Column
Wat voelen mensen als ze beweren trots te zijn op hun afkomst?
Theodor Holman (1953) is columnist, schrijver, televisie- en radiomaker. Elke dag, uitgezonderd zondag, lees je hier zijn column.
Nu hoorde ik het zondag weer. Een van die heren van die partij Denk zei het: "Ik ben er trots op Nederlander te zijn, maar ik ben ook trots op mijn Turkse afkomst."
Dat is natuurlijk mooi, als iemand trots is op zijn afkomst.
Maar waar ben je dan precies trots op? Mijn voorvaderen zijn overduidelijk Indisch, maar dat Indische is maar een klein deel. Er ruist ook rabbijnenbloed door mijn aderen, en Chinees bloed, en Fries bloed, en Indiaas bloed en Duits bloed en Engels bloed. Ik kan zo wel doorgaan.
Toen ik dit eens aan de bekende schrijver Karel van het Reve vertelde, zei hij: "Je weet, bij rasvermenging komen de slechtste eigenschappen bovendrijven."
Jaren nadien legde ik ook aan Karels broer, de eveneens bekende schrijver Gerard Reve, mijn familiegeschiedenis voor. Hij zei mij toen precies hetzelfde!
Ik kan (misschien wel, enigszins, mogelijkerwijs, soms) iets van trots op Nederland voelen, omdat ik - al was het maar als belastingplichtige - een snufje heb bijgedragen aan de waarde van dit land.
Maar ik vind het stompzinnig om trots te zijn op Indonesië. Of op Duitsland!
Ik weet ook niet wat mensen voelen als ze beweren trots te zijn op hun afkomst.
Het is de trots van iemand die pocht dat hij een beroemde Nederlander kent. Nu ben ik zelf ook een pocher, dus (dus!) daar is niets mis mee, maar het is altijd behoorlijk gênant als je toont dat je bekende Nederlanders kent die anderen niet kennen. (Zie hierboven wat ik schreef over Karel en Gerard - ik mocht ze overigens 'Karel' en 'Gerard' noemen.)
En dan die verbintenis tussen trots en land.
Ik zou best trots kunnen zijn op mijn grootvader van moeders zijde om een groot aantal redenen. Hij is een persoon. Maar trots zijn op een land?
Nederland heeft vele zaken voortgebracht om eventueel trots op te zijn (de Deltawerken), maar evenzoveel zaken die afschuwelijk zijn. En tot hoever ga je terug in de geschiedenis? Als ik trots ben op Nederland, ben ik dan ook trots op die neanderthalers die hier oorspronkelijk rondliepen?
Ik zou niet weten op wat ik dan trots moet zijn.
Trots zijn op een afkomst, waarvoor je niets hoeft te doen, is het zingen van strijdliederen en het hijsen van vlaggen bij de herdenking van een dooie mus.
Reageren? t.holman@parool.nl