Chinese bestuurders weten zich geen raad met nieuw coronabeleid

Zou Shijiazhuang de eerste stad zijn waar de inwoners gaan leven met covid? Er wordt niet meer massaal getest, reizigers mogen er zonder een recente test met de bus of metro en de scholen gaan er weer open. Dat terwijl de stad, die eerder al eens een volledige lockdown doormaakte, begin deze week bijna zeshonderd nieuwe besmettingen telde. Deze aanpak is ‘wetenschappelijker en nauwkeuriger’, zegt de lokale partijchef, Zhang Chaochao. “Zo voorkomen we one-size-fits-all.”

Dat is precies wat de centrale regering wil horen. De twintig punten die vrijdag werden gepresenteerd moeten het Chinese zerocovidbeleid gerichter maken. Zo wil Peking voorkomen dat de al kwakkelende economie nog zwaarder te lijden krijgt.

Twintig punten

Toch is leven met covid nadrukkelijk niet de bedoeling. De regering van Xi Jinping houdt daarom ‘onwankelbaar’ vast aan het zerocovidbeleid, zei ze vrijdag. De twintig punten die daar werden gepresenteerd, zaaien verwarring. Het grootste deel ervan is niet nieuw, maar wijst lokale overheden erop dat ze niet moeten overdrijven. Lockdowns en testverplichtingen mogen niet ‘arbitrair’ worden ingezet.

Terwijl Shijiazhuang de teugels laat vieren, durft de zuidelijke stad Guangzhou de strenge, massale aanpak niet los te laten. Grote delen zitten vast in lockdowns. Niet voor niets, want er kwamen dinsdag 5100 covidgevallen bij. De stad is nu goed voor een kwart van alle 17.772 besmettingen die gisteren in China gemeld werden.

Het vergt ook nogal wat van lokale overheden om zo’n gerichtere aanpak door te voeren. Het is een stuk gemakkelijker om iedereen op te sluiten dan om van iedere besmette inwoner de contacten te traceren. Bovendien is het efficiënter, want een halfslachtig zerocovidbeleid werkt niet. Dat bleek afgelopen voorjaar onder andere bij de uitbraak in Sjanghai. Omikron bleek zó besmettelijk dat het ‘dynamische’ beleid van gerichte lockdowns op kleine schaal, niet afdoende bleek. Pas toen de hele stad twee maanden op slot was geweest, slonken de besmettingsaantallen.

Nieuwe uitdagingen

Het twintigpuntenplan stelt de Chinezen voor nieuwe uitdagingen. Alleen directe contacten van een covidpatiënt hoeven nog in quarantaine, maar welk stadsbestuur durft zo ver te gaan? Laten de inwoners nog toe dat ze vrijheid moeten inleveren, ook al zijn ze geen ‘direct contactgeval’?

In dorpen die onder het bestuur van Guangzhou vallen zijn onlangs migrantarbeiders met honderden tegelijk de straat op gegaan. Op beelden van het protest was te zien hoe ze barrières omver schopten.

Intussen werd in Shijiazhuang met enige huiver gereageerd op de aanpassingen van het zerocovidbeleid. Ouders meldden hun kinderen massaal ziek omdat ze vrezen dat het virus op de scholen nu vrij rondwaart.

Vaccinatiegraad

Corona gedoseerd laten rondgaan, zoals onder andere in Nederland gebeurde, is voor de Chinese overheid geen optie. De vaccinatiegraad is, vooral onder kwetsbare ouderen, ondermaats. Bovendien ging het virus, anders dan in andere landen, vrijwel niet rond in de samenleving. Een grote uitbraak kan desastreus zijn.

Toch maakt Peking nog altijd geen aanstalten om de vaccinatiecampagne aan te zwengelen. De nadruk op vaccineren klinkt in toespraken van president Xi Jinping, maar in de praktijk worden mensen nauwelijks opgeroepen zich te laten inenten.

Wel werden lokale partijbazen tot nu toe hard gestraft als ze een uitbraak uit de hand laten lopen. Het is wachten op de eerste tekenen dat Peking milder is voor zulke bestuurders. Dat trekt wellicht andere steden over de streep om de coronaregels wat nauwkeuriger toe te passen. Voorlopig houdt het land de adem in en liggen Shijiazhuang en Guangzhou onder een vergrootglas.