Expositie over straatintimidatie: ‘De man vroeg of hij mijn kutje mocht zien’

Een levensgrote foto van Milou Deelen hangt momenteel in een etalage in Londen, ter promotie van schoenen. Het internationale schoenenmerk Toms, oorspronkelijk ­bekend geworden door met elk verkocht paar één persoon in nood te helpen, vroeg Deelen een project te organiseren rondom feminisme en gendergelijkheid.

“Een enorme eer dat ze mij hebben gevraagd. Toms werkt ­wereldwijd met bekende ‘changemakers’, mensen met een missie, zoals Joshua Coombes, een kapper voor daklozen. Ik besloot dat ik een podium wilde geven aan het onderwerp straatintimidatie, want dat gaat iedereen aan, vrouwen én mannen. Het leek me mooi het thema te combineren met kunst. Via Instagram benaderde ik twaalf vrouwelijke kunstenaars die feminisme, vrouwelijkheid en seksualiteit als rode draad in hun werk hebben, zoals Sevilay Maria en Gerdien van Halteren. Toen ik vroeg of ze voor dit project een nieuw kunstwerk wilden ­maken, reageerden ze allemaal heel enthousiast.”

Zelf heeft Deelen regelmatig met straatintimidatie te ­maken. Twee jaar geleden schreef ze voor Het Parool een ­artikel, nadat ze tijdens haar werk als serveerster bij De ­Waterkant door een klant met een smartphone onder haar rokje werd gefotografeerd. Eerder maakte ze al een filmpje dat viral ging, over haar ­ervaringen met slut­shaming bij het studentencorps.

Sindsdien schrijft Deelen over seksisme en feminisme, onder andere voor Vice, Glamour, Viva en Grazia. Volgend jaar verschijnt bij Nijgh en Van Ditmar het boek Krabben, dat ze samen met auteur Daan Borrel schrijft over hoe vrouwen elkaar omlaag kunnen halen – ook wel bekend als het fenomeen ‘de krabbenmand’.

Uit onderzoek blijkt dat 83 procent van de Amsterdamse vrouwen tussen de 15 en 34 jaar geconfronteerd wordt met intimidatie op straat. “Ik denk dat het cijfer in werkelijkheid nog veel hoger ligt. Ik ken geen enkele vrouw die er nog nooit mee te maken heeft gehad. Als vrouw moet je altijd op je hoede zijn, niet alleen in donkere steegjes. Heb je in de zomer blote benen of een zichtbaar decolleté, dan is het aan de orde van de dag, maar ook met een lange winterjas aan krijg je er als vrouw mee te maken.”

“Ik ben midden op het Leidseplein eens ingesloten door een groep van tien jongens, die mij van mijn tas beroofden. Als mijn vriendin en ik elkaar op straat zoenen, zijn er altijd wel mannen die daar iets vervelends over zeggen of flauwe opmerkingen maken dat ze mee willen doen. Een tijdje terug zei een man tegen me: ‘Mag ik je kutje zien?’ Ik was zo geïntimideerd dat ik helemaal niets meer uit kon brengen. Ik had toen net een stuk voor Glamour gemaakt waarin ik schreef dat mannen die je lastigvallen voortaan een grote bek of een boete kunnen verwachten, maar toen het mijzelf overkwam, voelde ik me zo kwetsbaar dat ik niets zei.”

Sisverbod

Deelen vindt het een goed signaal van de gemeente ­Amsterdam dat je sinds 2017 een boete kunt krijgen als je op straat naar een vrouw sist of roept. “Ook al zijn er nog nauwelijks boetes uitgedeeld, het gaat om het idee erachter: we pikken het niet langer. Als vrouw word je groot­gebracht met de gedachte dat het erbij hoort, die sissende mannen, maar we moeten het niet meer accepteren. Iedereen, ongeacht gender, moet veilig over straat kunnen. Met dit project willen we mensen aanmoedigen zich uit te spreken tegen straatintimidatie. Wanneer ze er zelf mee te maken krijgen, of wanneer ze het zien gebeuren.”

De twaalf kunstwerken, van foto tot illustratie, worden dinsdagavond eenmalig geëxposeerd en verkocht. De ­volledige opbrengst gaat naar Project Fearless, een non-profitorganisatie die naschoolse cursussen aanbiedt aan meisjes van 9 tot 14 jaar uit Amsterdam, waarin ze genderstereotypen doorbreken en meisjes leren uit hun comfortzone te komen en nieuwe passies te ontdekken. ­Tijdens de expositie interviewt Deelen de kunstenaars over hun werk.

Studio 13, Utrechtsedwarsstraat 13-2, 18.00 tot 22.00 uur.