Sportief directeur Jumbo Visma: ‘Dumoulin vond het moeilijk om ergens van te genieten’

Het is maandag en Merijn Zeeman staat aan de rand van een weg nabij het Spaanse Calpe. “Ik sta nu bij een techniektraining en ben volmaakt gelukkig,” zegt de sportief directeur van Jumbo-Visma via de telefoon. “De teleurstelling over het verliezen van de Tour kan ik volledig relativeren. Het is januari, ik sta bij een training en vind het geweldig hier te zijn. En dat is nou precies wat er bij Tom ontbrak. Hij was hier, maar voelde zich niet volmaakt gelukkig.”

“Er is één iemand op de wereld die daar iets aan kan veranderen: hijzelf. In de basis laten mensen zich niet door anderen helpen, maar moeten ze zichzelf helpen. Of hij zijn geluk terug kan krijgen of niet, of hij weer wielrenner wil worden of niet... Dat is zijn reis. Zijn zoektocht.”

Tom Dumoulin worstelde al lang met zijn bestaan als publiek figuur en topsporter, met alle verwachtingen en de druk die daarbij komen kijken. Werden jullie toch overvallen door zijn besluit te stoppen?

“Nee. Dit speelt al sinds Tom bij ons onder contract staat, vanaf januari 2020. Dat is met ups en downs gegaan, waarbij Tom zich nooit in alles vrij en gelukkig voelde en helemaal zen was met dit bestaan. Wij hadden scherp hoe 2021 eruit zou kunnen zien, maar zijn twijfels kwamen terug en ik ga mensen niet op een fiets houden als ze dat niet willen.”

“Vrijdagmiddag heeft Tom de knoop doorgehakt. In de aanloop, de dagen daarvoor, hebben we ook al met elkaar gesproken. Vrijdag zijn we samen gaan zitten en hebben de vraag op tafel gelegd: ‘Tom, wat wil jij?’”

“We zaten daar met Richard Plugge, zijn trainer Mathieu Heijboer, Tom, ploegarts Peter Verstappen en ikzelf. Dat waren de mensen met wie hij hier in de laatste periode intensief heeft gesproken. Ik denk dat Tom het heel spannend vond om deze beslissing te nemen. Ik denk ook dat Tom heel erg de steun nodig heeft gehad. Wij hebben hem tot het inzicht gebracht: zo gaat het niet langer.”

Hebt u ook eerder al getwijfeld of hij het bestaan als topsporter kon volhouden?

“Jazeker. Zo vaak. In Tignes op hoogtestage zitten we op de meest fantastische plek: fantastisch huis, uitzicht over het meer, prachtige bergen, mooie luchten. Samen met elkaar voorbereiden naar de Tour. Maar Tom vond het moeilijk daarvan te genieten. Dat zag ik en daar hebben we veel over gesproken. Onderkennen dat je niet kunt genieten van hetgeen waar je ongelooflijk goed in bent, dat is moeilijk.”

Dumoulin spreekt zelf over druk en verwachtingen van publiek, vanuit het team en sponsoren, vanuit zijn omgeving en zichzelf. Spelen sportieve prestaties een rol? Dat hij nooit meer zijn beste niveau heeft bereikt?

“Dat heeft geen enkele rol gespeeld. Winnen ligt nog steeds binnen zijn bereik. Als hij morgen een wedstrijd gaat rijden, is hij er zo weer.”

“De puzzel is veel en veel complexer. Dit had niets meer met wielrennen an sich te maken of het wel of niet winnen van wedstrijden. Deze zaken lagen zo veel dieper.”

“Aan de andere kant: als hij bij wijze van spreken de Tour had gewonnen, had heel Nederland het fantastisch gevonden en niemand commentaar op hem had gehad. Dan was hij natuurlijk niet gestopt. Dan leef je op een heel andere wolk. Wat niet wil zeggen dat deze problematiek dan niet had gespeeld. Dan was hij weer tegen andere dingen aangelopen en was de beslissing nog moeilijker geweest. In de kern was hij tegen dezelfde levensvragen aangelopen.”

De documentaire over de laatste Tour, Code Geel, gaf ook een inkijkje in hoe slecht Tom Dumoulin zich het afgelopen jaar voelde. Dat heeft hem misschien geen goed gedaan?

“Veel mensen beginnen daarover, maar het is belangrijk te beseffen dat die docu misschien één procent is geweest van de tijd die wij met elkaar hebben doorgebracht. Geen afspiegeling van het complete verhaal. Het is een docu van een uur. De Tour en de voorbereiding duurde voor ons maanden.”

Zijn transfer van Sunweb naar jullie ploeg was veelbesproken en daarmee was veel geld gemoeid. Dumoulin ging van enige kopman naar een gedeeld kopmanschap, meer in de luwte. Dat vond hij prettig. Kun je ook stellen dat door die transfer de druk juist toenam? Dumoulin werd bijna een prestigeobject.

“Ik herken dat niet. Hij was ongelukkig bij zijn vorige ploeg en heeft aangegeven dat hij naar Jumbo-Visma wilde. Daar had hij zijn over­wegingen bij en dat is in goed overleg gegaan, met zijn vorige ploeg en met de onze.”

Wat betekent het sportief voor de ploeg? Jullie wilden met Primoz Roglic als eerste kopman naar de Tour, met Dumoulin en Steven Kruijswijk als schaduwkopmannen.

“We missen nu Tom en hebben inderdaad een optie, een scenario minder. Dat is sportief een aderlating. We waren begonnen om Tom naar grote hoogte te krijgen en gezamenlijk de komende jaren te domineren in het internationale wielrennen en nu verliezen wij een kopman. Gelukkig hebben we met Primoz en Steven twee prachtige kopmannen met wie we vol ambitie naar de Tour gaan. Maar we worden er niet sterker op, dat is duidelijk.”

Welk contact onderhouden de ploeg, en u in het bijzonder, met hem de komende maanden? Begeleid u hem nog of laat u hem volledig los?

“Hij heeft externe professionele hulp. Daar is hij in goede handen, net zoals hij in goede handen is bij zijn vrouw en familie. Loskomen van alles betekent dat Jumbo-Visma even een stapje naar achteren doet, zodat hij zijn eigen antwoorden kan vinden. Als wij daar bovenop blijven zitten, creëert dat weer druk. We hebben afgesproken dat Tom ons opzoekt als hij daar zelf behoefte aan heeft.”

U houdt zich niet meer bezig met zijn sportieve toekomst? Daar filosofeert u ook niet over?

“Nee, dat klopt. Ik ben daar niet mee bezig. Zoals het er nu voor staat, wil Tom geen wielrenner meer zijn. Dat is het enige dat we weten. Of daar verandering in komt, daar heb ik geen idee van. Tom heeft rust nodig en gaat op zoek naar zichzelf. Dat betekent voor ons dat we niet met hem gaan plannen, want dat betekent automatisch dat er druk op komt.”

Er zit ook een zakelijke kant aan deze beslissing. Er is veel gedaan en betaald om Dumoulin te halen. Wat betekent deze situatie in de praktijk? Naar verluidt krijgt hij niet door­betaald. Heeft hij zijn contract ingeleverd? En zijn de sponsoren ook bij dit besluit betrokken?

“Ik zal daar summier antwoord op geven. Dat hebben wij als volwassen mensen op een nette manier met elkaar besproken. Wij worden gesteund door sterke en grote bedrijven.”

“Aan de top van die bedrijven zitten mensen die goed weten wat je in het leven kunt tegenkomen. Natuurlijk heeft Richard Plugge alle sponsoren hierover ingelicht. Die zijn zonder uitzondering begripvol. Ton van Veen (finan­cieel topman Jumbo) en Robert van der Wallen (voorheen BrandLoyalty) zijn sponsoren en commissarissen van het team. Die kregen het besluit uit eerste hand van Richard en Tom heeft het hun zelf verteld. Zij reageerden begripvol en hebben hun steun uitgesproken.”

Dumoulin heeft in het verleden vaak openlijk over zijn twijfels gesproken. Andere wielrenners, zoals Peter Kennaugh en Marcel Kittel, kwamen met soortgelijke verhalen. Ziet u parallellen en wat zegt het over het topsportbestaan?

“Naast de intensieve begeleiding met betrekking tot voeding, materiaal en training is het in topsport belangrijk mensen te helpen tot hun eigen kern te komen. Wie ben ik? Waar sta ik voor? En wat wil ik met mijn leven? Het gaat erom dat sport sport blijft. Niet je eigen identiteit koppelen aan sportprestaties. Of je wint of verliest, dat zegt niet iets over jou als mens. Als iemand het gevoel heeft dingen goed te moeten doen om er te mogen zijn in plaats van dat je goed bent zoals je bent, dan wordt het drijfzand.”