Plus
Schaatser Jordan Stolz tart alle logica met unieke trilogie
De Amerikaanse tiener Jordan Stolz is pas 18 jaar oud, maar nu al drievoudig wereldkampioen. Voor het eerst won een schaatser het goud op de 500, 1000 én 1500 meter op de WK afstanden. En de Amerikaan is pas net begonnen met zijn recordjacht. ‘Volgend jaar wil ik nog sneller zijn.’
In de 21 eerdere edities won niemand bij de WK afstanden de 500, 1000 én 1500 meter – bij de mannen noch de vrouwen. Jordan Stolz had in Heerenveen de primeur, in nota bene zijn laatste juniorenjaar.
Een fenomeen. Een wonderkind. De nieuwe Eric Heiden. De superlatieven buitelden de afgelopen dagen over elkaar heen om the new kid on the block te kenschetsen. En die omschrijvingen waren geenszins overtrokken.
Zelfs de vergelijking met Heiden ging niet mank, al was het maar omdat beiden afkomstig zijn uit Wisconsin, op hun achttiende al wereldkampioen werden bij de senioren en buiten de sprint en middellange afstand ook affiniteit hebben met de lange afstanden. Heiden leverde dat in 1980 in Lake Placid zelfs vijf keer olympisch goud op, een huzarenstukje dat in dit tijdperk van specialisatie niet meer mogelijk lijkt. Helemaal uit te sluiten valt het echter niet, gezien de stormachtige ontwikkeling van Stolz. Deze schaatsrevelatie komt uit het gehucht Kewaskum, waar hij op vijfjarige leeftijd met schaatsen begon en vanaf zijn tiende thuisonderwijs kreeg om zijn sport optimaal te kunnen beoefenen.
De normaalste zaak van de wereld
Daar stond hij dan, zondagmiddag, bij de prijsuitreiking in Thialf. Zijn derde huldiging in drie dagen, in een oranje decor. Ditmaal werd hij geflankeerd door Kjeld Nuis en Thomas Krol, de twee veelwinnaars die samen goed zijn voor vier keer olympisch goud en achttien individuele medailles bij de WK afstanden. De stoïcijnse Stolz, opnieuw op het hoogste treetje, keek alsof het de normaalste zaak van de wereld was. Another day at the office, zouden de Amerikanen zeggen.
Wat Stolz in zijn driedaagse triomftocht had laten zien, tartte echter elke logica. Hij deed hij iets wat tot dan toe niemand nog had gepresteerd. Alleen Erben Wennemars, in 2003, kwam er dicht bij tijdens de WK afstanden in Berlijn. Hij won destijds ook de kilometer en de 1500 meter, maar werd op de kortste sprint tot brons veroordeeld.
Besefte Stolz wel dat hij zojuist geschiedenis had geschreven? Zeker, zei hij in de catacomben. “Nooit eerder is het gedaan. Dus ja, het is echt crazy,” bekende hij. Dan, welhaast verontschuldigend: “Dat ik zo opgewonden ben, komt door de adrenaline.”
‘Hij trekt het gewoon over de streep’
Die reactie, uitgesproken met een flauwe glimlach als enige emotie, onderstreept zijn kalmte. Want in alle reuring om hem heen, bleef de hoofdrolspeler de rust zelve, op en naast het ijs. Niets kon hem uit zijn evenwicht brengen tijdens deze titelstrijd, die hij achteloos als ‘een geweldig vertrekpunt’ voor de rest van zijn carrière bestempelde.
Zijn flegma is zijn kracht, meent coach Bob Corby. Lachend: “Voor mij geeft dit unicum druk, maar Jordan houdt hier wel van. Het enige wat hem bezighoudt, is dat hij harder wil. Dus daar gaan we dan maar voor.”
Op de afsluitende 1500 meter had hij niet fabuleus gereden, zei Stolz na afloop. “Het was een moeilijke race, het draaide om de laatste ronde. De marges waren klein, maar het bleek gelukkig genoeg.”
Zijn voornaamste slachtoffers, Nuis en Krol, hadden in die slotrace wat gemakzucht bespeurd, maar zelfs dat brak de Amerikaan niet op. Nuis: “Ik maakte helemaal geen foutjes, sneed de bochten scherp aan, bleef goed diep zitten, had één ritme en kwam qua tussentijd met voorsprong de laatste bocht uit. En dan staat er na de finish plus 0,2 seconde en denk je: fuck, waar heb ik het laten liggen?” Krol: “Hij trekt het gewoon over de streep. Dat is fenomenaal, natuurlijk.”
Tijden verbeteren
Een klasse apart was Stolz vooral op 500 meter (34,10) en de kilometer (1.07,11). Op de 500 meter was de kloof met nummer twee Laurent Dubreuil, de wereldkampioen van 2021, 36 honderdsten van een seconde, die met nummer twee Krol op de kilometer zelfs bijna zeven tienden. In vergelijking was Stolz’ voorsprong op Nuis in de afsluitende 1500 meter minder riant: 23 honderdsten (1.43,59 om 1.43,82). Aan die constatering trok Nuis zich op. “Hij is te kloppen, zeker. Maar, en dat geeft niet, van deze jongen ga ik de komende jaren veel last hebben.” Iets wat Krol beaamde: “Jordan gaat ons het leven erg zuur maken.”
De kwelgeest hoorde het allemaal onbewogen aan, luchtig zelfs. “Of opgejaagd worden erg is? Nee hoor, dat betekent gewoon dat ik sneller moet zijn. En dat is precies wat ik volgend seizoen wil: de tijden verbeteren die ik dit jaar heb gereden.”
Ghiotto en Schouten triomferen op langste afstanden
Davide Ghiotto heeft als eerste Italiaan goud gewonnen op de WK afstanden. Op de tien kilometer was hij zondag met 12.41,35 met afstand de beste. Op ruim veertien seconden was het zilver voor Jorrit Bergsma (12.55,64), het brons ging naar de 13.01,83 van Ted-Jan Bloemen uit Canada. Patrick Roest moest een snelle start bekopen met een inzinking en reed uiteindelijk naar een vierde plaats met 13.02,91. Bergsma was na afloop vol lof over de prestatie van Ghiotto: “Het waren best zware omstandigheden, het is indrukwekkend dat Ghiotto zo’n dijk van een tijd neerzet.”
Op de vijf kilometer bij de vrouwen was de winst voor een ontketende Irene Schouten, die met 6.41,25 haar WK-titel prolongeerde. In een rechtstreeks duel versloeg ze de Noorse Ragne Wiklund (6.46,15), die eerder het goud had gepakt op de drie kilometer. De Tsjechische veterane Martina Sablikova reed met 6.47,78 haar snelste tijd ooit in Heerenveen, goed voor een bronzen plak. Eerder op de dag pakte Antoinette Rijpma-de Jong het goud op de 1500 meter, voor wederom Ragne Wiklund en de Japanse Miho Takagi.
