Rekenkamer: Nederland bevoordeelt multinationals niet uitzonderlijk
Nederlandse fiscale regels zijn aantrekkelijk voor grote multinationals, maar Nederland loopt daarmee niet uit de pas met andere landen als het Verenigd Koninkrijk, Zwitserland en Luxemburg. Dat schrijft de Algemene Rekenkamer in een vandaag verschenen rapport, dat is opgesteld op verzoek van de Tweede Kamer.
Grote multinationals zoeken overal in de wereld naar manieren om hun belastingdruk te verlagen. Nederland is aantrekkelijk omdat het winsten uit het buitenland niet nogmaals belast en en geen bronbelasting heft over rente en royalty's.
Belastingontwijking is niet illegaal, maar kan wel gevolgen hebben voor de overheidsfinanciën in landen en voor de belastingdruk van het midden- en kleinbedrijf, dat niet de mogelijkheden heeft om de hele wereld over te zwerven met de bedrijfswinsten.
Nederland doet volop mee met het aantrekken van grote bedrijven en maakt van tevoren ook afspraken (tax rulings) over de belastingafdracht. Uit gegevens van de Belastingdienst blijkt dat multinationals daardoor in Nederland geen 15 procent dividendbelasting betalen, maar minder dan 1 procent. Dat heeft geleid tot miljardenstromen aan dividenden, rentes en royalty's die via bedrijven door ons land stromen.
Steeds lagere winstbelasting
De Rekenkamer waarschuwt dat landen internationaal met elkaar concurreren op de belastingtarieven voor bedrijven en dat dat leidt tot een steeds lagere winstbelasting voor de grote bedrijven. Niet alleen het mkb in westerse landen, maar ook ontwikkelingslanden lijden daaronder.
Dergelijke onbedoelde effecten van belastingontwijking kunnen alleen in internationaal verband worden tegengegaan. De Rekenkamer beveelt dan ook aan om daar in het verband van internationale organisaties als de OESO, de G20, de EU of de VN maatregelen tegen te nemen en transparant te zijn.
Die transparantie zou ook het Nederlands kabinet in acht moeten nemen. Volgens de Rekenkamer zou de staatssecretaris van Financiën de Tweede Kamer elk jaar een overzicht moeten sturen van het gebruik van het Nederlandse vestigingsklimaat voor grote bedrijven en de geldstromen die daarmee gemoeid zijn.
NL wijkt bij het bevoordelen van multinationals niet af van andere landen die multinationals bevoordelen #rekenkamer http://t.co/hpmDKfqtgX
— Addie Schulte (@Addieschulte) 5 november 2014
Verdeelde reacties
De Tweede Kamer reageerde verdeeld op het rapport. Volgens GroenLinks en de SP toont het aan dat Nederland een belastingparadijs is, de VVD ontkent dat ten stelligste.
'Als je dat rijtje landen hoort waar Nederland bij hoort, gaan toch alle alarmbellen rinkelen', zei GroenLinks-Kamerlid Jesse Klaver. Juridisch kloppen de belastingdeals die Nederland sluit met grote bedrijven, maar 'of het deugt is een tweede'. Het systeem is volgens Klaver failliet.
VVD-Kamerlid Helma Neppérus is het daar niet mee eens. Wel pleit ook zij ervoor om in internationaal verband samen te werken om 'gekke dingen' in het systeem te bestrijden, zoals negatieve effecten voor ontwikkelingslanden en het midden- en kleinbedrijf.
