Schutter Hamburg was voormalig lid Jehova’s getuigen – zeven mensen gedood, onder wie zwangere vrouw

De dader was een voormalig lid van de Jehova’s getuigen, de 35-jarige Philipp F. Hij stond bij de autoriteiten niet bekend als extremistisch, ook heeft hij geen strafblad. Volgens de Hamburgse lokale krant zou de man anderhalf jaar geleden uit de zeer gelovige gemeenschap zijn gezet. Vrijdag zegt de politie dat het motief nog onduidelijk is, maar een politieke motivatie is uitgesloten.

F. had sinds december een wapenvergunning voor een semi-automatisch wapen. Volgens politiechef Martin Meyer was er een anonieme tip dat de 35-jarige hiervoor mogelijk niet geschikt zou zijn vanwege een mentale aandoening. Als standaardprocedure werd bij F. een onaangekondigde controle uitgevoerd waarbij F. zich coöperatief op zou hebben gesteld. Op basis van de resultaten van de controle was er op dat moment geen aanleiding voor verdere maatregelen.

Schietpartij

De politie kreeg donderdag iets na 21.00 uur een melding over een schietpartij tijdens een bijeenkomst van Jehova’s getuigen in de wijk Alsterdorf. Een speciale eenheid van de oproerpolitie die toevallig in de buurt was, drong enkele minuten later het gebouw van drie verdiepingen binnen. Daarop vluchtte de schutter naar een bovenverdieping en schoot zichzelf dood, zeggen de autoriteiten vrijdag tijdens een persconferentie. Voordat de dader het pand kon betreden, schoot hij tien keer op de auto van een vrouw. Hij schoot vervolgens van buitenaf op een ruit en drong binnen in de kerk, waar een evenement met vijftig deelnemers plaatsvond.

Op de andere verdiepingen vond de politie zeven doden – vier mannen en twee vrouwen in de leeftijd van 33 tot 60 jaar. Een van de vrouwen was zeven maanden zwanger, haar ongeboren kind heeft het niet gered. Daarnaast raakten zes vrouwen en twee mannen gewond, tussen de 23 en 46 jaar oud.

Volgens de autoriteiten heeft het snelle ingrijpen van de politie voorkomen dat er nog meer doden zijn gevallen.

‘Persoonlijke razernij’

De politie vermoedde al snel dat de schutter alleen handelde. Het lijkt volgens hen op een ‘Amoklauf’, een daad uit persoonlijke razernij, schrijven Hamburger Abendblatt en andere media. Der Spiegel schrijft dat de vermoedelijke dader, Philipp F, op een website schreef dat hij opgroeide in een streng evangelisch huishouden in Kempten in de Allgäu. Na een stage bij een bank studeerde hij bedrijfskunde. Later bekleedde hij ‘diverse internationaal georiënteerde managementfuncties’. Vrijdag zegt de politie dat er bij een huiszoeking verschillende wapens, munitie en laptops in beslag zijn genomen.

‘Bruut geweld’

De politie van Hamburg sprak in een eerste bericht op Twitter over een ‘grote politie-inzet’. In een tweede bericht bevestigde de politie dat er meerdere doden en zwaargewonden waren gevallen tijdens een schietpartij bij ‘een kerk’, zonder daarbij aantallen te noemen.

De omgeving werd afgezet en het publiek werd gevraagd de omgeving te mijden. Omwonenden kregen de waarschuwing op hun mobiele telefoon om binnen te blijven wegens ‘een levensbedreigende situatie’. Die melding werd na middernacht ingetrokken. Tientallen ambulances en brandweervoertuigen zijn op de melding afgekomen.

De Hamburgse burgemeester Peter Tschentscher heeft op sociale media zijn ontzetting uitgesproken over de schietpartij. ‘De berichten zijn schokkend,’ schreef Tschentscher op Twitter. ‘Mijn diepste medeleven gaat uit naar de families van de slachtoffers. De hulpdiensten werken keihard om de daders op te sporen en de achtergrond op te helderen.’ Tschentscher riep burgers ook op de instructies van de politie op te volgen.

Ook de Duitse bondskanselier Olaf Scholz heeft op Twitter ook zijn steun en medeleven betuigd aan de nabestaanden van de schietpartij. Scholz, die tussen 2011 en 2018 burgemeester was van Hamburg, spreekt over ‘bruut geweld’.

Jehova’s getuigen Nederland

De Duitse tak van de Jehova’s getuigen heeft vrijdag in een verklaring gezegd ‘diep bedroefd’ te zijn over de aanval op de leden. Ze spreken van een ‘verschrikkelijke aanval’ na een religieuze dienst in Hamburg. Vrijdag laat ook de Nederlandse tak van zich horen. “We zijn diep geschokt door de schietpartij in een Koninkrijkszaal van Jehova’s getuigen in Hamburg. Onze gedachten gaan uit naar de slachtoffers en hun dierbaren,” zegt Michiel den Hertog van de Jehova’s getuigen Nederland. “We zijn erg dankbaar voor de waardevolle steun en hulp die door de overheid en de hulpdiensten aan de slachtoffers en betrokkenen wordt verleend.”

Vier schietrondes

Eenheden van de Duitse explosievenopruimingsdienst zijn in de nacht het gebouw binnengegaan waar de schietpartij plaatsvond. Volgens de Duitse politie gaat het om een routineprocedure om er zeker van te zijn dat er geen boobytraps in het gebouw zijn achtergelaten.

Een buurtbewoonster, de 23-jarige student Lara Bauch, meldde donderdagavond laat dat er in het gebouw herhaaldelijk geschoten werd. “Vier schietrondes en elke keer werden er meerdere schoten gelost met tussenpozen van ongeveer 20 seconden tot een minuut. Ik keek uit het raam en zag een persoon als een bezetene rennen van de begane grond naar de eerste verdieping bij de Jehova’s getuigen.” Een andere getuige spreekt tegenover persbureau Reuters van twaalf schoten. “Later zagen we hoe mensen werden weggedragen in lijkzakken.”

Volgens Bauch werd de kerkdienst altijd goed bezocht door een gemengd publiek van gezinnen, ouderen en jongeren.