VS ziet botsing van drone met vliegtuig als Russische ‘incompetentie’ – maar daar blijft het bij

De Verenigde Staten hebben de Russische ambassadeur op het matje geroepen vanwege de botsing tussen een Russisch gevechtsvliegtuig en een Amerikaanse drone, dinsdag boven de Zwarte Zee. Het was het eerste directe gevechtscontact tussen de VS en Rusland sinds het begin van de grootschalige invasie van Oekraïne.

Althans, in de Amerikaanse versie van wat er is gebeurd. Volgens die lezing vloog de (op afstand bestuurde) MQ-9 Reaper spionagedrone in internationale wateren boven de Zwarte Zee, op een afstand van ongeveer 120 kilometer van de Krim, het Oekraïense schiereiland dat Rusland in 2014 heeft geannexeerd. Twee Russische Su27-gevechtstoestellen trachtten ruim een half uur lang de drone te onderscheppen. Ze zouden hebben geprobeerd de drone onklaar te maken door er brandstof op te lozen, en gingen er ook vlak voor vliegen. Bij een zo’n manoeuvre raakte een gevechtsvliegtuig de propeller van de drone, waarop de Amerikanen die in zee lieten neerstorten.

‘Roekeloos’, noemen de VS de manoeuvres van de Russische piloten, en ook ‘onveilig en onprofessioneel’. Door de manoeuvre was het Russische toestel bijna zelf neergestort, aldus de Amerikanen. Volgens Washington hebben Russische piloten de afgelopen tijd regelmatig gevaarlijke capriolen uitgehaald, maar dat een drone bij zo’n manoeuvre verloren is gegaan, is uniek. Amerikaanse militairen hebben het incident kunnen volgen op videobeelden van de drone, maar die beelden zijn niet vrijgegeven.

Routinevlucht

De Russen presenteerden woensdag een andere lezing van het incident, dat volgens hen te wijten is aan een Amerikaanse ‘provocatie’. Volgens het Russische ministerie van Defensie heeft er geen botsing plaatsgevonden met de drone, maar is die vanzelf neergestort door een ‘scherpe manoeuvre’. Volgens de Russen werd de drone opgemerkt toen die met uitgeschakelde transponders ter hoogte van de Krim vloog. Volgens de Russen vloog het toestel ‘opzettelijk en provocerend’ in de richting van Russisch grondgebied.

“De onacceptabele activiteit van het Amerikaanse leger vlak bij onze grenzen is een reden tot zorg,” aldus een verklaring van het Russische ministerie.

Volgens de Amerikaanse generaal James B. Hecker, verantwoordelijk voor luchtmachtoperaties in het gebied, voerde de drone een ‘routinevlucht’ uit. De Verenigde Staten steken niet onder stoelen of banken dat het verkenningsvluchten uitvoert, zowel boven Navo-grondgebied als boven internationale wateren. De informatie die wordt vergaard door drones, maar bijvoorbeeld ook door spionagevliegtuigen en satellietwaarnemingen, moet het Oekraïense leger helpen tegen de Russische agressie.

De betreffende MQ9 Reaperdrone, waarvan de Amerikaanse luchtmacht er zo’n driehonderd in bezit heeft, is uitgerust met camera's en laserapparatuur, en kan daarmee doelen kan aanwijzen voor precisiebombardementen, bijvoorbeeld met Himars-raketinstallaties waarover Oekraïne beschikt. Ook kan deze drone worden gebruikt voor het afluisteren van (Russische) communicatie. Desgewenst kan deze drone (kosten 30 miljoen dollar) ook zelf doelen aanvallen met raketten, maar de VS verrichten dergelijke krijgshandelingen niet zelf in de strijd tussen Rusland en Oekraïne.

Modernste techniek

Het Pentagon laat in het midden of de drone bewapend was, en ook waar precies het toestel in zee is gestort. Een lid van de Russische Veiligheidsraad meldde gisteren dat Rusland de ­drone, die is toegerust met de modernste techniek, wil bergen. Oekraïne zou graag zelf geavanceerde drones krijgen, maar de angst dat de Amerikaanse technologie in Russische handen zou vallen is voor Washington een belangrijke reden om die niet te leveren.

Belangrijk is dat het Pentagon individuele Russische piloten weliswaar pogingen verwijt de drone te hebben dwarsgezeten, maar het incident toch aanmerkt als een ongeluk, eerder dan een opzettelijke aanval. De Russische toestellen hebben kennelijk ook geen wapens ingezet.

Washington neemt de zaak hoog op, maar ook weer niet al te hoog. In een verklaring wijt het Amerikaanse commando over de in Europa gelegerde troepen de botsing aan onprofessioneel, incompetent en agressief gedrag door Russische piloten, ‘dat kan leiden tot misrekeningen en onbedoelde escalatie'. “Dit zou gewoon slechte vliegkunst, slechte professionaliteit kunnen zijn,” zo kwalificeerde ook de Amerikaanse generaal Philip Breedlove, oud-opperbevelhebber van de Navo, de botsing in The Washington Post.