‘Poorten naar Europa geopend’: Erdogan chanteert de EU met migranten

Wolken traangas stijgen sinds dit weekend geregeld op boven het gebied tussen de Turkse en de Griekse grens. In het niemandsland zitten duizenden migranten vast, melden journalisten ter plaatse. De Turkse president Erdogan opende vrijdag ‘de poorten naar Europa’ voor migranten, om de EU onder druk te zetten zijn kant te kiezen in zijn strijd in de Syrische provincie Idlib.

De Turkse grenzen zijn deels open, maar aan de andere kant stuiten de migranten op prikkeldraad en rijen militairen, die geen geweld schuwen om hun de toegang tot Europa te onthouden.

Zeker twee migranten zijn om het leven gekomen in het grensgebied. Turkse bronnen zeggen dat een Syriër is omgekomen aan verwondingen die hij opliep aan de grens. Er zou ook een kind zijn overleden toen een boot kapseisde bij het Griekse eiland Lesbos.

Meerdere lidstaten hebben maatregelen af­gekondigd om nieuwe asielzoekers te weren. Griekenland, dat al kampt met overvolle ­migrantencentra, weigert een maand lang nieuwe asielaanvragen en heeft de noodsituatie uitgeroepen. Het Europese grensagentschap Frontex heeft Griekenland hulp toegezegd.

Operatie Lenteschild

Erdogan dreigde al langer de grenzen voor vluchtelingen te openen en voegde vorige week de daad bij het woord. Turkije vangt op basis van afspraken met de EU 3,6 miljoen vluchtelingen op.

Erdogan gebruikt de vluchtelingen als chantagemiddel om de EU-landen en zijn Navo-bondgenoten over te halen zijn offensief in Idlib te steunen. Na vele dreigementen aan het adres van de Syrische president Bashar al-Assad om zijn troepen uit de noordelijke provincie terug te trekken begon Ankara dit weekend Operatie Lenteschild.

Het is voor het eerst dat Ankara, dat in de provincie Syrische oppositietroepen steunt, openlijk de strijd aangaat met het leger van president Assad. Zondag werden twee ­Syrische gevechtsvliegtuigen uit de lucht geschoten bij Turkse luchtaanvallen.

Het offensief volgde op een luchtaanval vorige week waarbij zeker 33 Turkse militairen werden gedood. Op basis van in 2018 gemaakte afspraken met Rusland – een bondgenoot van Assad – heeft Turkije militaire posten in het gebied. Erdogan wil zijn positie daar veilig stellen.

Confrontatie met Poetin

Ankara zegt zo ook een nieuwe instroom vluchtelingen vanuit Syrië te willen voorkomen. Door de strijd tussen Syrische oppositietroepen en het regeringsleger zijn een miljoen mensen op de vlucht geslagen richting Turkije.

Turkije heeft het op een na grootste leger in de Navo, en zou een-op-een geen kind hebben aan het Syrische regeringsleger, maar als Rusland zich in de strijd mengt, doemen er problemen op voor de Turken. Vladimir Poetin levert als vriend van Assad ook militaire steun aan het ­Syrische regeringsleger.

Poetin heeft de confrontatie met Erdogan tot dusver geschuwd en zei tegen het Russische staatspersbureau Tass dat hij niet de intentie heeft in een oorlog te geraken met welk land dan ook. De provocaties van Turkije voeren de druk op de Russen en de EU op om te reageren. Maandag reist een Europese delegatie naar Turkije. Erdogan ontmoet Poetin donderdag.