Naar aanleiding van Internationale Vrouwendag maken Amsterdamse feministen de balans op. Hoe is het afgelopen feministisch jaar geweest. En wat moet er de komende tijd veranderen?
Mandy Woelkens (34) is hoofdredacteur van het tijdschrift LINDA.meiden.
“Afgelopen jaar begon ik als hoofdredacteur bij LINDA.meiden. Ik werd aangenomen toen ik hoogzwanger was. Een hoogtepunt, omdat zwangerschapsdiscriminatie veel voorkomt. Officieel mag er tijdens sollicitaties niet naar iemands kinderwens worden gevraagd, maar dat gebeurt nog steeds. De kans is veel kleiner dat je de baan dan krijgt. Dit jaar hoop ik in de media op meer verhalen verteld door vrouwen – zowel voor als achter de schermen. Als ik in Amsterdam over straat loopt, zie ik niet één soort mens, niet één soort maat, huidskleur of haartype. Dat zou ik graag gepresenteerd willen zien in de media.”
Tammie Schoots (27) is student en schrijver.
“Een van mijn hoogtepunten van het afgelopen jaar was dat Kim Petras, een trans vrouw, een Grammy Award won. Ik wist niet dat zoiets kon, omdat ik mezelf als trans vrouw zelden gerepresenteerd zie. Ik kan niet beschrijven wat het met mij deed dat ze won, en dat ze als vrouw werd erkend. Een ander hoogtepunt was dat Loiza Lamers een vriendje kreeg. Ik dacht: een vriendje krijgen is dus wél mogelijk, terwijl 98 procent van de mensen weigert te daten met een trans persoon. Wat me echt zorgen baart, is het toenemende geweld tegen lhbti-personen – voornamelijk trans vrouwen worden aangevallen. Amsterdam roemt zichzelf als bastion van ruimdenkendheid, als stad zouden we keihard tegen geweld moeten optreden.”
Marie Lotte Hagen (35) en Nydia van Voorthuizen (34) zijn oprichters van feministisch platform DamnHoney.
Marie Lotte: “Op het gebied van abortus werden het afgelopen jaar belangrijke stappen gezet. Sinds dit jaar is de verplichte minimale bedenktermijn voor de afbreking van zwangerschappen vervallen. Deze betuttelende voorwaarde deed lijken alsof zwangeren zelf niet goed kunnen nadenken over een dergelijke beslissing.”
Nydia: “Verder is vorig jaar door de Eerste en Tweede Kamer een wetsvoorstel aangenomen dat huisartsen toestaat de abortuspil te verstrekken. Dat betekent dat er niet meer speciaal naar een kliniek afgereisd hoeft te worden. Een stuk laagdrempeliger dus. Als volgende stap zouden we graag zien dat abortus uit het strafrecht wordt gehaald. Abortus is zorg, geen misdaad.”
Kauthar Bouchallikht (28) is Tweede Kamerlid voor GroenLinks.
“Vanaf dit jaar heet de Women’s March de Feminist March. Dat vind ik heel tof; die verandering laat de breedte van de beweging zien. Intersectioneel feminisme gaat om gelijkwaardigheid – ongeacht bijvoorbeeld gender, kleur en klasse. Wat ik soms mis, is de solidariteit met moslimvrouwen – en specifiek: vrouwen die een hoofddoek dragen. In de Kamer worden moties ingediend om te realiseren dat vrouwen met een hoofddoek niet bij de boa’s of politie zouden kunnen werken. Waar is de maatschappelijke ophef daarover? Feminisme gaat voor mij ook om pal voor de vrijheid van de vrouw te gaan staan. Wat ze ook wil dragen, om haar hoofd, of al dan niet in haar buik. Ik zou het mooi vinden als ook andere feministen dat explicieter uitdragen.”
Yolande Appelman (59) is interventiecardioloog bij Amsterdam UMC.
“Hartproblemen zijn bij vrouwen lange tijd niet erkend. Ze hadden klachten, maar geen vernauwing van de bloedvaten van het hart en kregen dan vaak te horen: ‘Niets aan de hand, mevrouw, gaat u maar weer naar huis.’ Als een vrouw weer terugkwam met dezelfde klachten, werd ze een beetje voor gek verklaard. Inmiddels weten we dat er bij vrouwen een andere oorzaak ten grondslag ligt aan hun klachten dan bij mannen. Deze vrouwen worden nu serieuzer genomen. Een enorme stap voorwaarts, maar we hebben nog een lange weg te gaan. Medisch onderzoek is lange tijd gebaseerd geweest op mannen. Ik hoop dat er meer onderzoeksgeld komt, gericht op vrouwen, want een goede behandeling is er vaak nog niet. Als we zo doorgaan, is er de komende vijfentwintig jaar nog steeds te weinig kennis over vrouwengezondheid.”
Hedy d’Ancona (85) is schrijver en oud-politicus.
“Het afgelopen jaar was er veel aandacht voor overtredingen in seksueel opzicht – de dickpics van Overmars, de BOOS-aflevering over The Voice. Het onderwerp machtsmisbruik is serieus opgepakt. Mariëtte Hamer is regeringscommissaris seksueel overschrijdend gedrag en seksueel geweld. De belangrijkste verandering is in mijn ogen dat de daders als schuldigen werden aangewezen in plaats van het slachtoffer. Mijn wens voor dit jaar is dat de gemeenten ernstig gaan nadenken over wat ze kunnen doen tegen straatintimidatie. Ik vind het schandalig dat de publieke ruimte meer van mannen en jongens is. Het is toch idioot dat meisjes en vrouwen in het donker angstig achterom moeten kijken met hun sleutelbos in hun handen?”
Tessel ten Zweege (24) is schrijver.
“Ik ben blij dat er in de feministische beweging meer wordt gepraat over klimaatrechtvaardigheid. Gender en klimaat zijn met elkaar verweven; vrouwen worden vaak het hardst getroffen door klimaatverandering. In Canada en de VS is er sprake van femicide van inheemse vrouwen op grote schaal. De slachtoffers zijn vrouwen die veel minder vervuilend leven en zich uitspreken over vervuilende keuzes van machthebbers. Ze raken vermist of worden vermoord. Nederlanders geven zichzelf vaak een schouderklopje: kijk, wij kopen duurzame producten, wij doen het goed. Maar Nederland verkoopt ook kleding die gemaakt is door meisjes en vrouwen voor een hongerloon. Dat moet anders, ik hoop dat Nederland dat gaat erkennen.”
Jochem Jordaan (28) is oprichter en directeur van de Kiesmannen.
“Tijdens de gemeenteraadsverkiezingen zijn er het afgelopen jaar 459 extra vrouwen in de gemeenteraad verkozen. Ook in Amsterdam was er succes: meer dan de helft van de raadsleden is momenteel vrouw. Daar ben ik heel blij mee, want representatie is belangrijk. Steeds minder Amsterdammers gaan stemmen, zeker in stadsdelen als Zuidoost en Noord. De missie van de Kiesmannen is om jongeren bewust te maken van het belang van stemmen, en dat werkt alleen als mensen zich kunnen herkennen in hun volksvertegenwoordigers. Op 15 maart zijn de Provinciale Statenverkiezingen. Het aandeel van vrouwen in de Provinciale Staten is extreem laag, landelijk zo’n 32 procent. Mijn hoop is dat er ook dit jaar veel jonge vrouwen worden gekozen.”
Mira Thompson (30) is zangeres en student cultuurwetenschappen.
“In de coronacrisis viel me weer op hoezeer mensen met een handicap over het hoofd worden gezien. In mijn ogen zouden we op een feministische manier naar een handicap moeten kijken, zoals er ook naar kleur of gender gekeken wordt. Gehandicapte mensen worden vanwege hun lichaam gestigmatiseerd en onderdrukt, op een zelfde soort manier als dat gebeurt bij non-binaire personen en vrouwen. Voor veel mensen die ik ken, waaronder ikzelf, zijn de gevolgen van de coronacrisis nog steeds een item. Pas na een aantal persconferenties werden mensen met een handicap genoemd. Dat heeft gevolgen voor het politieke beleid. Het laatste jaar gaat het veel over zichtbaarheid van groepen die eerder minder werden gehoord. Dat is fijn, maar mensen zouden vooral meer betrokken moeten worden bij de beleidsvorming.”
Eva Yoo Ri Brussaard (42) is directeur van Stichting Single Supermom.
“Alleenstaande moeders zijn de armste groep in Nederland. Ze staan er vaak financieel alleen voor, doen de opvoeding alleen, moeten daarnaast nog werken en tijdens corona was er sprake van thuisonderwijs. Alleenstaande moeders hebben meer steun van de overheid nodig. Bovendien zijn er veel te weinig mannen die aan mannenemancipatie doen. Hoe zorgen we voor een betere taakverdeling, en hoe zorgen we dat vaders voor hun kinderen zorgen? Een op de tien zwangerschappen is niet gepland. Wat ik positief vind, is dat we vrijer in onze seksualiteit zijn geworden, dat er minder schaamte is als de zwangerschap ongepland is en het kind geboren wordt. Maar dat heeft dus een keerzijde.”
Mouska Safi (29) werkt bij Amnesty International als onderzoeker mensenrechten in Nederland, vluchtelingen & asielzoekers.
“Dit jaar deed ik onderzoek naar slachtoffers van seksueel geweld in de asielprocedure. Daarin zien we dat vrouwenrechten een blinde vlek zijn. Deze maand komt ons rapport uit; ik vind het positief dat er daardoor iets meer aandacht voor komt. De komende jaren ga ik daarmee aan de slag, met de vrouwen waar het om gaat. Wat komend jaar beter kan? De rechten van vrouwen en meisjes in Afghanistan lijken niet meer te bestaan. Ik ben toen ik drie was met mijn ouders vanuit Afghanistan naar Nederland gevlucht, het doet me pijn om te zien dat vrouwen daar niet de rechten en vrijheden krijgen die ik wel had. Bij Amnesty pleiten we ervoor dat zij automatisch een vluchtelingenstatus krijgen.”
Femke Halsema (56) is burgemeester van Amsterdam.
“Ik zie steeds meer jonge meiden opstaan. Ze eisen hun seksualiteit op, het recht om zichzelf te zijn. Ik zie het in debatten die jonge vrouwen voeren, ik zie het in popcultuur. Zangeres Sophie Straat vind ik een geweldig voorbeeld – een jonge vrouw die opstaat, durft en dwars is. Ik zie het feminisme herleven onder de invloed van MeToo. Als lid van de oudere generatie kijk ik daar vol bewondering naar. Helaas zie ik ook dat veel jonge meiden en vrouwen last hebben van grensoverschrijdend gedrag, op straat en online. Veel jongens hebben rolmodellen als Andrew Tate, die denkt dat vrouwen bezit zijn. Ze zijn daar heel beïnvloedbaar voor, laten zich daardoor leiden en stellen zich op een schandalige manier op tegen vrouwen. Ik maak me daar grote zorgen over. Op 8 maart komen wij als bestuur met nieuwe maatregelen tegen seksuele intimidatie en geweld, waarbij we ons ook tegen de daders en verdachten uit zullen spreken.”
Leonne Stentler (36) is voetbalanalist bij NOS & ESPN.
“Op 4 maart nemen de Ajax Vrouwen het op tegen de Feyenoord Vrouwen in de Johan Cruijff Arena. Voor het eerst spelen de vrouwen deze klassieker in de grote Arena. Een enorme stap die laat zien dat vrouwenvoetbal serieus wordt genomen. Wat me is bijgebleven van afgelopen jaar, is dat schaatser Jutta Leerdam openlijk sprak over haar menstruatie, iets wat in de sportwereld niet vaak gebeurt. Ze was ongesteld, viel na een wedstrijd bijna flauw. Daarnaast was ik teleurgesteld in de ophef rondom de OneLove-campagne van de KNVB. Daarbij zouden alle aanvoerders een OneLove-band omdoen als statement tegen discriminatie, maar niet alle aanvoerders in het mannenvoetbal bleken de band te willen dragen. Ik hoop dat dit jaar discriminatie op alle sportvelden wordt aangekaart.”
Ayla Çekin Satijn (28) is acteur en regisseur.
“Mijn feministisch hoogtepunt van dit jaar is dat lhbti-rechten definitief in de Grondwet zijn verankerd. Voor mij is dat feminisme, omdat het gaat om gelijke rechten. We zijn nu wettelijk beschermd tegen discriminatie. Het is fijn om te weten dat als de politieke en maatschappelijke tijden omdraaien, onze rechten niet makkelijk van tafel worden geveegd. Komend jaar hoop ik dat vrouwen voor hetzelfde werk hetzelfde betaald krijgen als mannen. Het moet klaar zijn met de loonkloof. Vaak merk ik dat ik een tegenstribbeling krijg bij onderhandelingen over vergoeding. Ik denk dan: als ik een man was geweest, had ik dit bedrag veel eerder gekregen.”
Pete Wu (37) is schrijver en journalist.
“Het klinkt misschien dubbel, maar ik vind het goed dat er zoveel media-aandacht was toen influencer Andrew Tate werd opgepakt. Hij staat bekend om zijn vrouwonvriendelijke uitspraken en werd opgepakt omdat hij wordt verdacht van mensenhandel. Het is goed te beseffen dat dit soort gasten online zoveel invloed hebben. Om gelijkwaardigheid te bewerkstelligen, is het belangrijk om te kijken hoe zulke mannen denken. Ik hoop dat we de aandacht die er was voor Andrew Tate het komende jaar doorzetten om te snappen waar zijn beweegredenen vandaan komen. Zodat we dit gedrag kunnen aanpakken en veranderen.”
Dinah Bons (52) is fractievoorzitter en raadslid voor BIJ1.
“Ik vind het heel bijzonder om te zien dat er zoveel initiatieven zijn vanuit vrouwen om elkaar te ondersteunen. We komen uit een crisistijd, waardoor meer mensen in armoede leven. Om me heen zag ik vrouwen die vrijwillig voor andere vrouwen gingen zorgen, elkaar eten gingen brengen. Ik zou het heel fijn vinden als feministen nog meer kunnen kijken hoe ze de beweging inclusiever kunnen maken. Ik hoop dat witte feministen naar zichzelf en hun werk zullen kijken met de vraag: wie heeft er nog geen plekje aan tafel en hoe kunnen we daarin verandering brengen?”
Bo Hanna (28) is journalist en documentairemaker.
“Ik vind dat we heel trots kunnen zijn op de jongere generaties, hoe bewust zij zijn van gendergelijkheid en lhbti-onderwerpen. Dat laat zien hoeveel de stappen de emancipatiebeweging heeft gezet. Iets anders om te vieren: in Spanje kunnen mensen met heftige menstruatieklachten sinds kort betaald ziekteverlof krijgen. Veel organisaties spreken zich tijdens Pride of Internationale Vrouwendag uit over lhbti-rechten en gendergelijkheid. Ik zou het mooi vinden als bedrijven dat niet alleen voor de bühne roepen, maar dat ze de daad bij het woord voegen. Bijvoorbeeld door lhbti’ers binnen hun eigen bedrijf niet uit te sluiten van ouderschapsverlof of ziekteregelingen. Ze hoeven daarvoor niet te wachten op een verplichte wet, maar kunnen zelf het goede voorbeeld geven.”
Aytun Aydin (50) is directeur van Elance Academy, dat coachingprogramma’s biedt voor jonge vrouwen.
“Het is heel goed dat er de laatste tijd meer aandacht is gekomen voor ouderschapsverlof, gratis kinderopvang, onbetaald werk voor vrouwen, huiselijk- en seksueel geweld, een eerlijke verdeling van de zorgtaken en gendergelijkheid op de arbeidsmarkt. Voor aankomend jaar hoop ik vooral dat meisjes en vrouwen liever voor zichzelf en elkaar gaan zijn. Als wij onszelf minder waarderen, ziet de maatschappij dat ook zo. Door mijn werk zie ik hoe belangrijk het is dat meisjes en vrouwen voor zichzelf leren opkomen en elkaar steunen. Het zou goed zijn als we elkaar verder brengen in plaats van naar elkaar beneden te halen.”
