Oorlog, armoede en nu een aardbeving: in het noordwesten van Syrië stapelen de rampen zich op

Foto’s en video’s uit het rampgebied geven een idee van de ontberingen na een nacht van vrieskou en regen, die er nog eens overheen kwamen. De medische situatie hier is erbarmelijk, volgens de Syrische hulporganisatie Witte Helmen, die werkt in gebieden die niet onder controle staan van het regime in Damascus. Tienduizenden gebouwen die door de oorlog toch al vol scheuren zaten, zijn verder beschadigd. Ook zijn in de regio overstromingen voorspeld.

Het dodental in Syrië was dinsdagochtend al opgelopen tot boven de 1600, met nog honderden mensen die onder het puin worden vermist. Opvangcentra voor vluchtelingen (met een onbekend aantal mensen erin) zijn ingestort, wegen erheen zijn weggevaagd. De internationale hulp kan hier extra moeilijk op gang komen omdat er tot voor kort nog steeds werd gevochten en gebombardeerd door zowel rebellen als regeringstroepen die steun van Rusland hebben.

In een land dat toch al onnoemelijk is beschadigd door meer dan tien jaar oorlog waren de provincies Idlib en Aleppo een laatste toevluchtsoord geworden voor de meest arme en de kwetsbare groepen. Aleppo is deels weer in handen van de Syrische regering, mede dankzij de Russische artillerie, inclusief het soort beschietingen op steden en dorpen waar Oekraïne inmiddels ook over kan meepraten.

Ontheemd

In Idlib heeft de vooral de islamitische groep Hayat Tahrir al-Sham het voor het zeggen, een afsplitsing van de terreurorganisatie Al Qaida. Van de bijna 5 miljoen mensen die hier wonen is twee derde ontheemd; van hen wonen er 1,8 miljoen in vluchtelingenkampen, aldus de Verenigde Naties. Een woordvoerder meldde maandag dat ook naar dit gebied hulp wordt gestuurd, alleen de vraag is hoe lang het duurt eer die hulp aankomt.

Want behalve dat het moeilijk onderhandelen is met de rebellen, dreigt steeds weer een veto van Rusland, dat ondanks de oorlog in Oekraïne nog steeds zeer aanwezig is ten dienste van de wegens oorlogsmisdaden gezochte president Assad. Volgens Moskou moet elke hulp aan Idlib eerst langs Damascus. Ervaringen met die route in het verleden zijn slecht bevallen omdat de Syrische autoriteiten niets nalaten om ook humanitaire hulp aan de rebellen te vertragen of te blokkeren.

“De aardbeving is een nieuwe vernietigende schok voor zoveel kwetsbare mensen die vooral bezig zijn te overleven na jaren van oorlog,” aldus Tanya Evans van de hulporganisatie International Rescue Committee. Hulpverleners die er al waren – vaak vrijwilligers – waren al uitgeput voordat de aarde ging schuiven. Ze zorgden voor miljoenen ontheemden die door de burgeroorlog van huis en haard waren verdreven en nu waren samengepakt in gebouwen die daarvoor niet geschikt zijn.

Noodklok

De Witte Helmen luiden de noodklok omdat ze ‘niet in staat zijn te reageren’; de omvang van de ramp is veel groter dan de capaciteiten van de organisatie. “Elke minuut verliezen we een leven,” aldus een woordvoerder. “We racen nu met de tijd. We hebben zware machines nodig voor reddingsmissies. We hebben reddingsteams nodig. We hebben brandstof nodig. We hebben de afgelopen twee maanden de reservebrandstof opgebruikt. De humanitaire situatie is rampzalig, in elke betekenis van het woord.”

In regio’s van Syrië die in handen zijn van de regering van president Assad, zijn volgens de staatsmedia ten minste 711 doden en meer dan 1400 gewonden gevallen, voornamelijk in Latakia, Hama, Aleppo en Tartus. In rebellengebieden zouden minstens net zoveel slachtoffers zijn gevallen.