Renovatie huis Diepenbrock: 'Er gaat zo cultuurhistorie verloren'
Het voormalige woonhuis van componist Alphons Diepenbrock (1862-1921) in Zuid wordt gerenoveerd, de kleine houten concertzaal op het dak verdwijnt. 'Er gaat een stukje muzikale cultuurhistorie verloren.'
Het huis Johannes Verhulststraat 89 heeft een rijke geschiedenis. Het wordt al 116 jaar bewoond door de familie Diepenbrock - componist Alphons Diepenbrock woonde er sinds 1901 tot zijn dood in 1921. Aan de inrichting en het huis was al die tijd bijna niets veranderd.
De huidige eigenaar heeft besloten het complete pand te renoveren. Inmiddels is het huis leeg. De antieke kasten zijn met een grote kraan via het raam naar buiten gehaald.
5 generaties
Vijf generaties Diepenbrock hebben op nummer 89 gewoond. Achterkleinzoon Elja Diepenbrock (43) is er opgegroeid: "Sinds Alphons Diepenbrock hier kwam wonen heeft de familie het pand gehuurd. Drie jaar geleden veranderde de eigenaar. Hij had zijn eigen afwegingen om het te renoveren."
"Je ziet dat de buurt veryupt. Diepenbrock kwam hier omdat het dicht bij het Concertgebouw is, niet vanwege de winkelstraten die er nu zijn. Je ziet het om je heen, het hele karakter van de buurt verandert."
Met de renovatie verdwijnt ook het Castellinarium, de kleine houten concertzaal op de vierde verdieping. Dat wordt een moderne opbouw die aan de hedendaagse bouwnormen voldoet.
Francis Poulenc
In de jaren dertig liet de vrouw van Diepenbrock, Elsa de Jong van Beek en Donk, het Castellinarium bouwen voor haar muzikale dochters. In de zaal werden concerten en lezingen gegeven voor 50 personen. Niet alleen Diepenbrocks dochters brachten hun muziek ten gehore, maar ook componisten zoals Francis Poulenc, Marius Flothuis en Hendrik Andriessen.
Het Cuypersgenootschap beschermt jonge monumenten en diende een aanvraag bij stadsdeel Zuid in om dat verleden intact te laten. Die werd afgewezen.
David Mulder van het Cuypersgenootschap: "Hoewel het pand qua architectuur niet bijzonder is, is zo'n fenomeen van een concertzaal boven op een huis in Zuid heel zeldzaam. Met deze renovatie gaat een stukje cultuurhistorie verloren."
Slotakkoord
Het Castellinarium diende altijd als concertzaal. In oktober werd er nog een open concertavond georganiseerd, als slotakkoord op de muzikale geschiedenis van het pand.
Elja Diepenbrock laat de ruimte zien. Heel groot is het niet, maar het is niet moeilijk om je voor te stellen wat zich er heeft afgespeeld. De laatste instrumenten en de vleugel, die er al sinds 1955 staan, zijn allemaal ingepakt en klaar om te weggehaald te worden.
'Niet bijzonder genoeg'
Sebastiaan Capel, voorzitter van het dagelijks bestuur van stadsdeel Zuid: "De status van een gemeentemonument is niet toegekend omdat de muziekzaal pas na het overlijden van Diepenbrock is gebouwd en het huis niet bijzonder genoeg is volgens Monumenten en Archeologie. Wij volgen met dit soort kwesties meestal hun advies op."
Capel voegt eraan toe dat het verhaal voortleeft op papier, onder andere in de biografie van Diepenbrock, en dat je met de status van een monument de mogelijkheden van de eigenaar erg beperkt. "Door de uitkomst van het rapport van Monumenten en Archeologie zagen wij niet genoeg reden tot het verlenen van de status."
Elja Diepenbrock betreurt dat. "Iets is een monument of is het niet, het lijkt of hier geen middenweg voor is. Wij vallen hierdoor tussen wal en schip. Afscheid nemen van de woning is best moeilijk. Je zou wensen dat er iets van de geschiedenis behouden blijft."
Gevierd componist
Alphons Diepenbrock werd op 2 september 1862 in Amsterdam geboren. Tussen 1900 en 1920 was hij een van de bekendste en gevierdste componisten van Nederland. In zijn werk hield hij zich voornamelijk met vocale muziek bezig. Een groot deel ook componeerde hij voor piano met orkest. Hij had nauwe banden met het Con-certgebouworkest en chef-dirigent Willem Mengelberg en stond in contact met tal van intellectuelen en kunstenaars, onder wie Gustav Mahler. Aan de noordkant van het Beatrixpark loopt een straat die naar hem is vernoemd.
