Rutte blijft ook bij VN positief: ‘Laten we niet toegeven aan cynisme en fatalisme’

Slapen moet in het regeringsvliegtuig - als de marathonsessie in de Tweede Kamer erop zit in de nacht van woensdag op donderdag vertrekt Rutte direct naar Schiphol om naar New York te vliegen. Daar spreekt hij de volgende ochtend op de jaarlijkse VN-top met collega’s en VN-baas Antonio Guterres. Die heeft daar eerder deze week de toon gezet met een alarmerende speech. “We staan op de rand van een afgrond - en we bewegen de verkeerde kant op,” zei hij.

Guterres vreest ‘helse’ temperatuurstijgingen als de wereld geen klimaatactie onderneemt. “We zijn weken verwijderd van de VN-klimaatconferentie in Glasgow, maar schijnbaar lichtjaren verwijderd van het bereiken van onze doelen,” klaagde de VN-chef. “Mensenrechten liggen onder vuur. De wetenschap wordt aangevallen. En economische reddingsboeien voor de meest kwetsbaren zijn er te weinig en komen te laat - als ze al komen.”

Hoopvol signaal

Rutte erkende in zijn toespraak dat extreem weer de klimaatcrisis deze zomer zorgelijk voelbaar maakte, dat de pandemie voortraasde en dat ellende in Afghanistan daar nog eens bovenop komt. Maar hij wil optimistischer zijn. “Laten we niet toegeven aan cynisme en fatalisme,” geeft hij de wereld mee. Dat vindt hij niet nodig, en is ook ‘niet verstandig’, licht hij buiten het VN-gebouw toe. “Ik merkte overigens vandaag bij Guterres een veel vrolijkere, hoopvollere toon, na alle gesprekken die hij sinds zijn speech heeft gevoerd.” Zo kondigde China deze week aan niet langer kolencentrales te bouwen. Een ‘hoopvol signaal’, vindt Rutte.

De demissionair premier wees in het VN-gebouw op het ontstaan van de Verenigde Naties, opgericht toen de wereld in puin lag na de Tweede Wereldoorlog. “Deze plek, het VN-hoofdkwartier, dit baken van internationale samenwerking, heeft in het verleden bewezen dat we samen oplossingen kunnen vinden.”

Rutte riep ook op de productie en distributie van coronavaccins te versnellen en bij het herstel rekening te houden met de extra impact die de pandemie heeft gehad op jongeren en vrouwen die bijvoorbeeld met huiselijk geweld te maken hebben gekregen of hun baan in de textielsector kwijtraakten.

Energie

Zo’n dertien uur na aankomst vertrekt hij weer uit New York. Sommige wereldleiders stuurden videoboodschappen naar de VN-top, maar Rutte wilde ondanks alle politieke strubbelingen in eigen land en een afgeladen agenda zelf komen om met collega’s te spreken. Hij overlegde onder meer met leiders uit de Balkan, Nigeria en Ethiopië over stabiliteit in hun regio’s. Dat ging prima, naar eigen zeggen. “Deze stad geeft energie,” zei hij over New York.

De afgelopen twee weken zijn voor Rutte een achtbaan geweest. Na het heftige Afghanistandebat verliest hij op twee achtereenvolgende dagen een minister. Tussendoor is het coronadebat over de versoepelingen. Na de ministerraad op vrijdag, spoelt hij zaterdagochtend aan op de Zwaluwenberg voor een weekendje kabinetsformatie. Die zondagmiddag gaat hij naar de onthulling van het Holocaust-Namenmonument. Dan volgen Prinsjesdag en de Algemene Politieke Beschouwingen waar de begroting voor twee miljard wordt vertimmerd. Het voorzitten van de ministerraad laat hij vrijdag aan minister Hugo de Jonge.