Kaart van Verzet toont Amsterdamse verzetsdaden
Netwerk Oorlogsbronnen (NOB) heeft vanwege het Jaar van Verzet dertig bekende en minder bekende verzetsdaden uit de Tweede Wereldoorlog op de kaart gezet.
De Kaart van Verzet toont vier Amsterdamse acties, waaronder de oprichting van Het Parool.
De verzetsacties zijn door het NOB uit ruim tien miljoen bronnen in de WO2-zoekmachine op Oorlogsbronnen.nl geselecteerd. De kaart geeft een impressie van de verschillende soorten verzetsdaden tijdens de oorlog, zoals spionage, liquidaties en het opzetten van illegale pers.
Bij elk puntje op de kaart is een heldenverhaal te lezen. "Bij verzetsdaden denken veel mensen aan de Februaristaking, maar er zijn ook bijzondere onbekende acties, zoals de onderduikholen in Drenthe. Die willen we ook laten zien," zegt Tessa Free van het NOB.
Bij veel bronnen is geprobeerd beeldmateriaal te zoeken, maar dat was niet altijd makkelijk. "Dit soort zaken gingen vaak in het diepste geheim. Iemand die verzet pleegt, kiest er vaak voor dat niet vast te leggen. Veel te gevaarlijk."
Verzetskrant Het Parool
Als er geen beeld beschikbaar was, koost het NOB voor bijvoorbeeld pamfletten om de acties te illustreren.
Van de dertig puntjes op de kaart speelden vier verzetsacties zich af in Amsterdam. Een daarvan is de oprichting van Het Parool onderleiding van Frans Goedhart op 10 februari 1941.
Het Parool berichtte als eerste krant in Nederland over de Duitse gaskamers. Goedhart kreeg informatie over het bestaan van deze gaskamer door van Poolse medegevangen toen hij in Kamp Vught zat. Van de journalisten die bij de verzetskrant betrokken waren, overleefden tachtig de oorlog niet.
Amsterdams verzet
De andere daden op de kaart zijn de Februaristaking in 1941, die zondag werd herdacht.
Ook het vervalsen van duizenden persoonsbewijzen voor Joden door de Persoonsbewijzencentrale in Amsterdam staat op de kaart en de liquidatie van de Amsterdamse Wim Henneicke wordt genoemd. Hij verraade met zijn groep Colonne Henneicke in 1943 tussen de 8000 en 9000 Joden. Een jaar later werd hij door een onbekend lid van de Amsterdamse KP doodgeschoten.
De kaart moet mensen bewust maken, volgens Free. Hoe kom ik in verzet? Hoever zou ik zelf voor een ander gaan? Wat zou mijn keuze zijn in eenzelfde situatie? "De verzetsstrijders van toen kunnen ons inspireren voor onze daden van nu."
Het Jaar van Verzet
De opening van het Jaar van Verzet, een initiatief van onder andere het Nationaal Comité 4 en 5 mei en het NIOD, was zondag in de Mozes en Aäronkerk. Een jaar lang zullen verschillende organisaties activteiten houden rondom dit thema. Tijdens de bijeenkomst werd ook de Kaart van Verzet gepresenteerd.
