Han Lips kijkt tv
De oorlog in Irak, die was hij dus zo goed als vergeten
Han Lips schrijft elke dag over wat hij ziet op tv. Vandaag: Terug in Irak.
Lips betrapte zichzelf op een cynische gedachte, waar hij zich direct voor schaamde. Maar de oorlog in Irak, die was hij dus zo goed als vergeten. Oekraïne, Syrië, Afghanistan, het is op zoveel plekken oorlog dat er kennelijk zomaar eentje aan het geheugen kan ontglippen.
Journalist Tom Kleijn reisde terug naar het land dat precies twintig jaar geleden werd binnengevallen door de Verenigde Staten, gesteund door onder andere Groot-Brittannië en Nederland. Hoe gaat het nu met het land en met de Irakezen? was de vraag van Kleijns drieluik Terug in Irak, waar maandag de laatste aflevering van werd uitgezonden.
Het is er bepaald geen Zwitserland, kon Lips gerust concluderen. Nadat Saddam Hoessein verdreven was – dat was het eenvoudigste deel van de illegale strijd – ontstond er een burgeroorlog waarbij respectievelijk Al Qaida en IS de macht naar zich toetrokken, en die ontelbaar veel Irakezen het leven kostte. En nog steeds is het er verre van veilig.
Kleijns verhaalstructuur is wat gefragmenteerd, met veel archiefbeelden en stukjes uit eerdere reportages van hemzelf. Maar de verhalen van de Irakezen zijn dusdanig indringend, en de ellende in het land is zo onmetelijk, dat dit nauwelijks afdoet aan de kracht van de documentairereeks.
“Zonder veiligheid heeft het leven geen zin,” zegt een Irakees, die inmiddels naar Nederland is gevlucht. Hij was getuige van de verwoestende luchtaanval op Hawija, waarbij in 2015 door Nederlandse bommen zo’n zeventig burgerdoden vielen en een hele wijk werd weggevaagd. “Het regende stenen en ijzer,” kan een andere man die het meemaakte zich herinneren. Kleijn was op de plek waar de raketten insloegen, die eerder ook door Danny Ghosen werd bezocht. Het meeste puin is, acht jaar na dato, opgeruimd, maar het trauma is nog niet verwerkt.
Of het ooit nog goed komt met Irak? Daar is nog weinig uitzicht op. “We hebben een wonder nodig,” zei een Irakese tegen Kleijn. Inshallah, dacht Lips.
Meer tv-recensies? Lees alle afleveringen van Han Lips in ons archief. Lees ook de wekelijkse rubriek Sterrenstof, waarin we de mediaweek doornemen. Reageren? hanlips@parool.nl.
