PlusAnalyse
Zoektocht naar trainer verdient prioriteit bij Ajax
Het gemopper en geweeklaag over de krakkemikkige staat waarin Ajax verkeert, is niet van de lucht. Critici buitelen over elkaar heen om de organisatie van de club – van hoog tot laag – te kapittelen. Maar was het anders verlopen als Ajax een andere trainer had gehad?
“De kern van het probleem is dat er te veel middelmaat in de spelersgroep zit.” Oud-speler Ronald de Boer had afgelopen week in Voetbal International niet veel woorden nodig om de sportieve val van Ajax te verklaren. Het weekblad sprak meerdere oud-werknemers van de club: de directeuren Michael Kinsbergen en Arie van Eijden, trainer Aad de Mos en speler Keje Molenaar. Alle geledingen binnen Ajax werden door de vijf onder de loep genomen. Er deugde weinig van.
Hun relaas kort samengevat: de samenstelling van de raad van commissarissen – het toezichthoudend orgaan – moet aan de kaak worden gesteld, de opgestapte Danny Blind (technisch commissaris) dient snel een opvolger te krijgen, net zoals de vertrokken technisch directeur Marc Overmars.
Succes AZ en FC Twente
Die laatste moet worden vervangen door een alleskunner die de scouting reorganiseert en de jeugdopleiding een impuls geeft. Aad de Mos: “De technisch directeur is belangrijker dan de trainer. Hij bepaalt het spelersmateriaal. Kijk eens naar het succes van AZ en FC Twente. Dat is het succes van de technisch directeur.”
Daar zullen de trainers van die clubs, respectievelijk Pascal Jansen en Ron Jans, zo hun eigen gedachten over hebben. Je kunt immers 25 goede voetballers bij elkaar brengen, maar daarmee staat er nog geen winnend team. Het trainersvak is veelomvattend en een stuk gecompliceerder dan in de jaren dat De Mos nog actief was. De individuele belangen in de selectie zijn groot, het spel is tactisch en technisch geëvolueerd.
De trainer fungeert tegenwoordig als een manager, die buiten zijn selectie soms wel dertig, veertig stafleden aanstuurt. Hij is de spin in het web en het boegbeeld van de club. De Mos trekt bovendien de vergelijking tussen Ajax enerzijds en subtoppers AZ en FC Twente anderzijds, terwijl een vergelijking tussen grootmachten Ajax en Feyenoord veel meer hout snijdt.
Parallellen met Feyenoord
Er blijken veel parallellen. Ook bij Feyenoord is de raad van commissarissen geen bolwerk van oud-voetballers. De voormalige verdediger Sjaak Troost maakt deel uit van dat gezelschap, al was hij na zijn actieve loopbaan vooral betrokken bij de commerciële kant van de sport. In 2019 fungeerde Troost in De Kuip even als interim-technisch directeur, een rol die hem totaal niet paste. Maar hij werd flink op de proef gesteld omdat hoofdtrainer Jaap Stam er weinig van bakte.
Feyenoord en Ajax hebben op dit moment allebei geen technisch directeur. Frank Arnesen legde in juni vorig jaar om gezondheidsredenen zijn werkzaamheden neer in Rotterdam en het contract met de Deen is inmiddels ontbonden. Zonder technisch directeur stond Feyenoord in de zomermaanden voor dezelfde zware opdracht als Ajax: een half elftal aan basisspelers vervangen. Na de finale om de Conference League raakte de club onder anderen Tyrell Malacia, Luis Sinisterra, Fredrik Aursnes en Marcos Senesi kwijt.
Feyenoord, dat al jaren snakt naar een nieuw stadion en de inkomsten daarvan, kampt met oude schulden. De club moet de broekriem nog altijd aansnoeren, een ruim spelersbudget is er niet. Waar Ajax zich in januari versterkte met doelman Géronimo Rulli voor tien miljoen euro, pikte Feyenoord voor een aanzienlijk kleinere som Neraysho Kasanwirjo op bij FC Groningen. Een oud-jeugdspeler van Ajax nota bene.
Historische nederlaag
Met bescheiden middelen heeft trainer Arne Slot een winnend team geformeerd. Individueel heeft Ajax betere spelers, maar Feyenoord is koploper in de eredivisie met vijf punten voorsprong. Er wordt gevoetbald met een plan, met een grote intensiteit en saamhorigheid. In september werd de ploeg in de Europa League nog weggespeeld door Lazio Roma (4-2), maar Slot is een sluwe coach; in november won Feyenoord in De Kuip met 1-0 van de Italianen en plaatste zich voor de knock-outfase van het toernooi.
Ook Ajax liep in Europa een geweldige deuk op, in de Champions League tegen Napoli: een historische 6-1 nederlaag in eigen huis. Daarna stortte het kaartenhuisje van Alfred Schreuder onmiddellijk in elkaar. Hij was niet de juiste trainer voor Ajax, dat werd nadien steeds duidelijker.
Ajax kiest nu voor een tussenpaus aan het roer: John Heitinga. Hij mag het seizoen afmaken als trainer, maar de zoektocht naar een nieuwe sterke en ervaren man verdient prioriteit. Want het echec met Schreuder werpt de vraag op: had Ajax met de juiste trainer niet teruggeslagen na die vernederende wedstrijd tegen Napoli? En had Ajax dan niet gewoon bovenaan gestaan in de eredivisie, ondanks een ‘middelmatige spelersgroep’? Was Daley Blind dan nu nog Ajacied geweest, en zijn vader rvc-lid?
Dat had een hoop kritiek, rumoer en oeverloos geklets gescheeld. En wellicht was technisch manager Klaas-Jan Huntelaar zelfs al gepromoveerd tot de op één na belangrijkste man in de organisatie van een voetbalclub: technisch directeur. Want de belangrijkste man is de trainer. Vraag dat maar in Rotterdam.
Heitinga eist inzet en werklust
John Heitinga hoopt zondag uit bij Cambuur (12.15 uur) zijn tweede zege te halen als trainer van Ajax. “We moeten vastigheden creëren,” aldus Heitinga.
Heitinga heeft zijn eerste volledige trainingsweek achter de rug. Tijdens die week werd hij door de directie aangesteld als interim-trainer van het eerste elftal tot het eind van dit seizoen. Op verzoek van Heitinga (39) is de ervaren Dwight Lodeweges (65) aan de technische staf toegevoegd.
De opvolger van de ontslagen coach Alfred Schreuder heeft vooral op de arbeidsethos gehamerd. Heitinga zal zijn opstelling deels baseren op werklust en inzet. “Je moet trainen zoals je speelt en spelen zoals je traint.”
Vanuit tactisch oogpunt wil Heitinga zijn spelers vooral beter maken in het spelen met ruimte in de rug. “We willen aanvallen, met veel mensen voor de bal. Dan moet er direct druk zijn op de bal als we die kwijt zijn. Maar we moeten ook bereid zijn die zestig meter terug te sprinten als het nodig is.”
Ajax is alleen tevreden met drie punten in Leeuwarden en zal hopen op een gelijkspel in de topper Feyenoord-PSV. Dat duel begint zondag om half drie.
