20 jaar na dood Ajaxfan Picornie is vechten uit clubnaam lastiger

In het gras van het weiland bij Beverwijk bleef op 23 maart 1997 één lichaam roerloos liggen. Terwijl om hem heen hooligans van Ajax en Feyenoord in gewelddadige strijd verwikkeld waren, stierf Amsterdammer Carlo Picornie (35), gerespecteerd lid van de F-side, onder andere door hamerslagen op het hoofd.

Nog diezelfde avond drong in Nederland het besef door van supportersgeweld als levensgroot probleem. Dat twee groepen rivaliserende fans op een zondagmiddag afspraken om elkaar de hersens in te slaan, bewapend met messen, hamers, honkbalknuppels en stroomstootwapens, had men voorheen nauwelijks kunnen bedenken.

Twintig jaar na de dood van Picornie vechten groepen jonge mannen met een voorkeur voor een bepaalde voetbalclub nog steeds graag met elkaar.

Maar zo ontwrichtend als de slag bij Beverwijk zijn voetbalrellen zelden meer. Straffeloos supportersgeweld plegen is een stuk lastiger en wie wordt gepakt, krijgt te maken met een strenge straffen en een scala aan maatregelen.

De grotendeels jonge hooligans van Ajax die bereid zijn geweld te plegen (naar schatting hooguit enkele honderden), moeten af en toe welhaast verlangen naar de tijd van hun illustere voorgangers. De tijd zonder stadion- en gebiedsverboden, meldplicht, op naam gestelde kaarten, identificatieplicht, cameratoezicht en de combiregeling.

Toen konden fans nog op eigen gelegenheid afreizen naar het stadion van een rivaliserende club en was een vechtpartijtje zo geregeld, nu is alles rond een eredivisieduel er op gericht confrontatie te voorkomen.

Een enkele keer gaat het toch mis: in maart 2014 werden Cambuursupporters te dicht langs het supportershome van Ajax geloodst, waarna er prompt een regen van bakstenen, vuurwerk en flessen op de Friezen neerdaalde. ME'ers zagen zich genoodzaakt vuurwapens te trekken om de Ajacieden terug te dringen.

Glazen, flessen, knuppels
Maar zo'n incident bij het stadion is een uitzondering. Wie tegenwoordig rustig op de vuist wil met rivaliserende supporters, moet dat haast op afspraak doen, op een verlaten plek, ver weg van de politiemacht die bij elke voetbalwedstrijd op de been wordt gebracht.

Zoals in november 2014, toen het bij een tunneltje in Zwolle tot een gewelddadig treffen kwam tussen zo'n veertig Ajaxhooligans en fans van PEC Zwolle. Ajax speelde die dag niet in Zwolle, volgens justitie hadden beide supportersgroepen de matpartij vooraf met elkaar geregeld. De meute ging elkaar te lijf met glazen, flessen, knuppels en verzwaarde handschoenen. Aangehouden Ajaxfans werden in eerste instantie vrijgesproken, maar recent door het gerechtshof alsnog veroordeeld.

Filmpjes van dit soort vooropgezette vechtpartijen zijn op social media sinds kort populair. Te zien is hoe op een verlaten plek in het bos twee partijen elkaar treffen om minutenlang op elkaar in te slaan en te schoppen.

Dat rivaliserende groepen met elkaar afspreken is sinds de veldslag in Beverwijk niet veranderd. In twintig jaar is het voetbalgeweld dan misschien kleinschaliger geworden en minder ontregelend. Maar minder intens zeker niet. Regelmatig blijken ook onschuldige supporters slachtoffer te worden van voetbalgeweld.

In 2013 bestormde een groep Ajaxhooligans een café op de Wallen waar Schotse supporters zich hadden verzameld voorafgaand aan een Europees duel. Ook in dat jaar wachtte een groep Ajaxfans op station Van der Madeweg op de metro met AC Milanfans die onderweg waren naar een Champions Leaguewedstrijd. Zodra de metrodeuren open waren, vielen de Ajacieden aan met riemen en kettingen.

Bij Europese wedstrijden is de kans op een confrontatie groter. Telkens als buitenlandse fans in de stad zijn, ziet de politie hoe de harde kern van Ajax zoekt naar een knokpartij. Daarbij valt de snelheid op waarmee de situatie kan escaleren.

Wie zich tegenwoordig inlaat met voetbalgerelateerd geweld, kan zich danig in de nesten werken. Hooligans krijgen rap een jarenlang stadionverbod met meldplicht, wat inhoudt dat de voetbalfan zich tijdens wedstrijden op een politiebureau moet melden.

Wie structureel voor rottigheid zorgt, kan terechtkomen op de gemeentelijke lijst met overlastgevende hooligans. Een notering brengt een intensieve aanpak met zich mee, die is te vergelijken met de Top 600-methode voor jonge criminelen.

Eeuwigdurend respect
Dergelijke problemen waren er minder voor de mannen die op die lentemiddag in 1997 hun auto op de vluchtstrook zetten en het weiland in trokken. Een aantal van de vechtersbazen van toen staat nog altijd op de tribune, zij het in ruste. Bij rellen gaan ze niet langer voorop, maar de oude F-siders geniet het respect van de jongere leden van de harde kern.

Het beeld van Picornie als de man die alles gaf voor zijn club en daarom eeuwigdurend respect verdiend, wordt gecultiveerd door de fanatieke Ajaxsupporters. De F-side schonk het onder supporters ooit populaire kledingmerk 76 aan de nu volwassen zoons van Picornie, om hun van een bron van inkomsten te voorzien.

Donderdagochtend stond er een paginagrote in-memoriamadvertentie in De Telegraaf. Ook zondag was er een eerbetoon, toen de harde kern een spandoek in het stadion ophing: Carlo still not forgotten.

Zie ook: Hoogleraar Jan Derksen: 'Laat die hooligans lekker knokken' [+]