Historische avond vrouwenvoetbal smaakt naar meer

“Het was een historische dag voor het vrouwenvoetbal,” zei Ajax-aanvoerder Sherida Spitse na het gelijkspel (1-1) en een record aan toeschouwers in de vrouweneredivisie. “Ik had als klein meisje de droom om in dit stadion te spelen. Hopelijk volgen meer wedstrijden in deze entourage.”

Dat de eerste vrouwenklassieker in de Arena een mijlpaal was, beseften ook de vriendinnen Emma (18) en Joëlle (18) uit Ede, die met een roze Ajaxsjaal de tribune opzochten. “Dit betekent iets voor de vrouwenemancipatie,” aldus Joëlle. “Niet alleen mannen kunnen in dat grote stadion voetballen.”

De vrienden Niels (17), Reno (18), Rik (17) en William (17) uit Wilnis en omgeving snapten dat de wedstrijd een mijlpaal was, maar zo ervoeren ze het zelf niet. De overwegingen voor hun eerste bezoek aan een vrouwenwedstrijd: een optreden van zangeres Emma Heesters (‘een knappe dame’), de goedkope tickets (‘3,75 euro per stuk’) en een vrije zaterdagmiddag. De vier voetballen dan normaal gesproken zelf, maar ze waren vrij.

William gaat zondag ook naar de mannenwedstrijd Ajax - NEC in de Arena. “Ik heb een seizoenkaart. Bij de mannenwedstrijden van Ajax voel ik meer spanning. Het is serieus, zeg maar. Ook is het niveau hoger. Ik denk eigenlijk dat we met ons eigen elftal best van de Ajax-vrouwen kunnen winnen.”

Heersende kijk

Dat is een prima samenvatting van de heersende kijk van mannen op vrouwenvoetbal, zegt Agnes Elling, onderzoeker bij het Mulier Instituut. Elling is gespecialiseerd in sociale ongelijkheid en sport.

“Mannenvoetbal is statusbevestigend voor mannen,” aldus Elling. “Je wordt er een echte kerel van. Vader en zoon gaan samen naar het stadion. Het is onderdeel van de mannelijke identiteit.”

Die identiteitsbevestiging is harder nodig nu vrouwen in andere delen van de samenleving sterker worden, aldus Elling. “Vrouwen kunnen leidinggevende zijn, een carrière opbouwen, financieel onafhankelijk worden.

Maar met voetbal zullen vrouwen nooit van mannen winnen, omdat mannen fysiek nu eenmaal sterker zijn. Zo wordt mannenvoetbal nog meer identiteitsbevestigend voor mannen. Mede daarom zal vrouwenvoetbal nooit zo populair worden als mannenvoetbal.”

Enorme achterstand

Bovendien kampt vrouwenvoetbal met een enorme achterstand, vervolgt Elling. Profvoetbal bij mannen bestaat in Nederland al sinds de jaren ’50. De aandacht van de media is gegroeid, die van sponsoren. Het is een hele bedrijfstak die zich in zo’n zeventig jaar heeft ontwikkeld.

Vrouwen mogen pas sinds 1971 onder de vlag van de KNVB voetballen. Nog langer geleden werd gezegd dat vrouwensporten als voetbal schadelijk zouden zijn voor de voortplanting. In de vrouweneredivisie is het gros geen prof, zoals bij de mannen. Feyenoord-aanvoerder Esmee de Graaf geeft drie dagen per week gymles.

Hapjes rondbrengen

Toch is er sinds het begin van de vrouweneredivisie in 2007 veel veranderd. De speelsters van Heerenveen werd destijds gevraagd om hapjes rond te brengen bij de mannen, zegt Elling. “Dat is tekenend hoe er vanuit de clubs aanvankelijk tegenaan werd gekeken.” Na afloop van Ajax - Feyenoord namen twee speelsters plaats achter een brede tafel om hun kijk op de avond te geven.

De vrouwenklassieker viel vlak voor Internationale Vrouwendag (8 maart), die in Nederland sinds 1912 wordt gehouden in het kader van gelijke rechten en emancipatie. Dat was voor Ajax echter niet de reden om de wedstrijd naar het grote stadion te verplaatsen, aldus een woordvoerder van de club, al was het een prettige toevalligheid.

Het spelen in de Johan Cruijff Arena komt voort uit de gestage opmars van de populariteit van het vrouwenvoetbal, aldus de woordvoerder, waarbij wordt meegelift op de rivaliteit tussen beide clubs. Daarnaast zal het een rol spelen dat een vrouwvriendelijk imago voor een vooruitstrevende club als Ajax ook een commerciële waarde vertegenwoordigt. Dat imago kan na de affaire Overmars wel een lik verf gebruiken.