Bondscoach Koeman moet door blessures Frenkie de Jong en Steven Bergwijn meteen improviseren bij Oranje

Ronald Koeman zegt het terloops maandagmiddag: in zijn eerste periode als bondscoach scheen in Zeist vrijwel altijd de zon. Letterlijk, alsof de wolken prompt verdwenen zodra Oranje tussen 2018 en 2020 samenkwam op de KNVB Campus.

“Nu regent het opeens en hebben we meteen twee afvallers,” zegt Koeman maandagmiddag, vier dagen voor de eerste EK-kwalificatiewedstrijd tegen Frankrijk in Parijs. Niet alleen Frenkie de Jong meldde zich op het laatste moment af bij Oranje, ook Ajax-aanvaller Steven Bergwijn deed dat. Koeman: “Maar ik zit ook weer niet in zak en as, hè. Laten we het geluk deze keer maar in een latere fase hebben.”

Toch zegt het wat deprimerende weerbericht van Koeman wel iets over zijn gemoedstoestand. De hamstringblessure van De Jong, opgelopen in de Clásico tegen Real Madrid van zondagavond, dwingt de bondscoach meteen tot improviseren. De middenvelder van Barcelona is een onbetwiste sleutelspeler voor Oranje - en dat niet alleen: De Jong is met zijn kwaliteiten als verbindingsspeler haast niet gelijkwaardig te vervangen.

“Het zal anders worden zonder hem,” erkent Koeman dan ook. “Maar dat betekent niet dat we meteen het hele systeem gaan veranderen, dat zou ook weer gek zijn. Een andere speler zal het op zijn eigen manier gaan invullen. Daar hebben we een aantal opties voor. We hebben een aantal trainingen om te kijken hoe dat in elkaar valt.”

Wieffer serieuze optie

Debutant Mats Wieffer, zo schetste Koeman, is daarbij óók een serieuze optie om meteen te spelen in het Stade de France, ondanks zijn nog beperkte ervaring. “Op basis van de Klassieker van zondag zou ik dat best aandurven,” aldus Koeman, toch al te spreken over het algemene niveau van de Klassieker. “Hij deed het prima in een heel intense wedstrijd. Bovendien, wat ik zie en hoor over hem: het is geen jongen die zich snel gek laat maken.”

Toen Koeman onlangs een dagje meeliep op trainingscomplex 1908 van Feyenoord, sprak de bondscoach al kort met de middenvelder. “Ik heb hem gezegd dat hij op termijn een betere versie van Marten de Roon kan worden,” aldus Koeman. “Dat vond hij een compliment - en zo bedoelde ik het ook. Wieffer is geen speler die tien man uitspeelt en daarna de spits alleen voor de keeper zet. Maar hij voetbalt makkelijk, is vast aan de bal, ziet het goed.”

Het neemt niet weg dat de missie van Koeman ook kwetsbaar is. Onmiskenbaar wil de bondscoach toe naar een aantal vastigheden die hij ook in zijn eerste periode nadrukkelijk hanteerde, gedragen door spelers die het hart moeten gaan vormen van Oranje.

Maar zeker nu zonder De Jong oogt die spoeling wel weer wat dunner dan voorheen. Georginio Wijnaldum is bij AS Roma pas net terug van lang blessureleed. Memphis Depay speelt bij Atlético Madrid nog lang niet alles. Virgil van Dijk is bij Liverpool bezig aan een moeizaam seizoen, terwijl de ontwikkeling van Matthijs de Ligt de laatste jaren wat grillig verliep.

Minimaal tweede worden

Veel tijd om warm te draaien is er bovendien niet. Oranje staat vrijdag meteen voor zijn zwaarste kwalificatiewedstrijd, uit tegen Frankrijk, en moet uiteindelijk minimaal tweede worden om zich te plaatsen voor het EK. “Het resultaat en kwalificatie zullen dan ook vooropstaan,” zegt Koeman. “Het is anders dan in mijn eerste periode. Toen vond ik dat het ook wel wat leuker en vrolijker mocht rond Oranje, dat we weer plezier uit moesten gaan stralen. Het was toen, door twee gemiste toernooien, een heel andere periode.”

Het neemt niet weg dat de bondscoach nu wil werken aan een speelwijze die minder defensief en afwachtend is dan Oranje op het WK in Qatar liet zien. Koeman kondigde al meteen aan dat het aloude 4-3-3 de basis wordt. “De meeste spelers kennen het van hun clubs en we hebben het eerder ook zo gedaan. Wat ik wel wil zien, is een elftal dat initiatief neemt en wat uitstraalt. Dat we op de juiste manier goed en agressief druk zetten. Ja, ook tegen Frankrijk.”

Fitheid is daarbij cruciaal, erkent Koeman, zoals hij in een interview met deze krant de intensiteit in het spel van Feyenoord al als maatstaf voor Oranje nam. Maar is dat op te brengen in de al zo overvolle speelkalender? “Het hangt ook vaak af van vorm, van hoe je met je club presteert,” aldus Koeman, die zich sceptisch uitliet over de beslissing van de Fifa om het WK in 2026 fors uit te breiden.

“Als je wint, zoals Feyenoord nu doet, dan wordt het mentaal ook makkelijker en ben je vaak minder snel vermoeid. Maar het is een gegeven dat we fysiek heel veel vragen van spelers. En blessures zijn niet altijd te voorkomen, dat zie je nu maar weer.”