PlusAchtergrond
Wankel staakt-het-vuren in Idlib: ‘Iedereen is totaal teleurgesteld’
Turkije en Rusland roepen op tot een staakt-het-vuren in de Syrische provincie Idlib. Vrijdagochtend leek het relatief kalm op het slagveld. Maar een oplossing voor de vluchtelingen is er nog lang niet.
De Turkse president Recep Tayyip Erdogan en zijn Russische collega Vladimir Poetin hadden het nodige te bespreken. Het door Moskou gesteunde Assadregime doodde vorige week zeker 33 Turkse soldaten in de Syrische provincie Idlib. Ankara begon daarop een grootschalig offensief tegen Assad en bracht het regime ongekende schade toe. Rusland en Turkije stonden aan de rand van een openlijke confrontatie.
Tijdens de top in Moskou van donderdag waren de heren uiterst beleefd. Poetin sprak zijn condoleances uit voor de gestorven Turkse militairen – gedood in een luchtaanval die naar alle waarschijnlijkheid op zijn minst is afgestemd met de Russische luchtmacht. Erdogan sprak van zijn ‘diepgewortelde band’ met de Russen.
‘Totaal teleurgesteld’
Na zes uur onderhandelen was daar een nieuw memorandum. Daarin riepen Rusland en Turkije op tot een zoveelste staakt-het-vuren in Idlib. Ook kondigden ze een nader vorm te geven ‘veiligheidscorridor’ rondom de M4-snelweg aan. Die loopt nu nog dwars door rebellengebied, maar Assad wil de toegang tot de strategische weg terug. Met deze oplossing krijgt Ankara niet de eerder geëiste terugkeer naar het zogenoemde Sotsjiakkoord. Volgens dat verdrag was het door Turkse wachtposten gecontroleerde gebied in Idlib veel groter.
Een van de redenen voor het offensief van Ankara tegen Assad was juist dat het regime voorbij die wachtposten trok en daardoor honderdduizenden mensen tegen de Turkse grens aan dreef. Maar over die mensen wordt in het nieuwe memorandum met geen woord gerept.
‘Iedereen hier is totaal teleurgesteld,’ appt Mohamed Kamel van de Syrische organisatie Violet vanuit Idlib. ‘Dit lijkt te betekenen dat Assad de door hem veroverde steden voorlopig zal houden. Daardoor kunnen minstens 600.000 mensen voorlopig niet naar huis. Onder wie ikzelf.’
Kamel had liever gezien dat de Turken hadden doorgezet om Assad verder terug te drijven, maar dat had een confrontatie met de Russen waarschijnlijker gemaakt. Kennelijk is Ankara niet bereid dat risico te nemen zonder meer toezeggingen voor militaire steun vanuit de Navo – en die kwamen er niet.
Allesbehalve stabiel
Overigens is de nieuwe overeenkomst tussen Ankara en Moskou allesbehalve stabiel. Het gebrek aan precieze afspraken over de veiligheidscorridor laat zien dat er in feite geen overeenkomsten zijn bereikt, afgezien van de oproep tot een staakt-het-vuren. En als er iets is dat de oorlog in Syrië leert, is dat zulke afspraken binnen de kortste keren weer geschonden worden.
Nog geen uur na de ondertekening van het memorandum kwamen de eerste voortekenen daarvoor al binnen. Opnieuw werden twee Turkse militairen gedood bij een luchtaanval door het regime, waarop Turkije direct terugsloeg. Bij die vergeldingsactie zouden volgens het Turkse ministerie 21 Syrische soldaten zijn ‘geneutraliseerd’, oorlogstaal voor gedood.
Vrijdagochtend meldden waarnemers dat boven Idlib geen gevechtsvliegtuigen meer vlogen en dat er ‘relatieve kalmte’ heerste in de regio, afgezien van enkele mortieraanvallen.
