Tips voor een optimale indeling van je lampen

Lezen, computeren, televisiekijken, studeren, koken, eten, in bad gaan. We doen thuis nogal wat op een dag. Toch gek dat we dat dan allemaal doen onder en bij een en dezelfde lichtbron. Lichtontwerper en -adviseur Annelies Valentijn begrijpt het wel. "Veel mensen vinden het lastig om er een kloppend plaatje van te maken. Bovendien zijn lampen best duur. Zeker nu led de maat is. Iedereen moet daar nog aan wennen. Licht is vaak de sluitpost."

Met wat regeltjes en aanpassingen wordt het al stukken ­beter, zegt Valentijn, oprichter van de deze maand te openen Lichtschool, een opleidingsinstituut voor professionals. Haar belangrijkste aanbevelingen: "Om het simpel te houden verdeel je de ruimte in boven, midden en onder. Door licht in alle drie zones te brengen, krijg je de goede basis."

"Het toverwoord is spreiding. Te veel licht is niet ­gezellig en van te weinig krijg je klachten. Goede verlichting bestaat bovendien uit contrasten. Het spel van licht en schaduw geeft diepte en maakt een kamer spannender. Meubels komen veel meer tot hun recht, mensen zien opeens een heel ander huis."

Woonkamer
De plek waar we doorgaans de meeste tijd doorbrengen, de woonkamer, schreeuwt om verschillende lampen. Wat ­Valentijn betreft kun je er niet gauw te veel van hebben. Ook al omdat sfeerlicht onmisbaar is voor de gezelligheid.

Uitgaande van de gemiddelde hoogte van de kamers in een Nederlandse woning en een verdeling in drie zones, zou elke laag tachtig tot negentig centimeter moeten zijn. In de middelste vind je de makkelijk aan te kopen verlichting, zoals hang-, vloer- en leeslampen. Stekker erin, klaar.

Lastiger is licht in de bovenste zone: de negentig centimeter vanaf het plafond. Veel mensen hebben daar de lichtpunten afgedicht met een plaatje, maar als je deze niet benut, zegt Valentijn, zal je kamer kleiner lijken.

De onderste zone is de eerste negentig centimeter vanaf de vloer. Dat kan een lampje onder het tv-meubel zijn of een lichtpunt in de vloer. "Of zet een lamp op het tafeltje dat naast de bank staat of een bolletje naast de tv."

Eettafel
Tip voor de lamp boven de eettafel: hang deze er voor het beste resultaat zo'n 75 centimeter boven, voor een gezellige, intieme verlichting. En kies voor een lamp met dimmer, zodat je sfeer en intensiteit op elk moment kunt aanpassen. Last van de weerkaatsing van het licht als je aan tafel een tijdschrift zit te lezen? Vervang het lampje door een matte bol. Voor de verstokte computeraar: zet er om vermoeide ogen te voorkomen een goede bureaulamp met een gerichte bundel licht naast.

Slaapkamer
Als je ergens sfeer wilt hebben, is het wel hier. Maar we willen ook weleens een boek lezen in bed, televisiekijken en ons omkleden en eventueel opmaken bij goed licht. Ook hier is de wet van de zones van toepassing. Zorg voor licht vanaf het plafond en voor een lamp naast het bed. Plus wandlampjes, bijvoorbeeld naast de spiegel.

Voor wie zijn boek maar niet weg kan leggen: neem een spotlichtje met een flexibele arm, zoals je deze vaak in hotels ziet. Ze geven een gebundeld klein licht af, zodat je de letters kunt blijven zien en je je bedgenoot niet uit zijn of haar slaap houdt.

Veel kinderen zijn blij met een nachtlampje. Het geeft ze een gevoel van veiligheid. En ze struikelen niet als ze 's nachts hun bed uitklimmen voor een plas.

Keuken
Mag gezellig, maar je wilt natuurlijk ook wat zien als je ­uien staat te hakken. Of zoals internationaal befaamd lichtdesigner Mary Rushton-Beales het zegt: belicht de werkplekken in de keuken met alles wat je vinden kunt. Hanglampen, spotjes, lichtstrips... En liever verlichting onder dan in de bovenkastjes om dingen uit te lichten.

Met inbouwspotjes in het plafond kom je een eind. Die geven mooi en functioneel licht. Uit de tijd raken ze nooit. Kwestie van ander kleurtje en andere vorm erin en je hoort er weer bij. Er zijn nu ook richtbare inbouwkokertjes te koop. Nog een tip van expert Valentijn: let bij het kopen van een keuken op het inbouwlicht in de afzuigkap. "Dat wijkt vaak af van het warme licht dat we gewend zijn. Vraag om dezelfde lichtkleur."

Badkamer
Deze ruimte vraagt om basis-, taak- en accentverlichting. Inbouwspots zijn een goede basis. Het lampje bij de spiegel helpt om de scheerklus goed af te maken. Plaats het licht er niet boven. Van de slagschaduw op je ­gezicht word je 's morgens niet vrolijk. Liever licht ernaast en op ooghoogte, net zoals in de theaterkleedkamers. Of ga voor een spiegel waarin al geslepen licht zit.

Accentverlichting hang je op voor de sfeer. Moet ie wel te dimmen zijn natuurlijk. Ook leuk: ledverlichting waarvan je de kleur kunt aanpassen aan je (bad)stemming. Muziekje erbij en ogen dicht. Kies voor natte ruimten wel armaturen die de lichtbron voldoende beschermen. Dat betekent dat op de doos de minimale Ingress Protection-waarde (IP) 44 moet zijn vermeld - de bescherming tegen vocht.