Raheem Sterling: van ‘stuk tuig’ tot rolmodel in het Engelse team

Het is al laat op de woensdagavond, wanneer in de straten rond Wembley een kleurrijk volksfeest losbarst. Letterlijk kleurrijk, in dit geval: in de straten van de deelgemeente Brent komt zo’n beetje de hele wereld samen: vrolijke gezinnen, stomdronken Engelse mannen, Jamaicaanse vrouwen, Oost-Aziatische jongeren en Afrikanen. De blijdschap dat Engeland zich even verderop, op Wembley, heeft gekwalificeerd, is groot, al kunnen de meeste buurtbewoners van Brent en Wembley onmogelijk een kaartje voor de finale betalen. De werkloosheidscijfers zijn hoog, de armoede onder jongeren is er schrijnend.

Local hero Raheem Sterling (26) weet er alles van. De stichting van de aanvaller van het Engelse team richt zich nadrukkelijk op jonge mensen zoals hijzelf. Op de kinderen van immigranten, vaak opgegroeid in gebroken gezinnen, levend in kleine sociale huurwoningen in de arme Londense buitenwijken. De ongelijkheid in de Engelse hoofdstad is groot.

“Ik wil niet zomaar wat geld geven of alleen een voetbalveldje aanleggen en dat is het dan,” vertelde Sterling daar vorig jaar zelf over in een interview in The Times. “Ik wil kansen vergroten. De kansen voor jongeren, voor alleenstaande moeders zoals de mijne. Mensen realiseren zich vaak niet hoe moeilijk het is om een cirkel van armoede en achterstand te doorbreken.”

Sterling groeide als klein kind op in het St. Raphael’s Estate, op grofweg een kilometer van Wembley. Het is een verzameling desolate huizenblokken zoals Engeland er vele kent, gebouwd in de jaren zeventig en tachtig, veelal onder het bewind van Iron Lady Margaret Thatcher.

Het merendeel van de bevolking is er van origine Caraïbisch of Afrikaans. Op straat krioelt het van de kleine Raheem Sterlings, niet zelden met een bal onder de arm. Vuilnisbakken staan stinkend in de kleine voortuinen, mannen hangen doelloos op straat.

Vader vermoord

Het jeugdverhaal van de voetballer is al vaak verteld. Zijn vader werd vermoord bij een schietincident in Kingston, Jamaica. Moeder Nadine trok daarop naar Engeland, op zoek naar een betere toekomst voor haar twee kinderen. Raheem en zijn zusje bleven drie jaar bij oma wonen in Jamaica, om daarna samen naar Londen te verhuizen.

Sterlings moeder werkte in die jaren als schoonmaakster in een hotel. Raheem en zijn zusje moesten vaak mee in alle vroegte, bij gebrek aan een oppas. Ze hielpen mee bij het poetsen en de bedden opdekken. Als ontbijt kregen ze een Bounty uit de snoepautomaat.

Pas jaren later verhuisde de familie Sterling naar een grotere woning. Moeder Nadine had zich inmiddels opgewerkt tot verpleegster, waardoor het gezin eindelijk in een wat ooglijker huis kon gaan wonen. De kleine Raheem verdiende zelf ook wat geld bij voor het gezin, door schaafijsdrankjes te verkopen bij scholen.

Dat wat ruimere huis ligt aan Neeld Crescent, letterlijk om de hoek van Wembley Stadium. Tussen de plek waar Sterling woensdagavond neerging in de wedstrijd tegen Denemarken – resulterend in de beslissende strafschop – en dat huis, ligt slechts zo’n driehonderd meter. Het is zo dichtbij, dat je het stadion vanuit alle hoeken van Neeld Crescent ziet opdoemen.

Sterling heeft de kern van dat verhaal laten afbeelden op zijn onderarm. Daar prijkt een tatoeage van een jong voetballertje dat dromerig naar Wembley kijkt met een bal onder zijn arm. Een jongensdroom in inkt gevangen.

Die tatoeage komt inmiddels aardig in de buurt van de werkelijkheid – en meer dan dat. De grootste droom van allemaal kan zondag uitkomen: Sterling is nog één wedstrijd verwijderd van eeuwige glorie. De eerste Engelse hoofdprijs sinds 1966 is binnen handbereik, uitgerekend op Wembley. Het zou Sterling acuut tot een nationale volksheld maken.

Geldwolf

In breder perspectief is dat een klein wonder. Het is nog maar een paar jaar geleden dat Sterling in de Engelse tabloids steevast werd afgeschilderd als een geldwolf, als een wereldvreemd stuk tuig. Vooral The Sun en The Daily Mail voerden een ware hetze. Of Sterling nu ging winkelen in de voordeelwinkel Poundland of juist een mooi huis kocht voor zijn moeder, alles werd omgedraaid tot een vuige beschuldiging. De ene krantenkop was nog valser dan de andere.

Dat kantelde pas toen Sterling zich wat meer ging uitspreken. Op sociale media plaatste hij krantenartikelen over twee collega-voetballers, de ene wit (Phil Foden) en de andere donker (Tosin Adarabioyo). Allebei hadden zij een huis voor hun moeder gekocht, maar de insteek van de tabloids was rigoureus anders: Foden was een held, Adarabioyo een zakkenvuller.

Het leidde tot grote discussies over de Engelse sportjournalistiek en over sluimerend racisme in het algemeen. Toen daarna ook de Black Lives Matterbeweging opkwam na de dood van de Amerikaan George Floyd, toonde Sterling zich een waardig boegbeeld. De voetballer was openhartig over zijn eigen jeugd en vlijmscherp over de Britse samenleving in het algemeen.

Betaalbare opleidingen

Hij richtte prompt een stichting op om de daad bij zijn woord te voegen, inmiddels goed voor vele miljoenen ponden per jaar. Sterling betrok al zijn sponsors bij zijn projecten. Hij initieerde betaalbare opleidingen en stages voor jongeren in Brent en ver daarbuiten, probeert alleenstaande moeders aan banen te helpen.

Het maakt hem niet alleen tot een voetbalheld in de klassieke zin van het woord, maar ook tot een rolmodel voor het Engeland van 2021. Sterling is niet per se een held van de traditionele Britse arbeidersklasse, maar vooral van de honderdduizenden immigranten en hun kinderen.

“Al kan ik maar één iemand op weg helpen,” zei de voetballer onlangs nog. “Niet alleen door een goed voorbeeld te zijn, voor mij is dat niet genoeg. Wij voetballers hebben een groot podium, heel veel geld en een groot bereik. Een miljoen meer of minder maakt me niet gelukkiger. Ik ben pas tevreden als jonge mensen meer kansen krijgen in het leven. Dat ze een uitweg vinden uit hun afgesloten wereld vol beperkingen.”