Polen schaft stukje van Rusland af: Kaliningrad wordt Królewiec (of Karaliaucius)

De Russische exclave Kaliningrad heet sinds vorige week in het Pools officieel Królewiec. Reden: de Russische communist Michail Kalinin naar wie Kaliningrad is vernoemd, was volgens de Polen een misdadiger. Hij wordt medeverantwoordelijk gehouden voor de executie van duizenden Poolse krijgsgevangenen tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Tegelijkertijd is Polen begonnen de grens met de Kaliningrad/Królewiec te versterken. Militairen zijn in het oosten begonnen met het uitrollen van 210 kilometer scheermesjesdraad. Ergens in de komende weken bereiken ze het punt waar de grens eindigt in de Oostzee.

Volgens de Poolse regering wil Moskou hier net zo’n humanitaire crisis veroorzaken als aan de grens met Belarus, waar sinds 2021 migranten uit Afrika en Azië proberen de Europese Unie binnen te komen. Aan de grens met Wit-Rusland is een vijf meter hoog hek met prikkeldraad verrezen.

Bestorming vanuit het noorden

Er dreigt een nieuwe ‘bestorming’ vanuit het noorden, waarschuwde Krzysztof Sobolewski, secretaris-generaal van regeringspartij Recht en Rechtvaardigheid in oktober vorig jaar. “We moeten onze troepen versterken aan de grens met Kaliningrad.” Inmiddels dus aan de grens met Królewiec.

Op de Poolse versie van Google Maps is Kaliningrad al afgeschaft. Ook op verkeersborden zal binnenkort Królewiec verschijnen. Litouwen sloot zich aan bij het Poolse initiatief. Hier staat de naam Karaliaucius al langere tijd naast Kaliningrad op de bewegwijzering. De Russische exclave Kaliningrad ligt ingeklemd tussen Polen en Litouwen, beide lid van de EU en de Navo.

Tot 1945 was Kaliningrad Duits en heette Königsberg – Koningsbergen in het Nederlands, Królewiec in het Pools. Na de verovering door het Sovjetleger werd de Duitse bevolking verdreven en de stad geannexeerd door de Sovjet-Unie.

Duitse namen

Kremlinwoordvoerder Dmitri Peskov noemde het Poolse besluit om de naam Kaliningrad te schrappen ‘waanzin’. De Russische oud-president Dmitri Medvedev sloeg een ironische toon aan: ‘Poolse russofoben willen iedereen geschiedenis bijbrengen,’ twitterde hij. ‘Dan is er dus ook geen Gdańsk meer, maar Danzig, geen Szczecin, maar Stettin, geen Poznań, maar Posen en geen Wroclaw, maar Breslau.’

Met deze opsomming van Duitse namen voor Poolse steden probeerde Medvedev zout in Poolse wonden te wrijven. De genoemde steden waren net als Kaliningrad ooit Duits. De meeste werden Pools toen Sovjetdictator Stalin heel Polen naar het westen verschoof en zelf Oost-Polen inpikte.

Volgens Medvedev moet de naam Polen ook van de kaart verdwijnen. ‘Niks geen Polen, maar het prinsdom Warschau of het Poolse Koninkrijk, als onderdeel van de Russische Federatie, de opvolger van het Russische Imperium,’ aldus Medvedev met een verwijzing naar negentiende-eeuwse benamingen, toen een groot deel van Polen was geannexeerd door Moskou.