Tatteljee maakt en repareert al 45 jaar tenten op maat

Vijfhonderd kilometer reed Peter Jongenelen, eigenaar van tentreparatie-atelier Tatteljee, deze week om 42 campings langs de Nederlandse kust te bezoeken en zijn visitekaartjes uit te delen onder kampeerders.

"Aan zee wil het nog weleens stormen, waardoor tenten scheuren. Dan is het goed om te weten dat je die kunt laten repareren," legt Jongenelen uit.

Voor zover mensen dat nog niet weten, want Tatteljee, gespecialiseerd in het repareren, ontwerpen en maken van tenten en slaapzakken op maat, is onder fanatieke kampeerders al 45 jaar een begrip.

Dit weekend kreeg Jongenelen nog een telefoontje vanaf een camping in Bloemendaal: een kapot schuifje bij de tent­rits. "Mensen willen zo'n grote bungalowtent niet afbreken, dus vragen of ik langskom. Een schuifje kost 7 euro, maar voor de rit ernaartoe reken ik 60 euro. Tja, dan is het aan de klant om een afweging te maken."

Uit 1972
Belt iemand voor een nieuwe slaapzak die hij nodig heeft voor een nachtje logeren bij familie, dan informeert Jongenelen droog: 'Heb je een dekbed en een kussen? Dan kun je die beter meenemen.' 'Transparant zijn' noemt hij dat.

Jongenelen is sinds 2005 eigenaar van Tatteljee aan de Baarsjesweg. Het bedrijf werd in 1972 opgericht door Mick Schmidt en zijn vrouw. Schmidt werkte in de verpakkingsindustrie en ontwierp aanvankelijk alleen kartonnen dozen.

Daarnaast maakte hij samen met zijn vrouw elk jaar een paar slaapzakken. "Ze wilden daarmee een leuk zakcentje bijverdienen. Maar al snel kwamen er steeds meer kampeerproducten bij, zoals tenten en luifels," zegt Jongenelen, die bij hen het vak leerde.

"Ik vulde slaapzakken met dons en stikte ze achter de naaimachine dicht. Het was niet helemaal toevallig dat ik daar terechtkwam, want mijn zus is getrouwd met hun zoon Dick."

Dick Schmidt nam het bedrijf in 1987 over en vestigde zich in een oud schoolgebouw in Zunderdorp. Toen hij er na achttien jaar mee stopte, zette Jongenelen het tent­atelier voort. Hij verhuisde naar de Nieuwendammerdijk en later naar de Baarsjesweg in Amsterdam-West.

Daar maakt Jongenelen zijn tenten in een eenvoudige ruimte met een paar naaimachines, een tekentafel, rollen met tentdoek en touw en kasten vol materialen.

Naast de naaimachines liggen handgeschreven briefjes met de wensen van de klant: de lengte en vorm van de slaapzak, het soort dons waarmee het moet worden gevuld. Ook schetsen voor ontwerpen maakt Jongenelen meestal niet achter de computer, maar gewoon met pen en papier. Hij wil bewust 'klein en eigenzinnig' blijven.

Noktenten met kenmerkend puntdak
"Buitensportwinkels zoals Carl Denig, Slee en Bever Zwerfsport groeiden almaar groter en gingen het fabriceren van hun tenten uitbesteden. Wij maken als een van de weinige bedrijven in Nederland nog steeds zélf handgemaakte tenten en slaapzakken op maat. En dat kunnen ze in China niet," verklaart Jongenelen, die zelf ook iets eigenzinnigs heeft.

Hij voorziet zijn betoog regelmatig van levenswijsheden en dwarse meningen. Jarenlang woonde hij in een vrachtwagen, want 'waarom zou je in een huis moeten wonen?' Van de moderne koepeltenten en pop-upmodellen, die met één gooi meteen staan, moet Jongenelen dan ook helemaal niets hebben. Tatteljee maakt voornamelijk noktenten met een kenmerkend puntdak.

"De noktentindustrie was in de jaren tachtig heel groot. Totdat de grote buitensportbedrijven overstapten op andere ontwerpen en de oude modellen niet meer werden geleverd. Toch zijn veel mensen er nog aan gehecht. Wij maken die ouderwetse modellen nog wél, op basis van het oorspronkelijke ontwerp. Ik heb ook het beroemde tentenmerk Erdman Schmidt overgenomen toen zij ­ermee stopten. Deze tentmodellen zijn bij Tatteljee nog steeds verkrijgbaar," zegt Jongenelen.

Alles mogelijk
Voorraad heeft Tatteljee niet. Van elke tent wordt er slechts één gemaakt, geheel naar wens van de klant. Voor een vader met vier kinderen, die niet te veel tentstokken wilde meesjouwen, maakte Jongenelen bijvoorbeeld een tent waarbij een boom als voornaamste tentstok dient.

"In principe is alles mogelijk. Een tent om een busje mee te verlengen, een tenthuisje op een bakfietsbrommer, een autotent." Op Camping Vliegenbos staan sinds vier jaar een paar verschillende tentmodellen van Tatteljee, bedoeld voor verhuur. "Ik bouw ze op, onderhoud ze en repareer ze zo nodig."

Ook voor het herstel van hun tent komen mensen naar Tatteljee. "In de meeste gevallen gaat het om de rits. Soms moet ik mensen teleurstellen. Een scheur in het tentdoek valt vaak niet meer te verhelpen. Dat is slijtage van de stof. Dan ben je echt aan een nieuwe tent toe."

Met het maken van een tent is Jongenelen minstens een paar dagen bezig. Hij heeft één werknemer in dienst die hem daarbij helpt. Doordat Tatteljee kleinschalig is en uitsluitend op maat werkt, zit de meeste tijd vaak in de zoektocht naar het juiste materiaal en het ontwerp.

"Massawerk doen we niet, dus een kilometer textiel is niet handig. Ik moet het hebben van een rolletje stof dat tentfabrikanten als Esvo of MSR nog over hebben. Soms ben ik weken op zoek en vind ik uiteindelijk via internet ergens in Zwitserland een geschikt rolletje."

Peinzen
Die tijd en energie vraagt hij niet alleen van zichzelf, maar ook van zijn klanten. Die reageren soms wat beduusd als hij ze overspoelt met vragen. Wat gaan ze doen met die tent of slaapzak? Wie gaat erin in slapen? Slapen ze graag warm of koud? Ruim of krap? Hebben ze een allergie?

"Dat is belangrijk om helder te krijgen wat ze nodig hebben. Mijn advies baseer ik op mijn ervaring met duizenden klanten. Maar het gaat uiteindelijk om hun eigen keuze. Ik geef ze de ruimte om zich door mij te laten overtuigen."

Als gevolg daarvan zitten klanten soms twee uur lang te peinzen in de tuin van Tatteljee. Een echtpaar dat het ­Pieterpad wilde lopen, had een mummiemodel slaapzak voor ogen, maar week na lang wikken en wegen af van die wens.

"Gaandeweg bleek dat ze ook beenruimte wilden hebben, dat hij niet te warm moest zijn en dat er een nylon of katoenen laken in moest zitten. Zo kwamen we langzaam tot de ideale slaapzak," zegt Jongenelen.

Mummieslaapzak
Voor een man van 2 meter 30 maakte hij een extra lange slaapzak. Een kleine, tengere vrouw die de Himalaya wilde beklimmen, voorzag hij van een mummieslaapzak én dekenmodel die je in elkaar kon schuiven. "Handig bij verschillende temperaturen." Aan dat maatwerk hangt wel een prijskaartje: de goedkoopste slaapzak is 250 euro, de duurste 7000 euro. "Je hebt er dan wel één die dertig jaar meegaat."

In een schuurtje achter in zijn tuin vult Jongenelen de slaapzakken met dons. Met een koker om zijn arm doet hij een graai in een bak met ganzendons, dat uitbundig ronddwarrelt. Daarna leegt hij de gevulde koker in de slaapzakstof. Met een houten mattenklopper verdeelt hij het dons en slaat het plat.

"Zo simpel is het. Je kunt wel allerlei apparatuur aanschaffen, maar je moet er niet te moeilijk over doen," relativeert Jongenelen. "Hetzelfde geldt voor een tent. Dat is eigenlijk niet meer dan een lap stof, scheerlijnen en wat stokken. Daar kun je op variëren."