Niet naar een festival, wel met duizenden tegelijk juichen in een stadion – wat is daarvan de logica?

Het voetbalseizoen begint weer met de strijd om de Johan Cruijff Schaal. Terwijl vrijwel alle festivals zijn afgelast, mogen er wel tienduizenden supporters het stadion in. Niet iedereen snapt de logica daarvan.

Zanger Danny Vera klaagde deze week dat hij het niet uit te leggen vindt: in een stadion mogen tienduizenden voetbalsupporters zitten terwijl er bij een concert van hem maar 750 mensen mogen komen kijken ‘ook als ze zitten’. Dat laatste klopt overigens niet, maar zijn verzuchting is wel begrijpelijk. Terwijl het kabinet vrijwel alle festivals deze zomer heeft verboden, zitten er komend weekeinde bij het duel om de Johan Cruijff Schaal bijna 27.000 toeschouwers in de Johan Cruijff Arena.

1. Wat zijn precies de regels voor een voetbalwedstrijd?

Bij professionele sportwedstrijden is publiek toegestaan. In stadions mag twee derde van de stoeltjes worden bezet. Toeschouwers hoeven ook niet per se anderhalve meter afstand tot elkaar te houden. Maar er zijn wel een aantal regels. Zo moet iedereen bij de ingang worden gecontroleerd: wie geen vaccinatiebewijs, herstelbewijs of negatieve coronatest kan laten zien, mag niet naar binnen.

Bij de strijd om de Johan Cruijff Schaal dit weekeinde mogen voor het eerst ook weer supporters van de tegenpartij aanwezig zijn bij een voetbalwedstrijd. In het Ajaxstadion kunnen normaal 55.500 supporters aanwezig zijn. In verband met de coronamaatregelen zijn het dit keer 25.000 Ajaxsupporters en 1600 supporters van PSV. Als de voetbalcompetitie volgende week weer begint, zullen de meeste clubs het maximaal aantal van twee derde binnenlaten.

2. Waarom is er zo’n groot verschil met festivals?

Het woord waar het in dit geval om draait is: stoeltje. Het kabinet wil voorkomen dat mensen opeengepakt en door elkaar heen gaan staan dansen en springen zodat ze elkaar massaal besmetten. Want ook wie al volledig gevaccineerd is, kan het coronavirus aan een ander overdragen.

Om dat risico tot een minimum te beperken, heeft het kabinet vooralsnog bijna alle grote festivals verboden. Dat zijn bovendien evenementen waar vaak jongeren komen die lang nog niet allemaal volledig gevaccineerd zijn. Het enige wat door mag gaan zijn eendaagse evenementen waarbij maximaal 750 bezoekers komen die allemaal aan de ingang worden gecontroleerd op een test- dan wel vaccinatiebewijs. Ook moet het festival volledig in de open lucht plaatsvinden, alleen een afdak is toegestaan.

Mocht een festival als bijvoorbeeld Lowlands ervoor kiezen om van het festival een zogeheten ‘geplaceerd evenement’ te maken (lees: iedereen op een aangewezen stoeltje te laten zitten waarbij voldoende afstand van elkaar kan worden gehouden) dan zou het wel door mogen gaan. Maar omdat dat in de praktijk niet werkt of omdat door dit soort extra regels een concert niet rendabel kan worden georganiseerd, zijn vrijwel alle zomerfestivals afgelast.

3. Maar bij voetbalwedstrijden wordt toch geschreeuwd en gejuicht? En blijven supporters braaf op hun stoeltje zitten?

Schreeuwen, juichen en zingen mag gewoon. Het verbod daarop zoals tijdens de vorige voetbalcompetitie gold, is geschrapt. Koren mogen bijvoorbeeld ook weer gewoon oefenen. Dat supporters massaal van hun stoeltje springen en bijvoorbeeld bij elkaar gaan staan, is inderdaad een risico. Clubs moeten zelf handhaven dat iedereen braaf blijft zitten. Wie open wil blijven, moet zich immers aan de regels houden. Als dat herhaaldelijk niet gebeurt, kan de gemeente ingrijpen en een stadion – net als een horecagelegenheid - sluiten.

4. Wat zijn de regels voor een bezoek aan het theater of de bioscoop?

Net als voor stadions geldt daar: wie het bezoek bij de ingang controleert op een vaccinatie-, herstel- of testbewijs mag twee derde van de capaciteit van de zaal bezetten. Bezoekers hoeven dan niet per se anderhalve meter afstand te houden. Zalen die niet controleren (zoals bioscopen) moeten wel zorgen dat bezoekers op anderhalve meter afstand van elkaar zitten. Dat betekent in de praktijk dat ongeveer een derde van de stoeltjes kan worden bezet.

Bijvoorbeeld een concertzaal als de Ziggo Dome meldt dat bij concerten alleen stoeltjes zullen worden neergezet en er maximaal 3000 mensen bij een concert aanwezig mogen zijn. Als Danny Vera die zaal zou afhuren, mogen er dus meer dan 750 bezoekers komen. Probleem is alleen: dergelijke grote zalen zijn duur en het wordt voor een artiest of concertorganisator wel heel lastig om uit de kosten te komen.

5. Hoe zit dat bij amateurwedstrijden?

U mag gewoon naar de sportwedstrijd van uw kind gaan kijken. Er gelden geen maximum aantallen voor bezoekers op sportparken. Wel moet de anderhalve meter afstand in acht worden genomen. Sportkantines mogen ook weer open zijn, maar ze moeten wel aan dezelfde regels voldoen als de horeca: dus met tafeltjes op voldoende afstand van elkaar.

6. Hoe lang blijven de huidige regels gelden?

Dat horen we op 13 augustus. Dan neemt het kabinet een besluit over hoe het nu verder moet. Vooralsnog gelden de regels tot 1 september. Dat betekent dat festivals tot die tijd aan de strenge regels moeten voldoen en voetbalclubs bij de eerste wedstrijden van de competitie maximaal twee derde van het aantal stadionstoeltjes mag vullen.

Inmiddels zijn al ruim 21 miljoen prikken gezet en zijn al 9,5 miljoen mensen volledig gevaccineerd. Dat maakt dat straks sommige coronaregels zullen verdwijnen. Maar welke en wanneer, is nog onduidelijk. Minister Hugo de jonge (Volksgezondheid) heeft al gezegd dat de 1,5 meterregel nog wel even zal blijven. Maar premier Mark Rutte zei maandag ook dat het kabinet bereid is ‘aanvaardbare risico’s’ te nemen.