'Utopia' is een woongroep voor mensen met een hoge irritatiefactor (*)

'Hallo, kunnen we het even centraal houden? Dank. Dan wil ik even wat zeggen nu.' Zo communiceren de vijftien deelnemers aan Utopia die op een voormalig militair oefenterrein in het Gooi een nieuwe maatschappij proberen op te bouwen. Andere geregeld voorkomende uitspraken zijn 'daar wil ik even op antwoorden' en 'ik ben het even helemaal zat'.

Jankend van de heimwee
Die laatste uitspraak is vooral vaak te horen uit de mond van Billy, een kunstenares met licht neurotische en ADHD-achtige trekjes. Kijken naar Utopia, de nieuwste realityshow van John de Mol, is je vooral ergeren. Aan het gedrag van de Utopianen. Aan aannemer Paul, die op dag één al jankend van de heimwee tegen de twee koeien stond aan te praten.

Je ergeren aan de Limburgse oliebollenbakker Hakim, manipulator eersteklas, die naar personen verwijst met 'wat' ('De zes mensen wat gestemd hebben') en die na 28 dagen trots verkondigde dat het hem eindelijk gelukt was zichzelf te bevredigen. De zweverige en zeer gelovige Andrea spant wat dat betreft misschien nog wel de kroon. Toen haar stiefdochter overleed, hield ze met de groep een herdenkingsdienst waarin ze na een gebed Samen zijn van Willeke Alberti begon te zingen.

Nagel aan zijn doodskist
Nederland keek met kromme tenen. Saillant detail is overigens dat een vrouw die claimt Andrea's eigen dochter te zijn de Utopiaan op Facebook de huid vol schold omdat Andrea nooit naar haar bloedeigen dochter zou hebben omgekeken. Ook ín Utopia was niet iedereen even gelukkig met Andrea's kerkdienst. De toch al niet zo populaire en redelijk botte Peter had weinig boodschap aan dat 'hartstikke leuke gebedje'. Te veel gezweef, vond hij. Zijn Utopia was feesten en lol maken. Het was de nagel aan zijn doodskist. Hij kon, na een chaotische en voor de kijker lastig te volgen stemprocedure, deze week zijn biezen pakken.

De inwoners begonnen met een gure, kale loods en een stal met twee koeien en een tiental kippen. 'Wordt het ultiem geluk of complete chaos?' vroeg De Mol zich voor de start af. Dat is ook de ondertitel van het programma, maar Utopia verwordt in rap tempo tot een nieuwe 'Big brother' of 'De gouden kooi'. Binnen enkele dagen wisten de Utopianen al stroom, water, licht en bedden te regelen.

Geld verdienen
Inmiddels hebben ze ook de beschikking over een wc, wasmachine en laptop met internet. De kijker die op ontberingen zat te wachten, komt bedrogen uit. Dat gold ook voor mensen die op internet én televisie keken. Door de zes dagen vertraging op tv was het alsof je keek naar een voetbalwedstrijd waarvan je de uitslag al wist én de doelpunten al had gezien. Sinds deze week is de vertraging teruggebracht tot 48 uur.

Geld verdienen blijkt niet zo moeilijk in Utopia. Het is op televisie - er kijken dagelijks rond de miljoen mensen - dus genoeg zieltjes die maar wat graag tegen betaling op televisie een bootcamp volgen van worstelaar Emil, hun hond in de hondenkennel dumpen, een pannenkoek komen eten of een rondleiding volgen.

Swiebertje
Ondertussen ontwikkelt Utopia zich zo steeds meer tot een woongemeenschap die meedraait in de samenleving. Tot grote frustratie van zwerver Rienk, de enige die het boek Utopia van sir Thomas More gelezen schijnt te hebben en die op blote voeten rondloopt. Idealistische hippie die hij is, trachtte hij in een ultieme poging het tij te keren door een stapel bankbiljetten te verbranden. De andere inwoners verklaarden hem voor gek. 'Je bent nog belachelijker dan Swiebertje,' beet drammer Paul hem toe.

Nee, een nieuwe samenlevingsvorm zal De Mols 'Utopia' ons niet opleveren. Het is meer een woongemeenschap van mensen met een hoog irritatiegehalte. Kunstenaar Ruud, die na vier dagen alweer door zijn medebewoners werd weggestemd ten faveure van Laura, noemde Utopia terecht 'een egocratie'.

Kijken naar deze egocratie is een guilty pleasure voor mensen die zich graag ergeren, vooral leuk als je samen de kandidaten kunt afzeiken. Maar of dat nog een heel jaar leuk blijft, valt ernstig te betwijfelen.

Televisie: Utopia
Gezien: januari 2014
Waar: SBS6

undefined