Waarom vraagt de NS geld voor fietsparkeren?

We laten ons niet inpakken door marketingtrucs, smoesjes en verkooppraat. Deze keer: de fietsenstallingen gaan ondergronds.

Iedere ochtend fiets ik naar Amsterdam CS om de trein te pakken naar de Radarredactie in Hilversum. Mijn favoriete fietsrek stond tegen het Ibishotel aan, tegenover de wereldberoemde fietsflat. Klimmend over de fietsbrug tussen de Prins Hendrikkade en het stationseiland, met het stijgings­percentage van de Oostenrijkse Norberts­höhe, gleed ik linea recta de fietsbeugel in, om vervolgens soepel van de fiets te springen en naar het station te flaneren. Een dagelijks ritueel dat ruw verstoord werd door tijdelijk geplaatste gele borden in de fietsrekken met de mededeling dat de fietsen door de gemeente verwijderd gaan worden.

De ondergrondse fietsenstallingen van de NS zijn klaar, na vier jaar water wegpompen, dus de fietser moet zijn rijwiel ondergronds stallen. Maar dat gaat niet zomaar: je moet je fiets verplicht inchecken met een persoonlijke OV-chipkaart. De eerste 24 uur zijn gratis, daarna betaal je elke dag 1,35 euro. Geruisloos hebben wij die dag een stukje vrijheid ingeleverd.

Cruciale minuten

De fotogenieke fietsflat staat er nu treurig kaal bij, de fietsrekken bij het Ibis hotel zijn verwijderd.Ik fiets door de 110 meter lange fietstunnel met de akoestiek van een Hongaars badhuis om de fiets in de zijstalling van het station te parkeren. Met mijn OV-­pas in de aanslag word ik tegengehouden door een NS-medewerker. “U bent geen abonnementhouder, dan mag u hier niet stallen.” Waar moet ik dan de fiets kwijt? “In de IJ-stalling, nog een prettige dag.” Uitsluiting ten top. Op de IJ-boulevard is een fietstrap naar de nieuwe ondergrondse stapelstalling. Een groepje vijftigers inspec­teert het architectonisch vertoon van de fietsbeugels. “Pardon, ik moet mijn fiets hier parkeren.” De draaideur naar het station is nog dicht. Omlopen kost cruciale minuten; ik mis mijn trein.

Na een etentje kom ik om 00.05 uur aan op Centraal. De rolluiken van de stalling zijn naar beneden: “U kunt morgenochtend uw fiets weer ophalen.” De gijzeling van mijn fiets is de laatste druppel. De nieuwe ondergrondse fietsenstalling is met belastinggeld bekostigd, de gepriva­tiseerde NS klopt het geld uit onze zakken om een prijskaartje te hangen aan ons recht van mobiliteit, vraagt om een extra betaling voor het stallen van onze fiets in de buurt van een station, heeft data van ons fietsgebruik en dan kunnen ze alle stallingen niet eens 24 uur open houden?!

‘De openingstijden zullen veranderen: van 04.35 uur tot 01.45 uur,’ schrijft woordvoerder Elvira van der Vis. En hoe zit het met de uitsluiting van niet-abonnement­houders? ‘Per abuis hebben de medewerkers van de stalling enkele reizigers hier verkeerd over geïnformeerd.’ De stalling blijkt voor iedereen – als je maar een OV-­chipkaart hebt.

Is de monopolisering van het fietsparkeren bij stations door de NS een goede ontwikkeling voor onze mobiliteit? Ik vraag het aan Marco te Brömmelstroet, directeur van het Urban Cycling Institute van de Universiteit van Amsterdam. “Ik heb daar niet direct een idee over, maar vind de vraag legitiem.” Ik loop – of fiets – soms ver voor de troepen uit.