PlusAchtergrond
Hoe kon Siciliaanse maffiabaas 30 jaar onderduiken? Politie onderzoekt manusje-van-alles, minnares en oude vlam
Maffiabaas Matteo Messina Denaro zit alweer twee weken in de extra beveiligde gevangenis in L’Aquila in Midden-Italië. Het politieonderzoek naar zijn dertig jaar lange onderduik gaat gestaag door.
Het is duidelijk dat Iddu, Siciliaans voor ‘hij’ en het woord waarmee maffiosi hem aanduidden, zich op zijn gemak voelde in Campobello di Mazara, het dorp in Zuid-Sicilië waar Messina Denaro het laatste deel van zijn onderduik doorbracht. De zaterdag voor zijn arrestatie deed hij, als een willekeurige zestiger, nog op zijn gemak boodschappen in de plaatselijke supermarkt. Hij waande zich veilig en onbespied. Zodanig dat hij zelfs in het dorp bleef nadat in september vorig jaar 35 handlangers werden gearresteerd in de bar op nog geen 100 meter van zijn schuilplaats.
In Campobello werd hij beschermd door een aantal handlangers, hoeveel precies en wie is nog onduidelijk, en door de onverschilligheid van de lokale bevolking. Dorpsbewoners herkenden hem niet of wilden hem niet herkennen. In het dorp bewoonde hij drie verschillende appartementen, allemaal op naam van Andrea Bonafede, de landmeter die Messina Denaro zijn alter ego verschafte. Hij reed rond in een zwarte Alfa Romeo Giulietta, contant afgerekend en op naam van de bejaarde moeder van diezelfde Bonafede.
Make-up
In zijn schuilplaats in Campobello di Mazara werden ook vrouwenkleding en make-up aangetroffen. Messina Denaro ontving zijn vriendin in het appartement in het centrum van het dorp. De vrouw heeft zich begin deze week gemeld bij de politie. Ze houdt vol dat ze niet wist dat de man met wie ze sinds enkele maanden een relatie had, de beruchte maffiabaas was. “Ik heb pas ontdekt wie hij was toen ik hem op televisie zag,” verklaarde ze aan de politie.
De vrouw blijkt een vriendin van Andrea Bonafede, het manusje-van-alles van de grote maffiabaas. Volgens de politie is de vrouw niet in staat van beschuldiging gesteld, maar er wordt onderzocht of ze misschien toch iets meer was dan alleen de minnares van Messina Denaro.
Spin in het web
Andrea Bonafede lijkt de spin in het web van vrienden, bekenden en ondergeschikten dat Italiës meest gezochte maffiabaas jarenlang beschermde. Dertig jaar kon Iddu op de vlucht blijven, dertig jaar die hij, zeer waarschijnlijk, grotendeels op Sicilië heeft doorgebracht.
Toch was hij ook regelmatig in het buitenland, hij reisde vooral naar Engeland en Zuid-Amerika, tot ongenoegen van zijn voorganger aan het hoofd van Cosa Nostra, Salvatore ‘Totò’ Riina. “Wat doet die Matteo Messina Denaro nu? Ik heb niets meer van hem gehoord,” zei de voormalige baas der bazen in 2013 tijdens het luchten in de gevangenis, niet wetende dat hij werd afgeluisterd. Als een medegevangene hem meldt dat Messina Denaro waarschijnlijk in het buitenland zit, reageert Riina met een boos ‘Als ik zijn vader was...’. Volgens de klassieke maffiaregels is de aanwezigheid van een maffiabaas op het territorium noodzakelijk.
Communiceren met briefjes
Communiceren deed Riina met zogenoemde pizzini, handgeschreven briefjes die via een netwerk van handlangers werden doorgegeven. Messina Denaro gebruikte gewoon mobiele telefoons, hij verstuurde zijn orders via versleutelde berichten. In zijn schuilplaats zijn twee telefoons in beslag genomen. Volgens de politie een ongekende schat aan informatie en, misschien, de sleutel tot het netwerk dat de onderduik van Italiës belangrijkste crimineel mogelijk maakte.
Eerder werd al bekend dat Messina Denaro bescherming genoot van maffiosi, vrijmetselaarsloges en vrouwen. In tegenstelling tot de oude maffiabazen, die een strenge seksuele moraal hadden, is Messina Denaro een echte ‘ladykiller’. Behalve de vrouw die zich afgelopen week spontaan meldde bij de politie, werden er nog twee vermeende minnaressen op het bureau in Campobello di Mazara uitgenodigd. Voor zover bekend is er geen onderzoek naar de vrouwen ingesteld.
Jarenlang minnares
Wel doet de politie onderzoek naar een oude vlam van de maffiabaas. Maria Mesi was eind jaren negentig de minnares van de maffiabaas en zij hielp hem toen onderduiken. Mesi en haar oudere broer zijn begin deze eeuw veroordeeld voor hulp aan Messina Denaro, de maffiabaas zelf kon toen ontkomen. Nu worden broer en zus er opnieuw van verdacht Messina Denaro te hebben beschermd. Bij een inval in Mesi’s huis in Bagheria, aan de noordkust van Sicilië, zijn dit weekend telefoons en een computer in beslag genomen.
