Protest tegen hogere pensioenleeftijd: ‘Dit is precies wat we wilden, Frankrijk ligt op z’n gat’

Lege klassen, stilstaand ov, kerncentrales die op lagere capaciteit draaien. In heel Frankrijk legden vele honderdduizenden mensen dinsdag het werk neer om te protesteren tegen de verhoging van de pensioenleeftijd van 62 naar 64 jaar, met verstoringen in vrijwel elke sector tot gevolg.

“Dit is precies wat we wilden, Frankrijk ligt op z’n gat,” zei vakbondleider Philippe Martinez van vakbond CGT bij de mars in hoofdstad Parijs. Al weken wordt in Frankrijk geprotesteerd tegen de pensioenhervormingsplannen van president Emmanuel Macron, maar dit moest de hardste actiedag tot nog toe worden.

Volgens de autoriteiten betoogden gisteren in heel het land 1,28 miljoen mensen; volgens de vakbond waren het er 3,5 miljoen. Daarmee was de ­opkomst hoger dan bij eerdere demonstraties.

Er zijn sinds 19 januari al zes protestdagen uitgeroepen en 31 januari gold als de dag dat vooralsnog de meeste betogers de straat op gingen. In zo’n driehonderd plaatsen in heel het land gingen gisteren mensen de straat op. De vakbonden kondigden aan dat er meer actiedagen komen, waaronder een protest op zaterdag.

Voor de massale stakingen kampte de luchtvaart- en energiesector met verstoringen, treinen en bussen reden niet en ook werd gestaakt door kinderdagverblijven, scholen, hogescholen, middelbare scholen en universiteiten. De stakingen bij olieraffinaderijen en spoorwegen houden de komende dagen vermoedelijk aan, om de druk op de Franse regering op te voeren.

Waterkanonnen

Op enkele plaatsen liep het ook uit de hand. In Lyon zette de politie waterkanonnen in nadat ‘individuen’ tijdens de mars schade hadden aangericht aan gebouwen, en in kuststad Boulogne-sur-Mer viel de stroom zelfs een aantal keer uit, volgens energiebedrijf Enedis door bewuste ‘kwaadaardige acties’ van stakers.

Het doel is duidelijk: dat de plannen van de Franse president om de pensioenleeftijd met twee jaar te verhogen tot 64 jaar worden geschrapt. En daarin staan de vakbonden niet alleen; volgens peilingen is het merendeel van de Fransen ook faliekant tegen de verhoging van de pensioenleeftijd.

De regering van Macron meent echter dat de verhoging cruciaal is om het pensioensysteem draaiende te houden. “Ik kan begrijpen dat niet veel mensen nog twee jaar extra willen werken, maar het is noodzakelijk om te voorkomen dat het pensioensysteem failliet gaat,” zei premier Élisabeth Borne tegen de publieke omroepzender 5 TV.

Laagste van Europa

Ook Brussel ziet graag dat de Fransen langer door blijven werken. In geen ander EU-land ligt de pensioenleeftijd zo laag als in Frankrijk. In de meeste EU-landen moet men doorwerken tot 65 jaar of hoger, al zijn er wel uitzonderingen: vrouwen mogen in Bulgarije bijvoorbeeld al op hun 62ste met pensioen, in Roemenië mogen vrouwen stoppen met werken vanaf hun 61ste.

Het Franse parlement buigt zich momenteel over de omstreden wet, die als het aan president Macron ligt, deze maand nog wordt goedgekeurd.

Het is niet de eerste keer dat Macron probeert de pensioenleeftijd in zijn land in lijn te krijgen met de rest van de EU. In 2017 deed hij al een poging, maar destijds belandde het plan in de vriezer na grote protesten en de coronapandemie.

Dit keer lijkt het erop dat de pensioenverhoging wel een kans van slagen heeft. Hoewel Macron geen meerderheid in het parlement heeft, ziet het ernaar uit dat hij steun krijgt van de conservatieve partij Les Républicains.

Mocht hij géén meerderheid krijgen in het parlement, dan kunnen Macron en zijn regering nog hun speciale grondwettelijke bevoegdheden gebruiken om een parlementaire stemming te omzeilen. Maar dat is niet zonder risico’s. “Dat zou een crisis ontketenen,” dreigde vakbondsleider Martinez voorafgaand aan de protestmars in Parijs.