Kussende boer en boerin moeten toeristische trekpleister worden

Bijna tien meter hoog zijn ze, de zoenende boer en boerin in Delfts blauw die gisteren zijn geplaatst op het Hempontplein, in de uiterste hoek van het Westelijk Havengebied. Een reusachtige trekpleister die fietsers naar dit toch wat ruige gebied moet lokken, maar meteen ook een landmark voor de toeristen die via het Noordzeekanaal richting Amsterdam komen.

Het kussende paartje - wereldwijd bekend als kissing couple - is een grote hit in de souvenirwinkels en een iconisch beeld van ons land dat inmiddels op allerlei manieren navolging heeft gekregen. Onlangs nog werd in Den Haag het paar gepresenteerd in de kleding van andere culturen, en bekend zijn de twee boeren en de twee boerinnen die elkaar zoenen.

Geen rode konen
Voor die laatste optie is niet gekozen, vertelt Sandra Hueber van bureau Bright Up dat het project uitvoerde. "Het was niet de bedoeling om een statement te maken. Wel wilden we in het rauwe havengebied een lieve plek creëren. Het zijn lieve, iconische beelden die over de hele wereld bekend zijn als symbool van ons land."

Over de oorsprong van de beelden is niet veel bekend, maar volgens de Delftse stadsarcheoloog Steven Jongma, kenner van Delfts blauw, zijn de kussende boer en boerin de synthese van twee tijdperken. "De figuurtjes van boer en boerin kennen we vanaf de tweede helft van de achttiende eeuw, maar dat zoenen lijkt pas in de tijd van de seksuele revolutie te zijn toegevoegd."

Het is tegenwoordig geen kus meer om rode konen van te krijgen. Toch denkt Martin Zebracki, kenner van kunst in de openbare ruimte en schrijver van Public Artopia: Art in Public Space in Question, dat de beelden in het havengebied nog wel wat rumoer kunnen veroorzaken.

"Het choqueert mij niet, maar het tonen van affectie buiten de slaapkamer is in een diverse maatschappij niet vanzelfsprekend." Er klinkt op sociale media al kritiek van Amsterdammers die het beeld wanstaltig, commercieel en zelfs 'PVV' noemen.

Perfecte fotoplek
Los van de discussie verwacht Zebracki dat de torenhoge blijk van liefde als attractie effectief kan worden. "Buitenlandse toeristen houden van Delfts blauw en het is een perfecte fotoplek. Misschien komen er bussen toeristen op af."

Nadeel voor de initiatiefnemers; die willen juist dat mensen meer gaan fietsen.

Landmarks om toeristen te trekken kunnen uitstekend werken - al wordt volgens Zebracki het effect ervan zelden gemeten. Een Rio zonder Jezus op de berg, een New York zonder Vrijheidsbeeld zijn ondenkbaar en niet uit een stedentrip weg te denken.

Kabouter Buttplug (Santa Claus van Paul McCarthy) in Rotterdam is een voorbeeld van een aanvankelijk controversieel werk dat nu door de Rotterdammers is omarmd en op het Eendrachtsplein een toeristische bestemming is geworden. Net als de drijvende mega-badeend (Rubber duck) van Florentijn Hofman die in vele vooral Aziatische steden massa's bezoekers op de been brengt.

Homo-ontmoetingsplaats
Van een heel andere orde is Polderland Garden of Love and Fire - een landschapskunstwerk van de wereldberoemde Daniel Libeskind in de Flevopolder. Dat is toeristisch gezien geen eclatant succes, maar fungeert wel als een populaire ­homo-ontmoetingsplaats.

Het Nederlands Bureau voor Toerisme & Congressen (NBTC) verwacht niet dat er meer mensen naar Amsterdam komen dankzij het beeld. "Amsterdam is al heel goed bezocht."

Zullen de boertjes dan bijdragen aan de vurig gewenste spreiding van toeristen? Volgens Amsterdam Marketing kan het beeld best wat extra bezoek opleveren in Westpoort, maar we moeten er niet te veel van verwachten. Directeur Frans van der Avert vindt de aantrekkingskracht van het gebied nog niet stevig genoeg om er structureel bezoekers naartoe te halen. "Daar is meer voor nodig."