Trudy Coenen: Alleen maar individueel onderwijs is ook onzin
DE VERKIEZING VAN DE AMSTERDAMMER VAN HET JAAR
Trudy Coenen (1955) is lerares van het jaar 2010 en geeft les op een zwarte vmbo, waar de kinderen haar op handen dragen.
Een warme, pittige tante uit Weert. Betweter, naar eigen zeggen. Ze ging naar de Pabo in Eindhoven en studeerde psychologie. Ze kwam door haar vriend in Amsterdam en wist meteen: hier wil ik wonen. Ze gaf les aan een internationale klas, doceerde aan een witte mavo, werd boventallig en is nu vijftien jaar docente Nederlands aan het Montessori College Oost.
In oktober kreeg ze de nationale titel 'lerares van het jaar'. Ze was voorgedragen door een collega.
Ze geeft les op een vmbo met vrijwel uitsluitend allochtone leerlingen. Een school die dus als moeilijk geldt. Daar denkt Trudy Coenen anders over. Marokkaan, Egyptenaar of Nederlander: primair zijn het pubers en daar is ze dol op. ''Dat eigenwijze, recalcitrante, dat doen of het ze totaal niet interesseert, hun onzekerheid camouflerend met bravoure.''
Vooral niet krampachtig doen. Als ze de sirene van een politieauto hoort, zegt ze tegen Mohammed en Achmed: ''Hé jongens, ze komen jullie vrienden halen.'' En komt er een Chinees binnen: ''Dag Chinees.'' Waarop de Chinees zegt: ''Dag kaas.''
De kinderen, niet uit de meest succesvolle milieus, zitten er om vooruit te komen. Dus het huiswerk wordt gemaakt en geen smoesjes. Dreigen met het bellen van de ouders doet vaak wonderen. Coenen: ''Ik weet dat ze soms klappen krijgen. En veel van mijn jongens speculeren erop dat ik het daarom niet moet doen. Maar soms kan ik niet anders. En ik weet niet wat erger is, een paar tikken of 24 uur evalueren zoals bij keurige kinderen thuis in Oud-Zuid.''
'Evalueren' en 'interveniëren' zijn termen die ze op sarcastische toon bezigt. Een praktisch type, onderwijsvernieuwingen hoort ze met gefronste wenkbrauwen aan. ''Projectonderwijs, kinderen die groepsgewijs problemen oplossen: allemaal onzin. En alles individueel, in eigen tempo, is ook onzin. Ik wil het één keer uitleggen, twee of zelfs drie keer, maar niet 25 keer. Klassikale instructie kan heel nuttig zijn. Alle kinderen uit mijn mentorklas van het afgelopen jaar zijn geslaagd, alle kinderen die ik Nederlands heb gegeven zijn voor dat vak geslaagd. Dan doe je het niet verkeerd.''
Ze is dol op haar kinderen, maar geen vriendin. Ze houdt afstand. Boven alles is ze bevlogen. Ze komt bij ouders thuis, ze heeft de Koran gelezen. Meisjes die niet willen eten zet ze op de weegschaal.
En waar nodig, zoekt ze het hogerop. Vijf jaar geleden ging ze naar Auschwitz. En uitgerekend de bus met haar kinderen, met al die nationaliteiten, werd uren vastgehouden aan de Pools-Duitse grens. Een ervaring, maar het moest niet te gek worden, dus ze schakelde de ambassade in. En bij terugkomst wist ze de pers te vinden.
Wethouder Asscher dreigde een bezoekje aan haar klas af te zeggen. ''De komst van dat soort mensen geeft de kinderen zelfvertrouwen.'' Ze stond op haar strepen, zei tegen zijn secretaresse dat ze die verkiezingsbiljetten voor de PvdA maar beter konden weghalen. Hoezo? ''Daarop staat Kinderen eerst.'' Asscher kwam, en sindsdien spreken ze elkaar regelmatig.
Ze haalt sponsorgeld binnen voor groepsreisjes, zorgt dat haar kinderen betaalbare computers krijgen. En als Coenen Amsterdammer van het jaar wordt, heeft ze dat vast ook te danken aan een hardnekkige lobby van haar leerlingen. (PAUL ARNOLDUSSEN)
Foto Jean-Pierre Jans www.jeanpierrejans.nl
Portret van Trudy Coenen door AT5
