Column
Terug naar de stadstaat, met een Amsterdams volkslied
Er moet 'Wilhelmusles' op school komen. Blijkbaar was dat afgeschaft. Ik herinner me nog dat we het vroeger aangeleerd kregen. We snapten uiteraard niks van de tekst.
Juf legde het een en ander uit.
In een van de coupletten van het Wilhelmus werd ene 'graaf Adolf' genoemd. Er was een jongen in de klas die meende dat dit Adolf Hitler betrof, maar we kregen een prachtig verhaal over de slag bij Heiligerlee, waar Adolf van Nassau stierf.
Ik bewaar aan die lessen over die slagen (na Heiligerlee de tweede slag bij Jemmingen, waarvan ik pas sinds kort weet dat dit het Duitse plaatsje Jemgum is) mooie herinneringen. Vertelde juffrouw Boudewijn op de Cornelis Vrijschool ons deze verhalen nog een keer, ik zou huilen van geluk.
Waarom nu opeens die extra aandacht voor ons volkslied?
Ik weet dat Buma (CDA) dit tijdens de verkiezingsstrijd zeer belangrijk vond, maar dat het nu wordt overgenomen door de andere partijen, duidt ook op iets anders. Men voelt dat Nederland Nederland niet meer is.
Dat je nu niet meer zingt dat ons bloed 'van vreemde smetten vrij' moet zijn (zoals staat in Wien Neêrlands Bloed, ons vorige volkslied) begreep ik zelfs als kind al, maar dat je opeens weer onze familie-band wil versterken door Wilhelmusles, lijkt me, hoe interessant ik die lessen destijds ook vond, een goedkope oplossing voor een groot probleem: wat is Nederland nog en wat moet Nederland zijn?
Wanneer de natiestaat straks nauwelijks meer een rol speelt, omdat we in Europa opgesloten zitten, en wanneer logischerwijs onze democratie dan een vrijwel onbetekenende rol speelt, dan is het eveneens logisch dat de Nederlandse cultuur - wat die ook moge zijn - een plekje kan krijgen in Madurodam.
Is dat erg?
Ik vind van wel, hoewel ik Amerikaanse kleren draag, meest Engelse boeken lees, vooral Amerikaanse series bekijk, een voorkeur heb voor Franse films, Italiaans eten en Duitse componisten.
Het enige wat ik aan Nederlandse cultuur regelmatig in huis haal, zijn stroopwafels. Maar toch hou ik van Nederland.
Hoewel... Ik ben voor alles Amsterdammer. Ik zie - omdat ik denk dat het 'project Europa' toch mislukt - een terugkeer naar de 'polis', de stadstaat. Zijn Amsterdam
en Rotterdam niet al veel machtiger en invloedrijker dan Den Haag?
Dat zou betekenen dat er naast het Wilhelmus ook een serieus Amsterdams volkslied moet komen.
Theodor Holman (1953) is columnist, schrijver, televisie- en radiomaker. Elke dag, uitgezonderd zondag, lees je hier zijn column. Lees al zijn columns terug in het archief.
Reageren? t.holman@parool.nl
