‘Ik word advocaat,’ riep Riza Tisserand toen hij van het vmbo werd getrapt. Nu is het bijna zover

Van gesjeesde vmbo’er tot meester in de rechten en cabaretier: Riza Tisserand (47) maakte het waar. Met drie collega’s begon hij onlangs Backstage Legal, juridische hulp voor artiesten. ‘Om ze te behoeden voor fouten die ik heb gemaakt.’

“Wacht maar, ik word advocaat,” riep Riza Tisserand toen hij op zijn vijftiende van het vmbo werd getrapt. Vlak daarvoor had hij bijna het schilderlokaal in de hens gezet met een tot vlammenwerper verbouwde spuitbus. Waar die uitroep vandaan kwam? Tisserand weet het niet goed. Wel dat zijn leraar hem uitlachte. “Niet zo gek, niemand gaf destijds een stuiver voor mij. Daar was ik me ook naar gaan gedragen.”

Ruim dertig jaar later is het bijna zover. Vorig jaar rondde hij zijn master intellectueel eigendomsrecht af en werd hij meester in de rechten, het wachten is nog op zijn officiële beëdiging tot advocaat. Vorige maand begon hij met drie collega’s, onder wie dj en advocaat Sander Petit, het collectief Backstage Legal. Allemaal komen ze uit de entertainmentbranche, ook Tisserand, die eerder rapper was en nu optreedt als cabaretier. “We weten wat het is om artiest te zijn. En belangrijker nog: we kennen de valkuilen.”

Als beginnend artiest wist hij niets van financiële of juridische zaken, zegt hij. “Ik dacht in artistieke waarde, niet in geld. Zo vergaat het veel artiesten. Soms verdienen ze ineens best goed, maar regelen ze hun zaken niet handig. Ze vergeten geld te reserveren voor de Belastingdienst, ­tekenen contracten die niet in hun voordeel zijn of krijgen te maken met schending van auteursrecht. Ik hoop dat ik mensen kan behoeden voor fouten die ik zelf heb ­gemaakt.”

Het voelde als erkenning dat Sander Petit met hem wilde samenwerken. “Het deed me wat dat een goede advocaat zo veel vertrouwen in mij had. Ik was dat jochie van wie niemand geloofde dat hij iets zou bereiken. En nu ga ik dit avontuur aan. Alles valt op zijn plek.”

Heilige grond

De rust nu in Amsterdam vindt Tisserand een verademing. “Heerlijk, zonder al die toeristen. Zo stil ken ik de stad alleen ’s nachts, als ik na een optreden door de straten liep. Ik ben geboren en getogen in Amsterdam en al woon ik hier al jaren niet meer, ik kom er nog vaak. Amsterdam is mijn heilige grond, daar ben ik uit opgetrokken.”

Tijdens zijn jeugd in Oud-West speelde zijn leven zich voornamelijk buiten af. Thuis vond Tisserand weinig ­geborgenheid. Zijn ouders waren gescheiden, met zijn ­vader had hij nauwelijks contact. Zijn moeder leed aan ­depressies en een borderlinestoornis, en er kwam een agressieve stiefvader in huis. Geld was er niet. “Een grotere sociale, emotionele en financiële achterstand is in ­Nederland bijna niet denkbaar. Ik heb mezelf moeten ­opvoeden: niemand vertelde me hoe alles moest.”

Op zijn vijftiende vluchtte Tisserand het huis uit en ging hij samenwonen, maar die relatie bracht ook niet veel liefde. Hij zag hoe bekenden van hem het foute pad opgingen.

Hij moet een jaar of zestien zijn geweest, zegt hij, toen hij zijn dromen op een briefje krabbelde. Op het lijstje stond: ‘Advocaat, radiopresentator en cabaretier worden, gelukkig worden in de liefde, heel rijk worden en een boek schrijven.’

“In die tijd zat ik in mijn diepste put. Ik had geen ­opleiding, zat zonder werk en had schulden. Dankzij een tip van mijn moeder: als je de laatste betaalcheque in het boekje als eerste invult, krijg je meteen een nieuwe.”

Ommekeer

De ommekeer kwam eind jaren negentig, toen een vriend hem met kerst meenam naar de nachtmis – eigenlijk vooral om op zoek te gaan naar mooie vrouwen. Thuis had hij niets meegekregen van het geloof, maar daar kreeg het hem ineens te pakken. “De voorganger vroeg of iemand zich wilde bekeren en de tranen stroomden me over de wangen. Ik voelde dat God er was.”

Tisserand verdiepte zich in verschillende religies en ­bekeerde zich in 2001 tot de islam. Het geloof gaf hem houvast, hij vond de kracht om te gaan doen waarvan hij ­gedroomd had. Zoals die studie rechten, waarvoor hij in een aantal vakken vwo-examen moest afleggen. En radiopresentator worden lukte ook: hij presenteerde programma’s bij FunX en Radio 1.

Cabaretier worden kan eveneens van zijn lijstje af. Als stand-upcomedian toerde hij met Comedy Explosion, werkte hij mee aan tv-programma Padoem Patsss en schrijft hij grappen voor andere cabaretiers. In zijn solovoorstelling Bekeerling (2018) schetste hij een beeld van zijn jeugd en de positieve wending die zijn leven kreeg toen hij voor zijn geloof koos.

Zodra het weer kan, herneemt hij de try-outs van zijn nieuwe voorstelling Adembenemend, waarin de liefde centraal staat. “Mijn eigen liefdesleven is moeizaam geweest; ik ben vaak belazerd. Inmiddels zie ik waar ik zelf de fout in ging: ik stelde me afhankelijk op of juist gereserveerd. En te vaak viel ik voor het uiterlijk van een vrouw, niet voor haar innerlijk. Misschien omdat ik liefde ontvangen niet kende. Emotioneel gezien was ik een leeg vat.”

Nu kan Tisserand ‘gelukkig in de liefde’ ook afvinken. Hij ontmoette Nora twee jaar geleden tijdens een verblijf in ­Maleisië. “In een gamewinkel nota bene! We raakten aan de praat, het klikte en we maakten een afspraak om te gaan eten. Op die eerste avond heb ik gezegd: ik vraag je vader om jouw hand. Haar reactie: ‘Oké!’ Daar lachen we nog steeds om samen.”

Begin vorig jaar trouwden ze en in april zou er een feest zijn, maar door corona ging dat niet door. “Zij zat toen in Maleisië, ik in Nederland. In het begin was ik er laconiek onder. Over een maand of drie is het wel voorbij, dacht ik. Maar Maleisië bleef tot september op slot. Toen dat werd verlengd vanwege de besmettingscijfers in Europa, raakte ik langzaam maar zeker in paniek.”

Vlak voor kerst, na elf maanden, kon Nora eindelijk naar Nederland komen. “Het is alles wat ik ervan hoopte. We passen zó goed bij elkaar, alles klopt. Ze is niet alleen mooi, maar heeft ook een prachtig innerlijk, heel zuiver. Haar ­Instagramaccount staat vol foto’s van de landen die ze als stewardess bezocht. En dan niet als leuk decor voor zichzelf, maar omdat ze de schoonheid van het landschap wil laten zien. Dat zegt iets over haar.”

Daarmee zijn bijna alle wensen vervuld die hij als zestienjarige opschreef. “Alleen dat boek moet er nog een keer komen. En rijk worden, haha! Nou ja, met financieel onafhankelijk ben ik ook al helemaal blij.”

Droeve glans

Al koestert hij zijn successen, toch zit er een wrang randje aan. “Ik ben trots op mijn master, maar het blijft triest dat mensen vroeger nooit hebben ingezien dat ik dit in me had. Ik heb een prachtcarrière, maar heb er wel hard voor moeten vechten. En ik ben blij met mijn partner, maar eerdere relaties hebben me veel verdriet bezorgd. Het zijn ­allemaal overwinningen met een droeve glans.”

Hoe triest ook: voor een cabaretier is het een vruchtbare bodem. “Comedy is verwerkt verdriet, zeggen ze. Als dat voor één iemand geldt, is het voor mij wel. Met mijn verhaal kan ik mijn publiek hoop meegeven. Als ik als ­gesjeesde vmbo’er kan opklimmen tot advocaat, kan ­iedereen dat.”

Optreden zit er nu even niet in en dat is lastig. “Als cabaretier wil je maar één ding: mensen aan het lachen maken. Dat mis ik, het overdonderende gevoel van de lach die op je komt afrollen. Maar goed, ik heb nog geluk. Veel collega’s kunnen geen kant op, door mijn werk als jurist kan ik toch bezig blijven.”