Hoe trots kan leiden tot emancipatie: ‘Het kan fungeren als motor voor protest’

We associëren trots vaak met grote ego’s, maar het kan ook leiden tot emancipatie, stelt filosoof Martha Claeys (28) in haar boek Trots.

We zien trots als iets negatiefs?

“Vaak wel. En dat was ook mijn gevoel bij de emotie. Zeker vanuit de hoek van de ethiek wordt trots gezien als iets wat in ons de weg kan zitten, ons kan weerhouden het goede te doen.”

Ervaarde jij dat zelf ook?

“Ik heb wortels in West-Vlaanderen, een streek waar de mensen over het algemeen zeggen: doe maar niet te gek, denk maar niet dat je bijzonder bent. Trots wordt gezien als iets wat je moet schuwen.”

Toch zijn trotse mensen niet weg te slaan uit de media.

“De manifestaties van trots in de media zijn vaak negatief. Het wordt in verband gebracht met nationalisme en extremisme. Maar er zijn ook positieve voorbeelden, zoals de Pride, Black Lives Matter of de vrouwenmars. Op die manier kan trots ten grondslag liggen aan emancipatie. Trots brengt ze ertoe te zeggen: we laten niet langer over ons heen lopen. Dus het kan echt fungeren als motor voor protest, voor het innemen van ruimte, het eisen van rechten. Daarom dacht ik: we moeten deze emotie serieus nemen en niet wegwuiven als alleen maar iets wat met ons ego te maken heeft.”

Trots kan tot maatschappijkritiek leiden.

“Daarom is het zo waardevol. Wanneer je die emotie probeert weg te redeneren, onderdruk je eigenlijk een heleboel mensen in de marge van de samenleving. Mensen van kleur, vrouwen. Dan zeg je tegen hen: ‘Neem niet te veel ruimte in.’ Je ontneemt ze een wapen.”

Je boek ligt in de winkel. Ben je trots?

“Ik heb de neiging mijn prestaties te relativeren, maar doe mijn best om nu trots op mezelf te zijn.”