Waarom moet je in de bios naar reclame kijken, terwijl je al hebt betaald?

We laten ons niet inpakken door marketingtrucs, smoesjes en verkooppraat. Onze eigen ombudsman spreekt zich uit. Deze keer: bioscoopreclame.

De film begint om 20.30 uur en ik hol met mijn zus de zaal in van bioscoop Cinecenter om niet voor gesloten deuren te staan. De kleine bioscoop laat bezoekers niet meer binnen na aanvang van het voorprogramma. Op onze gereserveerde plekken zit een kalende man. “O, ik dacht dat het vrije plekken zijn.” Hij loopt naar de stoel die op zijn ­ticket staat, waar een ouder echtpaar met thee zit. “Nee toch, maar op onze plekken zitten andere mensen!” Nadat de hele zaal is gaan verzitten – geplaceerde rij en stoel is ook heel lastig te accepteren – keert de rust terug en kijken we samen naar de reclame van de voedselbank waarin René Froger koffie uitdeelt. Ik kan de commercial woord voor woord playbacken omdat ie de afgelopen maanden in iedere bioscoop te zien was. Na het reclameblok van 10 minuten start de film waar ik 11,50 euro voor betaal. Die 10 minuten indoctrinatie krijg ik nooit meer terug, soit, maar kan dit niet anders? Waarom is er nergens in Nederland een optie om een bioscoopfilm te zien zonder eerst naar een koffiedrinkende Froger te hoeven kijken?

Chantage

Veel gratis diensten zijn afhankelijk van reclame. Zie YouTube of Spotify. Als je er eenmaal voor betaalt, ben je verlost van duivelse stemmetjes die zeggen dat je iets moet kopen. Een reclamevrij abonnement kost bij Spotify 12,99 euro per maand, bij YouTube 6,99. Netflix introduceerde een goedkoper abonnement, mét reclame, voor 4,99 euro per maand, zonder is dat 11,99 euro. De industrie begrijpt dus heel goed dat reclame een chantagemiddel is: wil je als consument verlost worden van promotiepraat, dan betaal je daarvoor.

De Franse bioscoopketen Pathé, de grootste speler op de cinemamarkt, heeft ook de langste reclameblokken. Wil je onbeperkt bij ze naar de film, dan betaal je 21 euro per maand. Mét reclame, al is Pathé minder streng dan Cinecenter: je mag 15 minuten na aanvang van het voorprogramma binnen waggelen. Waarom is er geen reclamevrije optie? “Sorry meneer,” zegt iemand van de klantenservice, “ik kan u niet verder helpen.” In de bezoekersvoorwaarden staat dat Pathé je kan straffen als je je niet houdt aan ‘hetgeen volgens ongeschreven regels in het maatschappelijk verkeer betaamt’. Twee maanden bezoekverbod als je niet luistert naar de Pathé­medewerker. Nou, dan kom ik twee maanden niet naar Pathé. Iets met gelijke munt.

Directeur Gulian Nolthenius van de Nederlandse Vereniging van Bioscopen en Filmtheaters vindt mijn vraag maar gek. “Als men met een betaald kaartje of abonnement met het openbaar vervoer reist, wordt men ook met reclame geconfronteerd.” Volgens Nolthenius toont onderzoek aan dat bioscoopbezoekers reclame voorafgaand aan de film als een onderdeel van het entertainment ervaren. Ik krijg een link naar een Duits onderzoek onder 40 deelnemers die biosreclame ‘gedogen’. Hier is het nooit onderzocht.

Reclamevrij een film kijken in de bios lijkt dus een utopie. Wat een verrassing dat reclamevrije streamingdiensten de bioscopen aan het verdrukken zijn.