Na de pre-Primark-markt hoef je niet meer langs het Damrak
Primark opent 1 december een megafiliaal op het Damrak. Fantastisch voor je portemonnee, dramatisch voor je karmapunten. Stichting Gelukszoekers biedt een verantwoord alternatief: de pre-Primark-markt.
Als tegenhanger van de nieuw te openen Primark organiseert Stichting Gelukszoekers een pop-up markt waar je kleding die je zelf niet meer draagt kunt doneren. Ook kun je er andermans kleren kopen voor Primarkprijzen zonder je schuldig te voelen over milieuvervuiling of sweatshops. Een nieuw concept is het niet, goede timing wel.
De voorbereidingen voor de pre-Primark-markt in het winkeltje in de Molsteeg, op slechts een steenworp afstand van de 'grote concurrent' Primark, zijn in volle gang. Temidden van een torenhoge berg kleding staat initiatiefnemer Lisa Elsenburg. Terwijl ze zich een weg door de kleding baant, zegt ze: "Morgen komen er nog eens zestien zakken winterjassen van een café binnen. Als we hier straks tussen gênant hoge bergen staan, komt onze boodschap goed over."
"We kopen zo belachelijk veel kleding met z'n allen. Elke week willen we weer iets anders, iets nieuws. Zo veel mogelijk, voor zo min mogelijk geld. We weten allemaal dondersgoed dat een shirt van vijf euro niet verantwoord gemaakt kan zijn en toch steken we onze kop in het zand en verzinnen we smoesjes omdat we liever toch die nieuwe kleren willen. Ignorance is bliss. Ik deed het zelf ook, over kinderarbeid heb ik weleens gezegd dat het nog altijd beter was dat kinderen in een fabriek werkten dan in de prostitutie."
Het G-woord
Dat veranderde allemaal toen Elsenburg met Karijn Middelhof stichting Gelukszoekers begon. "We lazen een artikel met de kop 'Groot deel van vluchtelingen blijkt gelukszoeker'. 'Zijn we dat niet allemaal?' vroegen wij ons af. Dat werd dan ook ons beginpunt: je kunt de gevoelens rondom Zwarte Piet of vluchtelingenopvang misschien niet begrijpen, maar de zoektocht naar geluk is universeel." Om dat te laten zien boorden ze hun netwerk aan en fotografeerde Lisa zoveel mogelijk mensen in een shirt met het 'G-woord'.
"Door het drukken van die shirts kwam ik er achter hoe duur het eigenlijk is om een eerlijk en biologisch shirt te maken. De inkoopprijs van zo'n shirt alleen al is twaalf euro." En dan moet het nog worden bedrukt. "Dat hebben we laten doen door de milieuvriendelijke zeefdrukkerij Twee Jongens, die ook de Wilder dan Geert-shirts maken."
De confrontatie met de werkelijke kostprijs van eerlijke kleding was voor Elsenburg reden om haar hoofd niet langer in het zand te steken. "Ik wil er niet meer aan meedoen. Sinds april koop ik daarom niets nieuws meer. Ik ben lid van Lena the fashion library, koop zo nu en dan eens wat bij de kringloopwinkel en neem gewoon genoegen met wat ik al heb."
Het roer om
Of dat voor de bezoekers van de pre-Primark-markt ook zal gelden, is nog de vraag. "Als we allemaal zo'n signaal zouden afgeven, zullen merken zich wel moeten aanpassen. Ik verwacht heus niet dat het roer in een keer om zal gaan, maar ik hoop mensen in elk geval aan het denken te zetten als ze hier straks tussen die hoge bergen kleding staan."
De pre-Primark-markt wordt van donderdag 1 t/m zondag 4 december gehouden in de pop-up shop van stichting Gelukszoekers op Molsteeg 8. Open van 12.00 tot 18.00 uur. Kleding brengen is de hele week nog mogelijk. De opbrengst gaat naar stichting Gelukszoekers, de overgebleven kleding gaat naar vluchtelingen, onder andere in asielzoekerscentrum Bijlmerbajes.
