Saskia van den Boom fotografeert Amsterdammers: ‘Als het klikt, vraag ik of ik mee naar huis mag’

Hannah (22)
Ik zie Hannah op het schoolplein staan wanneer ze haar oppas­kindje ophaalt. Haar lange dreads en open, zelfverzekerde uitstraling maken me nieuwsgierig. Ze vertelt dat ze iedere dag traint in paaldansen. Ze nodigt me bij haar thuis uit, waar ze ook een paal heeft, en laat zien waar ze mee bezig is. Paaldansen geeft haar vastberadenheid: ze wil iets laten lukken. Hoeveel pijn het ook doet of hoe vaak ze ook faalt.

Eben (27)
Als ik een foto van Eben maak, vormt hij zijn vingers in twee rondjes: het teken van Amsterdam-Oost. Daar is hij opgegroeid en daar liggen zijn roots.

Maar zijn roots liggen ook in Ghana, waar zijn ouders vandaan komen. Waar een andere sfeer is, andere geuren hangen. Binnenkort gaat hij er weer naartoe, maar dit keer voor werk. Een paar jaar geleden heeft hij met twee vrienden het kledingmerk The New Originals opgericht; in Ghana gaan ze andere creatieven en designers ontmoeten.

Op jonge leeftijd is Eben al met kleding bezig. Hij werkte bij McDonald’s om leuke kleding te kunnen kopen die hij online of in de stad zag. Samen met een vriend ging hij losse prints op spijkerjasjes maken. Toen dat goed liep, lieten ze winterjassen maken.

Uiteindelijk richtten ze The New Originals op, inmiddels een succesvol Amsterdams streetwearmerk. De visie: als je buiten de box denkt, kan iedereen creatief succesvol worden, wat je achtergrond ook is.

Öznur (40)
Öznur nodigt me uit in de Turkse moskee in De Pijp waar ze al vanaf haar kindertijd ieder weekend naartoe gaat. In het gedeelte voor vrouwen worden Turkse wraps voor een goed doel gemaakt. Ik krijg er direct twee aangeboden. Hier komen de vrouwen samen om met elkaar te praten en te ­bidden.

Öznur vertelt dat de vrouwen elkaar steunen en dat er een onvoorwaardelijke verbondenheid is. Ze wordt ook even emotioneel. Ze raakt ontroerd als ze denkt aan alle mooie mensen die ze op deze plek heeft ontmoet.

Hennie (80)
Soms is een ontmoeting vluchtig en is een foto binnen een seconde gemaakt. Bij Hennie bijvoorbeeld. Ik zie haar lopen, ze straalt een soort van rust uit. Hennie vertelt dat ze een rondje wandelt in haar buurt. Zo is ze even tussen de mensen in een prachtige oud stukje van Amsterdam.

Hennie ervaart nu veel meer rust dan vroeger, ze heeft niet altijd meer het gevoel dat ze continu iets nuttigs zou moeten doen. Ze geniet van een kopje koffie, goed gezelschap of simpelweg de zon.

Ranchillio (22)
Ranchillio valt me meteen op door zijn grote muts en zijn relaxte uitstraling. Een bepaalde zachtheid schemert door in zijn ogen. Hij vertelt dat hij zich op de middelbare school nooit zo uitgesproken durfde te kleden, terwijl hij dat wel wilde. Hij werd door de populaire jongens flink gepest en probeerde zich gedeisd te houden.

Op zijn veertiende werd het zo erg dat hij switchte van school. Dat veranderde alles. Ranchillio werd weer het blije kind dat hij vroeger altijd was. En hij ging zich kleden zoals hij zelf wilde.

Hij merkt nu dat hij daarmee juist de mensen aantrekt in het wereldje waarin hij verder wil. Hij doet dancebattles, is bezig met zijn eigen kledinglijn en krijgt klussen als model. Hij laat zich inspireren door rappers, designers, skaters, dansers en tekenaars. Eigenlijk kun je van iedereen wel iets leren, vertelt hij, als je maar goed luistert naar wat de ander te vertellen heeft.

Chloe (24)
Chloe vertelde me dat ze een jaar geleden cum laude was afgestudeerd in kunstgeschiedenis. Ze was klaar voor het volgende doel. Tegelijkertijd kwam de twijfel. Corona had veel tot stilstand gebracht. Een rustiger leven, waarin alles langzamer leek te gaan, gaf haar vrijheid. Ze was weer gaan schilderen, zeep gaan maken, gaan lezen. Wilde ze nog op volle snelheid verder?

Met haar vriend ging ze op onderzoek uit en begon ze aan een online opleiding om zelfvoor­zienend te kunnen leven. Sommige vrienden verklaarden haar voor gek, maar inmiddels is ze naar Ibiza verhuisd, waar ze een stuk land hebben gekocht. Ze verbouwen er hun eigen eten.

Nikki (leeftijd onbekend)
Ik kom Nikki, op haar scootmobiel, tegen op de Magere Brug, de brug van de liefde. Daar vertelt ze over haar man. Ze had een man die verliefd was op haar, en zij op hem. Dat gevoel was heerlijk. Maar ze leefden in oorlog in Israël. Toen hij mensen aan het redden was, is hij dood­geschoten. Drie kogels in zijn rug. Alleen zijn hart deed het nog. In het ziekenhuis zei de dokter dat ze haar man moest laten gaan. Een week later nam ze het besluit.

Onbeschrijfelijk, zegt ze nu, als ze eraan terugdenkt. Haar kinderen en kleinkinderen wonen nog in Israël, maar zelf is ze teruggegaan naar Amsterdam. Ze kreeg een aanbod om in de Weesperstraat te wonen, haar lievelingsbuurt. Als kind was het al haar wens om daar te wonen, en nu woont ze er ook echt. We nemen vluchtig afscheid, het is koud. En het is tijd om te gaan.

Het is woensdag, en dan drinkt Nikki altijd een kopje koffie met de kaasboer op de Albert Cuypmarkt.

Saef (18)
Tussen de hoge gebouwen bij het Amstelstation zie ik Saef, die met een groepje aan het freerunnen is. Hij vertelt me dat hij op het idee kwam om te gaan freerunnen toen hij er een spelletje van deed op de Xbox. Dat wilde hij ook kunnen. Hij ging filmpjes op YouTube kijken en oefende uren met vrienden om het na te kunnen doen. De stad werd voor hem één grote speeltuin.

Als Saef verre sprongen en salto’s maakt, voelt hij zich net een ninja. Hij is een echte adrenalinejunk en houdt van enge dingen doen. Het geeft hem het gevoel dat hij leeft. Als hij zichzelf terugziet op een filmpje, denkt hij: dat kan beter. En dan begint hij opnieuw.

Freerunning houdt hem gezond. Hij traint zijn hele lichaam, wordt lenig en hij drinkt en smookt niet. Saef is de enige sporter in het gezin. Zijn broers zijn laidback en computeren liever. En zijn zus is ook meer van het chillen en uitgaan. Maar daar wordt Saef niet blij van, hij is liever buiten bezig.

Rashad (22)
Rashad groeide op in Libanon en wist als kind al dat hij anders was. Hij kon zich alleen niet uitdrukken: zijn streng­gelovige ouders zouden hem niet accepteren als hij zou ver­tellen dat hij homo was. Op zijn 18de ging hij tandheelkunde studeren in het buitenland. Daar ontmoette hij gelijkgestemden.

Toen in 2020 de coronacrisis uitbrak, moest hij terug naar Libanon. Daar vertelden zijn ouders dat ze het plan hadden hem uit te huwelijken aan zijn nicht. Hij sprak uit dat hij het niet wil en vertelde dat hij op mannen valt. Zijn ouders reageerden geschokt en zeiden dat hij in dat geval naar een psychiatrische kliniek moest. Diezelfde avond nog pakte Rashad zijn spullen en vluchtte hij naar een vriend. Hij kocht er een ticket naar Nederland.

Hij verblijft nu bij een stel in West. Hij heeft een kleine kamer zonder ramen, maar dat deert hem niet. Rashad is bezig met zijn verblijfsvergunning en heeft goede hoop. Als het is gelukt, wil hij er alles aan doen om zijn ultieme droom te vervullen: professioneel dragqueen worden.

Frans (77)
Ik zie Frans voor het eerst in de Van Woustraat, waar hij de post aan het bezorgen is. Als ik vraag naar zijn naam, vertelt hij dat hij in zijn eerste levensjaren opgroeide in een Indonesisch weeshuis. Daar kreeg hij geen naam, maar een nummer. Totdat een oudere Indonesische dame hem adopteerde en hem de naam Frans gaf. Ze vertrokken naar Brabant, waar ze een teruggetrokken bestaan leidden. Het lukte Frans maar niet om contact te maken met anderen. Hij had het simpelweg nooit geleerd.

Vrienden heeft hij nog steeds niet en zijn familie heeft hij nooit gekend. De zwerfkat, die hij de koninklijke naam Amalia heeft gegeven, is zijn gezelschap.

Maar Frans zit niet stil. Integendeel. Hij werkt vijf dagen per week als postbode op de Albert Cuyp in Amsterdam. Zijn werk is belangrijk voor hem. Het houdt hem in beweging en zo komt hij onder de mensen. En ’s avonds, thuis, studeert hij talen, schaakt hij of speelt hij piano.

Oliver (21)

Oliver zie ik bij de hobbywinkel op de Ceintuurbaan. Wat een schoonheid. Hij heeft een verfijnde stijl, een sierlijk gezicht en is tot in de puntjes verzorgd. Hij nodigt me uit in zijn studentenflat.

Zijn kamer hangt vol met modeknipsels uit tijdschriften. Het is zijn droom om kledingontwerper te worden. Of redacteur van een modeblad. Drie jaar geleden vertrok hij uit China om meer zichzelf te kunnen zijn. Hier kan hij vrijuit zijn gevoelens uiten in de mode. Het is zijn troost en zijn therapie. In China had hij zich nooit zo flamboyant kunnen kleden als in Amsterdam. Het helpt hem in zijn zoektocht naar wie hij is.

De komende jaren wil hij eerst zijn studie econometrie afmaken. Als enig kind voelt hij de druk om aan de verwachtingen van zijn ouders te voldoen. Die steunen hem en geven iedere maand geld. Daar voelt hij zich wel schuldig over, maar het geeft hem de kans om ver van huis te zijn, ver weg van alle verwachtingen.

Oliver zoekt nog naar een manier om zijn liefde voor mode te combineren met econometrie. Dan kan hij gelukkig zijn. En zullen zijn ouders trots op hem zijn.

Nilo (17)
Ik kwam ook Amsterdammers tegen die op een andere manier willen leven. Nilo vertelt me dat hij is gestopt met de havo omdat hij niet geïnspireerd raakt van vakken als aardrijkskunde of wiskunde. Nu volgt hij een opleiding tot meubelmaker. Voor het eerst wil hij echt zijn best doen om mooie dingen te maken en creatief bezig te zijn.

Een kantoorbaan trekt hem niet; het lijkt hem ongezond om zo veel achter een computer te zitten. Als hij de opleiding af heeft, wil hij een huisje bouwen in het bos, het liefst met een werkplaats erbij. De stad vindt hij leuk, maar de natuur brengt hem tot rust. Alsof er meer ruimte is om na te kunnen denken.

Sylke (17)
Sylke ontmoet ik in de supermarkt. Ik fotografeer haar voor de garagedeur van mijn onderburen. Ik zie in haar een natuurlijke, pure schoonheid. Na afloop drinken we een kopje thee bij mij thuis. Sylke vertelt me dat ze ervan schrikt als ze hoort hoeveel meisjes en vrouwen te maken krijgen met seksuele intimidatie. Zelf krijgt ze ook vaak genoeg opmerkingen. Dat ze er lekker uitziet bijvoorbeeld, of dat iemand het wel ‘op haar zou kunnen’.

Als ze het er met jongens in de klas over heeft, voelen die zich al snel aangevallen. Of ze zeggen dat ze het niet serieus moet nemen. Maar dat doet ze wel. Als ze het er met vriendinnen over heeft en hoort dat iemand weer een opmerking heeft gekregen, kan ze er ook echt boos om worden. Jongens zouden meiden niet als seksobject moeten zien.