Oppositieleider Gantz gaat toch met Netanyahu in zee

Het afgelopen jaar presenteerde Gantz zich nadrukkelijk als de grote rivaal van Israëls langstzittende leider. Zijn belangrijkste doel, zo zei hij keer op keer, was het premierschap van Benjamin Netanyahu ten einde brengen.

De politieke impasse die dat veroorzaakte, zorgde ervoor dat de Israëliërs het afgelopen jaar drie keer naar de stembus moesten. Nooit had Netanyahu’s centrum-rechtse Likudpartij voldoende zetels om een coalitie te kunnen vormen.

Voor een regering was de steun van Gantz’ partij noodzakelijk, maar die wees samenwerking stellig af. Zolang premier Netanyahu nog verdacht was in een grote corruptiezaak, weigerde de oppositieleider van het centrum-linkse Blauw Witblok elk overleg.

Nieuwe parlementsvoorzitter

Maar het nieuwe coronavirus, dat zich ook in ­Israël snel verspreidt, verandert de zaak. In het land zijn tot dusver ruim 2600 mensen besmet geraakt met het virus; 8 van hen overleefden dat niet. Zonder gekozen regering mag het parlement geen knopen doorhakken over de begroting of andere grote onderwerpen. Zolang de impasse voortduurt, kan Israël de crisis niet bestrijden, redeneert Gantz.

In een verrassende manoeuvre liet hij zich donderdag tot parlementsvoorzitter kiezen, met steun van Netanyahu’s Likudpartij. In die functie verklaarde hij zich voorstander van een regering van nationale eenheid. In de Knesset, het Israëlische parlement, noemde Gantz zijn voorstel ‘het juiste voor dit moment’. “Dit zijn geen normale tijden en dat vraagt om ongebruikelijke beslissingen,” zei hij. “Dit is niet het moment voor een machtsstrijd en moddergooien. Dit is het moment voor verantwoordelijk, toe-gewijd en patriottisch leiderschap. Laten we samenwerken en Israël uit deze crisis halen.”

Door de deal tussen de twee rivalen, die nog moet worden ondertekend, blijft Netanyahu de komende anderhalf jaar waarschijnlijk premier. Dat is de helft van de regeringstermijn. Daarna volgt Gantz hem voor achttien maanden op.

De draai van Gantz is vooral een overwinning voor zijn rivaal Netanyahu. Die slaagt erin aan de macht te blijven, ondanks een groot corruptieschandaal en het uitblijven van een meerderheid bij de verkiezingen. Voor veel rechtse stemmers bevestigt het de gewiekstheid van de premier.

Afsplitsing

De linkerflank van het Israëlische parlement reageerde woedend op de wending van Gantz. “Hiermee spuugt Gantz in het gezicht van de stemmers van Blauw Wit en de gehele centrumlinkse coalitie,” zei Nitzan Horowitz, leider van de linkse partij Meretz.

Voor de twee leiders met wie Gantz vorig jaar de Blauw Witcoalitie vormde, Yesh Atid en Moshe Yaalon, was het besluit reden om met de oppositieleider te breken. Direct vroegen zij een formele afsplitsing aan. Zij zullen verdergaan onder de naam Blauw Wit, omdat de twee groepen een meerderheid in het centrum-linkse blok hebben. Horowitz: “Het is een zwarte dag.”