Vrije sector en sociale huur onder één dak maar met aparte entree
Met de bouw van het woningblok Costa Rica is het laatste gat van de Piet Heinkade gevuld. Sociale huur en vrijesectorhuurwoningen in één gebouw, maar wel met twee verschillende ingangen.
Langs de zuidelijke oever van het IJ, tussen het spoor en het water, is bouwbedrijf IBB Kondor druk met het afwerken van een nieuw woningblok dat deze zomer opgeleverd moet worden. Tegenover Club Panama heeft het een toepasselijke naam gekregen: Costa Rica.
Het gebouw van 17.600 vierkante meter is een gezamenlijk project van woningcorporatie Stadgenoot en Altera Vastgoed, een belegger van pensioenfondsen. Zij gaven samen opdracht tot de bouw. Het is de eerste keer dat een woningcorporatie en een pensioenfonds op deze manier samenwerken.
Tot vorig jaar was het gebruikelijk dat Stadgenoot appartementen voor de vrije sector liet bouwen, om deze vervolgens voor een deel te verkopen aan commerciële partijen. Maar sinds de invoering van de nieuwe Woningwet in 2015 mag dat niet meer.
Mix van arm en rijk
En dus moet de woningcorporatie creatief zijn. "Twee huursectoren zijn nog niet eerder zo in één gebouw geïntegreerd," zegt Edvard van Luijn van Altera.
Costa Rica bestaat uit 159 huurwoningen. Daarvan zullen 93 sociale huurwoningen worden uitgebaat door Stadgenoot, terwijl Altera 66 vrijesectorwoningen exploiteert. Op de begane grond is een commerciële ruimte van vierhonderd vierkante meter apart gehouden voor kunstprojecten.
Tot en met de vierde verdieping is het pand eigendom van Stadgenoot. Hier komen onder andere 24 studio's. De huur ervan is minder dan zeshonderd euro per maand en ze zijn bedoeld voor studenten en jonge Amsterdammers.
De bovenste vijf verdiepingen zijn van Altera. Toen de appartementen enige maanden geleden voor ongeveer duizend tot dertienhonderd euro huur per maand op de markt kwamen, waren ze binnen de kortste keren vergeven.
Costa Rica is een gezamenlijk project, maar tegelijkertijd moet het volgens de Pim de Ruiter van Stadgenoot gezien worden als twee gebouwen op elkaar. "Op deze manier willen wij sociale en vrije huur mengen in het centrum. Uiteindelijk moeten we voorkomen dat er Parijse toestanden ontstaan, met de arme banlieues aan de rand van de stad."
Costa Rica is een mooie mix van arm en rijk dus, vinden De Ruiter en Van Luijn. Maar het woningblok is zo ontworpen dat de toegang gescheiden is: één kant is voor de sociale huur van Stadgenoot, en de andere kant voor de vrije huur van Altera.
New York
Dit lijkt sterk op een niet onomstreden ontwikkeling in New York in 2013. Diverse projectontwikkelaars maakten woningblokken waarbij de sociale huurders alleen via een zij-ingang het gebouw in konden, terwijl rijke huurders via de hoofdingang naar binnen gingen.
Deze zogenoemde 'poor door' zorgde voor een rel, te meer omdat deze constructie bealsting- voordeel opleverde voor de projectontwikkelaars. In 2015 nam New York daarom ook een wet aan die aparte ingangen voor sociale huurders verbood.
Van Luijn vindt deze vergelijking niet passen. "We hebben hier te maken met twee verschillende eigenaren, Altera en Stadgenoot. De twee ingangen zijn er uit praktisch oogpunt. De integratie van de twee huursectoren gebeurt wel op straat, of in de ruimte voor kunstprojecten."
De Ruiter is het met hem eens: "Het beheer en onderhoud van beide delen staan los van elkaar. Costa Rica had sowieso twee ingangen nodig, en dan is het makkelijker om de twee delen van elkaar te scheiden. Dit heeft dus niets te maken met een bewuste scheiding van sociale en vrije huur."
Vorige week bleek uit het rapport Wonen in Amsterdam dat het aantal sociale huurwoningen in de stad daalde. Tegelijkertijd groeit het aantal lage inkomens van de stad, voornamelijk door een groeiende toestroom studenten.
Stadgenoot en Altera hebben eerder samengewerkt. Costa Rica is het laatste blok van het project Argentinië aan de Piet Heinkade. Nieuw-Argentinië Blok 1 en 2 aan de oostkant van Costa Rica werden in 2012 opgeleverd aan de opdrachtgever Stadgenoot. De woningcorporatie verkocht toen appartementen aan Altera. De Ruiter: "Vroeger verkochten we woningen waar we geld aan konden verdienen, en daarmee betaalden we de niet-rendabele sociale huurwoningen. Met de nieuwe woningwet kan dat niet meer."
