Nederlands voorstel voor pfas-verbod: gezondheidsschade in EU is zeker 52 miljard euro per jaar
Fabrikanten van antiaanbakpannen en waterafstotende regenkleding moeten straks zeer waarschijnlijk op zoek naar alternatieve grondstoffen. Een voorstel dat vandaag openbaar is gemaakt door het Europees Agentschap voor Chemische Stoffen (ECHA) wil tienduizenden soorten pfas verbieden.
Het voorstel tot een verbod is een initiatief van vijf landen, waaronder Nederland. Wetenschappers van het RIVM hebben vandaag in Brussel hun plannen toegelicht. Een ban op zogenaamde poly- en perfluoralkylstoffen moet de verdere verspreiding in het milieu, planten, dieren en mensen stoppen.
Pfas-verbindingen hebben hun nut bewezen in talloze toepassingen. De teflon antiaanbaklaag is misschien wel het bekendste voorbeeld, net als de stof die kleding regendicht maakt. Maar ook in cosmetica, medische hulpmiddelen, bestrijdingsmiddelen en schuim van brandblussers zijn ze aanwezig.
“De grootste zorg over pfas is dat de stoffen bijna niet uit elkaar vallen,” aldus het voorstel van Nederland, Duitsland, Denemarken, Noorwegen en Zweden. Ze blijven veel langer aanwezig in ons milieu dan we van chemicaliën accepteren. Als ze eenmaal in het milieu of oppervlaktewater zitten, zijn ze er amper uit te halen.
Gezondheidskosten
Daarbij komt dat een deel van de stoffen ziekteverwekkend zijn. Onderzoek heeft aangetoond dat ze in het menselijk lichaam blijven zitten. “Dat leidt onherroepelijk tot negatieve effecten,” aldus de wetenschappers. Een rapport van de Nordic Council, een interparlementaire samenwerking van Scandinavische landen, schatte in 2019 de jaarlijkse gezondheidskosten in Europa door pfas op 52 tot 84 miljard euro.
Het voorgestelde verbod op pfas beslaat de productie, het gebruik, maar ook de import van deze door de mens gemaakte stoffen. Fabrikanten krijgen anderhalf jaar tot maximaal twaalf jaar om alternatieven te bedenken voor de grondstof in hun producten.
In het geval van medicijnen voor mensen en dieren, en in het geval van gewasbescherming voor planten in de land- en tuinbouw, moet worden bekeken in hoeverre pfas helemaal verbannen kunnen worden. Dit jaar krijgen belanghebbenden zes maanden de tijd om te reageren op het voorstel. Uiteindelijk gaat het naar de Europese Commissie om er wetgeving van te maken.
