Het is genoeg geweest. Als de ruziënde Noord-Ierse parlementariërs dit weekeinde niet nader tot elkaar weten te komen, volgen nieuwe verkiezingen.
De Britse staatssecretaris van Ierse Zaken, Julian Smith, moest gisterochtend dreigende taal bezigen om de Ierse politici van de ernst van de situatie te overtuigen. Het is nú ophouden met ruziën, of een onzekere toekomst voor zowel Ierland als de politici zelf.
Een volle drie jaar lang stond Stormont, het statige parlementsgebouw dat vanaf een heuvel over Belfast uitkijkt, leeg. De vergaderzalen bleven ongebruikt en in de kantine lunchten toeristen in plaats van politici. Want de parlementariërs hadden zo’n ruzie dat ze waren opgehouden met komen, maar intussen kregen ze wel gewoon hun vergoeding.
Zelf vonden ze dat best redelijk, want ze bleven per slot van rekening wel politici. Ze bleven naar partijbijeenkomsten gaan en naar de kiezers luisteren. Maar die kiezers kregen er hoe langer hoe meer genoeg van, want er werd ondertussen niets ondernomen om hun problemen op te lossen.
Ook de republiek Ierland had er last van. Die wilde overleg over nieuwe, betere en bredere wegen van zuid naar noord, over gezondheidszorg aan weerskanten van de grens en over verbetering van de spoorlijn, maar had geen overlegpartner. Dat gold ook voor Londen.
Akkoord
Na de Britse verkiezingen kwam er schot in de zaak. De nieuwe regering-Johnson heeft met de Europese Unie afgesproken dat er een douanegrens komt tussen het Britse en het Ierse eiland, waar de meeste Noord-Ieren erg ontevreden over zijn. Zij vrezen omslachtige bureaucratische regels.
Nu dat vooruitzicht dichterbij komt, wordt het belangrijker om weer een werkende Noord-Ierse regering te hebben. Bovendien raakte de DUP zijn status als gedoogpartner van de regering in Londen kwijt. Die partij zong daardoor meteen in Belfast ook een toontje lager.
De afgelopen weken werden de vastgelopen onderhandelingen nieuw leven ingeblazen. Nu ligt er een akkoord waarover alle vijf partijen nog een beetje twijfelen. Het is een compromis waar Londen als smeermiddel nog wat extra geld bij gaf – zo kon de angel uit een paar belangrijke twistpunten worden gehaald, zoals de positie van de Ierse taal, het Gaelic, op scholen.
Nu is het zaak dat de politici de komende dagen daadwerkelijk naar het parlement komen om hun handtekening te zetten. De parlementsvoorzitter, Robin Newton, heeft al gezegd dat hij klaar staat om op ieder moment het parlement opnieuw te openen. Het enige wat hij nodig heeft, is een verzoek daartoe van de politieke partijen. Maar voorlopig zijn de betrokken partijen nog druk in intern overleg.
