UvA-promovendus vrij na aanhouding voor nepbom Pegidaprotest

Een koffiebeker van Starbucks met daarop de naam 'Matt' lag in de fleurige fietstassen van de fiets die op 6 februari op de Stopera werd geparkeerd. Ook in de tassen: een bedrieglijk echt nepexplosief. De demonstratie van anti-islambeweging Pegida die bij de Stopera was gepland, moest worden verplaatst.

"Ik lag afgelopen vrijdag te slapen, toen ik om zes uur 's ochtends ineens een harde knal hoorde. De politie had mijn voordeur ingebeukt. Ik kreeg handboeien om en werd afgevoerd, terwijl de buren stonden te kijken." De Amerikaanse Matt Cornell werd er ruim een dag van verdacht dat hij de man was die de nepbom had geplaatst. Ten onrechte, zegt hij. "Ik maak me zorgen over de risico's voor iemand die in het huidige klimaat politiek betrokken is."

Bezetting
Cornell woont sinds 2013 in Amsterdam, waar hij promoveert aan de faculteit der geesteswetenschappen van de UvA. Voor zijn mastertitel onderzocht hij hoe Islamitische Staat gebruikmaakt van Twitter. In zijn vrije tijd organiseert hij filmavonden, 'ook in voormalig kraakpanden'. De Amerikaan was ook betrokken bij de bezetting van het Maagdenhuis door studenten vorig jaar.

Cornell werd van zijn bed gelicht, maar niet alleen omdat zijn voornaam op een koffiebeker stond. "De politie vertelde me dat er een tip was binnengekomen. Iemand had mijn naam genoemd en gezegd dat ik een linkse activist ben. Ze hebben verteld dat ik ooit lid was van de Occupy-beweging in Los Angeles en dat ik wel tot zoiets in staat zou zijn."

"Tijdens de verhoren moest ik uitvoerig vertellen over mijn politieke denkbeelden. Ik beschouw mezelf als een antifascist, maar ik zou lang moeten nadenken voor ik een radicale linkse groep zou kunnen noemen," zegt Cornell, die maar wil zeggen dat hij zich niet in radicaal-linkse kringen beweegt. "Voor iemand die geen Nederlands spreekt is het moeilijk tot dat soort groepen door te dringen."

Hij kreeg foto's van het nepexplosief te zien, met de vraag of hij het herkende. En droeg hij wel eens dezelfde kleren als de man op de bewakingsbeelden?

Zitten
Cornell moest aan de agenten uitleggen waarom hij meedeed aan het protest van linkse activisten tegen Pegida. "Ik was daar inderdaad en heb ook getwitterd over agenten die geweld gebruikten tegen demonstranten," zegt Cornell. "Als ik daar niet had gestaan, was ik later niet aangehouden, denk ik." Dat ook hij antifascistische leuzen riep, moet niet worden gezien als 'een eed van loyaliteit aan linksradicale groepen,' zegt Cornell.

Na een dag hadden ook de agenten wel in de gaten dat hij niet de juiste man was, zegt Cornell. Toch moest hij tot zijn grote onvrede nog uren blijven zitten, terwijl zijn dna werd afgenomen en zijn computer werd doorzocht. Zaterdagmiddag werd hij vrijgelaten.

Is hij er dan doelbewust ingeluisd door een bekende? "Het is wel erg paranoïde om te denken dat het een vooropgezet plan was, tot aan de koffiebeker aan toe. Maar mijn geval toont wel aan hoe makkelijk het voor iemand is om een anonieme tip aan de politie te geven, of daar nu politieke of persoonlijke redenen voor zijn. Ik probeer er achter te komen wie het was, maar voorlopig heb ik geen toegang tot het dossier."

De politie bevestigt dat Cornell is aangehouden, maar benadrukt dat dat zorgvuldig is gebeurd: "Als er een verdenking ontstaat wordt die getoetst door een officier van justitie, voordat we tot actie overgaan. We houden niet zomaar iemand aan." Hoewel Cornell formeel nog verdachte is zolang onderzoeken nog lopen, houdt de politie ook sterk rekening met andere onderzoeksrichtingen.