Marieke Eyskoot: Dat naadje in je trui is gestikt door iemand
DE VERKIEZING VAN DE AMSTERDAMMER VAN HET JAAR
Marieke Eyskoot (1977) werkt voor de Schone Kleren Campagne. 'Miljoenen mensen worden uitgebuit om ons te kleden.'
Haar vader werkte zich op van brievenbesteller tot personeelsfunctionaris bij de post. Een sociaaldemocraat van de oude stempel in Zaanstad. Enig kind en dat heeft haar helemaal geen kwaad gedaan. ''Je hebt niet altijd iemand om mee te spelen, je moet overleggen, je best doen.'' Op het atheneum viel ze op in de Mokgroep. ''We verspilden op school plastic bekertjes. Waarom niet voor iedereen een vaste mok? Ja, die actie wonnen we.''
Film- en televisiewetenschap in Amsterdam en daarnaast nog theaterwetenschap, dat waren toe nog twee aparte studies. Naast die studie ging ze aan de slag voor Amnesty, vertellen op scholen over mensen- en kinderrechten. Waarom? ''Toevallig ben ik hier geboren en heb ik dus een zak met mazzel meegekregen. Voor hetzelfde geld was het Azië geweest en zat ik daar nu achter de naaimachine.''
Ze werkte bij Cinekid en als vrijwilliger bij de kindertelevisie van het AMC, het Stimuleringsfonds van de omroep en in 2002 nam ze een besluit. ''Ik wilde een baan in iets goeds.''
Ze werd aangenomen bij de Schone Kleren Campagne (SKC). Waarom kleren? Ze houdt ervan, wat alleen al blijkt uit het feit dat ze geen spijkerbroeken heeft. En kleren zijn dichtbij.
''Je voelt ze. Dat naadje tegen je schouder is gestikt door iemand, zo'n truitje komt niet uit een machine. Dertig tot veertig miljoen mensen over de hele wereld maken ónze kleren. Die mensen hebben over het algemeen een verschrikkelijk leven. Zestien uur werken per dag, ze zien hun kinderen nauwelijks, ze hebben geen vrije tijd. En trouwens, hadden ze dat wel, dan was er geen geld om er iets mee te doen. Mensen worden uitgebuit om ons aan te kleden. De kledingnaaister in Bangladesh verdient met twaalf jaar werken evenveel als de kledingverkoopster hier in een maand.''
De SKC is een internationale organisatie, onderdeel van Clean Clothes Campaign. De club, waarin vakbonden en goede doelen als Oxfam Novib samenwerken, richt zich op kopers, overheid en bedrijfsleven. Kopers: laat weten dat je eerlijke kleding wil. Overheid: stel eisen als inkoper van uniformen en dergelijke. En de kledingindustrie moet zijn verantwoordelijkheid nemen. De boodschap dringt door. Merken als Expresso, McGregor, Gsus en JC Rags nemen de zaken al uiterst serieus. Belangrijk is om de zaken niet op de spits drijven. ''Het gaat om wat de mensen in de fabrieken daar willen. Als ze door een boycot hun baan kwijtraken, zijn ze nog verder van huis.''
Eyskoot is een moderne actievoerder. Geen grote ideologische discussie, het haalbare in het oog houden. Geen harde tante, maar ook geen 'lieve ree met grote ogen'.
En ze heeft de tijdgeest mee. ''Eerlijk is het nieuwe groen.'' Dus groen vindt ze ook belangrijk en als de SKC promotieshirts maakt, zijn die van biologisch katoen. Maar háár prioriteit ligt bij de makers.
Niet lang geleden vroegen mensen nog of ze bij een stomerij werkte. Nu weten ze meestal wel wat de SKC inhoudt. Voor niet veel meer dan het minimumloon is ze campagneleider in Nederland. Veel hoger kan ze niet reiken. Er is nog veel goeds te doen. De politiek misschien? Er zit wat verloop in de Kamerfractie van GroenLinks. ''Daarvoor gevraagd worden, zou een eer zijn.'' Alsof ze er nooit aan gedacht heeft. (PAUL ARNOLDUSSEN)
Foto Jean-Pierre Jans www.jeanpierrejans.nl
Portret van Marieke Eyskoot door AT5
