De Fiatjes 500 worden hier opgeknapt door nog maar één monteur: ‘Voordat ik een foto kan maken, is de auto al verkocht’

In Nederland rijden nog zo’n 200.000 oldtimers, maar hoe lang nog? Er is een tekort aan monteurs die ze kunnen repareren, en milieuregels maken het bezit lastiger. Diederick van der Heide (57), eigenaar en enige monteur bij Ten Cate Fiat 500, gaat stug door. ‘In mijn eentje gaat het ook prima.’

Je moet het weten. Als je ter hoogte van Linnaeuskade 7 de zon achter je laat en de betonnen hellingbaan afdaalt, tref je daar een klein, nostalgisch autowalhalla. Tientallen Fiat 500’s – ooit liefkozend ‘het rugzakje’ genoemd – van minstens 45 jaar oud schuilen onder de met dikke pilaren gestutte garage.

De een fletser en verwoester dan de ander, maar allemaal origineel. Bescheiden weggestopt, maar met liefde gekoesterd, zoals ook archieven en schilderijen het best gedijen in een koele, donkere ruimte. Daar tussen staat hun toegewijde ‘bewaarder’ Diederick van der Heide, in donkerblauw poloshirt en spijkerbroek.

Vluchtig probeert hij het grijze maanlandschap van onderdelen en gereedschap wat op te ruimen. Voor de bezoeker welteverstaan, want zelf weet hij in die opeenstapeling van versnellingsbakken, motoren, sturen, banden, sleutels en moeren feilloos de weg. “Dat is het voordeel als je alleen werkt. Je weet precies waar je wat kunt vinden.”

Hij heeft ontzettend veel, want hij gooit nooit iets weg. “Voor mij zijn alle originele onderdelen veel waard. Anders moet ik twee dagen zoeken om ze te vinden, nu heb ik ze meteen bij de hand. Maar ik geef toe: de helft kan weg. Ik weet alleen niet welke helft. Dat moet ik uitzoeken, maar daar heb ik geen tijd voor.”

En tijd heeft Van der Heide hard nodig, nu hij in zijn eentje werkt.

Rare geluidjes

Eerder deed hij het werk samen met een andere ervaren monteur. Toen die ermee ophield, was het lastig om een goede vervanger te vinden. “Jonge monteurs zijn gewend aan moderne auto’s met een computer en chips. Je plugt hem in op een laptop, leest hem uit en de sensor vertelt je wat eraan de hand is. Dat werkt bij een oldtimer heel anders. Aan rare geluidjes moet je zien te horen wat er aan de hand kan zijn. Daar heb je kennis en ervaring voor nodig. Ik kom Wegenwachters tegen die, hoe technisch onderlegd ze ook zijn, niet goed kunnen met de vreemde kuren van een oldtimer. Ik doe het werk nu alleen en vind dat ook wel prettig. Soms helpt mijn dochter van zestien me om wat bij te verdienen in de vakanties.”

Hoog op de brug staan twee ontlede Fiats, waaraan Van der Heide sleutelt en die vakkundig worden opgelapt voor een tweede leven. Straks zullen ze opvallen in smalle Amsterdamse straten of waardig aansluiten in de stoet potige broeders en klassieke schoonheden op de rechterrijbaan. Ze kunnen nog altijd rekenen op een glimlach of een opgestoken duim, zegt Van der Heide, die er zelf veel in rijdt. “Ik ben op dit moment bezig met de wielophanging van die witte Fiat 500 F uit 1967 en de laklaag van die oranje, nog de originele kleur. Die werd gebracht door een man die hem graag in de familie wilde houden. Hij was altijd van zijn schoonvader geweest. Zulke verhalen hoor ik vaker.”

De garage mag dan wat verscholen onder de grond zitten, liefhebbers en vaste klanten weten hem eenvoudig te vinden. Reclame maakt Van der Heide nooit en de pagina ‘aanbod’ op zijn website is nog altijd niet voorzien van foto’s. “Voordat ik een foto kan maken, is de auto vaak al verkocht. Het enige wat ik doe is een sticker met ‘Weer een Fiat 500 van Ten Cate’ op de achterruit plakken. Het gaat van mond tot mond.”

Eerder huisde Ten Cate Fiat 500 op de Weesperzijde, waar Henk ten Cate veertig jaar geleden begon met het importeren van Fiat 500’s uit Italië. Auto’s die soms als kippenhok op het platteland stonden, maar in Nederland de harten veroverden. Hoewel Ten Cate was opgeleid tot arts, bleek hij toch liever Italiaanse autootjes op te knappen dan mensen. Met klassieke muziek op de achtergrond boog hij zich over het mechaniek. Hij voorzag ze van een Nederlands kenteken en verkocht ze door. De jonge student Van der Heide, die als tiener al aan zijn Honda C50-brommers sleutelde, werd 32 jaar geleden zijn rechterhand. “Ik studeerde elektrotechniek aan de Technische Universiteit Delft, maar stopte daarmee. Het plan was dit een jaartje te gaan doen, maar ik vond het zo leuk dat ik bleef hangen. Mijn jaarclubgenoten zijn allemaal ingenieur en ik doe dit,” vertelt hij.

Eén meter en 32 centimeter breed

In 1998 nam hij de garage over van Henk ten Cate. “Sindsdien is er veel veranderd. Verkoop doe ik nu veel minder. Destijds waren Fiats in Italië weinig waard, waardoor je er goed op kon verdienen. Dat is nu moeilijker, want de Italianen zien nu zelf ook in dat de klassieke Fiat bijzonder is. Ik richt me daardoor vooral op onderhoud, reparatie en restauratie. Zo nu en dan komt er wat binnen voor de verkoop, bijvoorbeeld van iemand die zijn parkeervergunning heeft opgezegd en van de Fiat af wil. De oudste die hier staat is uit 1967. Dat is nog jong, als je bedenkt dat de eerste in 1957 gebouwd werd.”

De meeste klanten komen uit Amsterdam. Met een breedte van 1,32 meter kun je met de auto goed uit de voeten in de krap bemeten binnenstad. “Vroeger reden studenten er graag in, maar tegenwoordig is het een oudere doelgroep met wat meer centen. Het is niet meer zo goedkoop om klassiek te rijden: het onderhoud en de brandstof zijn duur.”

Ook de milieuregels maken het lastiger. Zo worden in Amsterdam geen nieuwe parkeervergunningen meer afgegeven voor dieselauto’s die gebouwd zijn voor 1 januari 2005, of benzineauto’s van voor 1 juli 1992.

Van der Heide toont een Fiat 500 die hij in opdracht van een klant heeft omgebouwd naar elektrisch. “Daarmee los je het parkeerprobleem op én je rijdt schoner. Het is niet zo leuk als een oud verbrandingsmotortje, maar een goede mogelijkheid voor de toekomst. Kostbaar is het helaas wel. Voor het ombouwen ben je 20.000 euro kwijt. Een nieuwe elektrische Fiat is goedkoper dan een oude die je restaureert en elektrisch maakt. Ik zoek naar oplossingen om het betaalbaarder te maken.”

Van der Heide blijft voorlopig sleutelen in zijn garage. “De oude techniek vind ik mooi. Laatst hielp ik iemand met een Fiat die slecht liep als hij eenmaal goed warm werd. Ik verving de ontsteking, die niet origineel was, door een originele. Het werkte. De man is er daarna zonder problemen heen en weer mee naar Bretagne gereden. Dat geeft me een goed gevoel.”

Soms keren auto’s terug waar hij dertig jaar geleden nog aan gesleuteld heeft. Zoals die donkerblauwe Fiat die 25 jaar stil stond in Frankrijk. “Zonde. De zoon kwam hem laatst brengen. Ik ga hem opknappen, zodat de auto in de familie kan blijven.”

Eén auto zal Van der Heide niet gauw van de hand doen. Hij wijst op een gehavende donkerblauwe Fiat 500 Giardiniera –onder het stof, het blauwe nummerbord er nog op. Zijn eerste. “Ik woonde nog op de Grimburgwal. Mijn Fiat werd in het water gegooid door dronken Engelsen. De brandweer heeft hem eruit gevist. Hij zag er niet uit, maar ik heb hem volledig opgeknapt en weer tot leven gebracht. Die doe ik nooit meer weg.”