'Ik laat mijn leven niet bepalen door een slechte race'

Ze staat te boek als een koele kikker, die haar emoties zelden aan het grote publiek toont. Bij euforie of een deceptie: Ranomi Kromowidjojo (26) blijft altijd koel. Oké, uitgezonderd die ene keer in 2010, toen ze was hersteld van hersenvliesontsteking en op de kortebaan in Eindhoven de Europese ­titel veroverde. Eenmaal op de hoogste trede van het podium drong het tot haar door dat het ook heel anders had kunnen aflopen. Haar tranen waren niet te stoppen. Maar in de jaren die volgden wist 'Kromo' altijd haar emoties voor zich te houden. Niet voor niets liet ze zich eens ontvallen: ,,Als Kromo staat te janken, moet het wel heel erg zijn.''

En ja, erg was het, in augustus van dit jaar in Rio. Op haar afstand, de 50 meter vrije slag, ging het helemaal mis. Kromowidjojo's kansen op olympisch eremetaal werden vooraf het grootst geacht op het kortste sprintnummer. Na de vierde plek met de estafetteploeg en de vijfde plek op de 100 meter moest het nu gebeuren op de 50 vrij. Kromo ging als een raket van start en leek tot tien meter voor de finishmuur op weg naar titelprolongatie. In de allerlaatste meters bleef het gaspedaal echter hangen. Niet een 1, 2 of 3, maar een 6 stond er achter de naam van Ranomi Kromowidjojo.

,,Ik was zwaar teleurgesteld toen ik naar het scorebord keek'', zo blikt Kromowidjojo vier maanden later terug. ,,Het was ook zo'n vreemde race met een rare uitslag. De marges tussen de nummer 1 en 6 waren minimaal.'' Twaalf honderdsten was het verschil tussen het goud voor de Deense Pernille Blume (24,07) en de zesde plek voor de Nederlandse. Extra pijnlijk was het gegeven dat zij in mei Europees kampioen was geworden in dezelfde tijd als die nu volstond voor de olympische titel.

Kranig
Meteen na haar teleurstellende race moest de olympisch kampioene van Londen haar verhaal doen voor de camera van de NOS. ,,Ik weet echt niet meer wat ik toen heb gezegd. Ik was een beetje verdwaasd. Ik weet wel dat er later van alles te doen was over dat interview. Veel mensen vonden dat de verslaggever maar bleef doordrammen.''

Kromowidjojo hield zich drie minuten lang kranig, maar toen ze naar de catacomben liep kwamen de tranen. Met een witte handdoek om haar nek depte ze de waterlanders. En toen wachtte ook nog de schrijvende pers. ,,Daar kan ik me ook weinig van herinneren.'' De realiteit was dat zij manmoedig de pers te woord stond en zich meerdere keren liet ontvallen: ,,Dit is verschrikkelijk, echt verschrikkelijk. Ik heb gewoon niet hard genoeg gezwommen.''

Wat de zwemkoningin van 2008 (estafettegoud) en 2012 (goud op de 50 en 100 meter) nog wel goed weet is dat ze na haar persrondje naar het uitzwem-bad liep. ,,Daar wachtte Ferry mij op'', zo doelt ze op haar vriend en openwaterzwemmer Ferry Weertman. ,,Toen ik hem zag, brak ik echt. Ik heb een minuut lang heel hard gehuild in zijn armen en toen heb ik gezegd: 'Nu is het klaar. Vanaf nu ga ik alles doen om jou te helpen'.'' Drie dagen later stond de olympische tien kilometer van Weertman op het programma.

Zwart gat
Het contrast met Londen 2012 was voor Kromowidjojo enorm. Toen werd er na haar gouden races van alle kanten aan haar getrokken. Buitenlandse media wilden alles van haar weten, er waren ceremoniële verplichtingen en er wachtte een dopingcontrole. ,,Nu was het opeens klaar. Ja, dan val je toch wel een beetje in een zwart gat'', bekent de geboren Groningse.

Toch waren er ook overeenkomsten met 2012. ,,Ik had na mijn finale geen honger en geen slaap. Maar dat had ik na mijn winnende races in Londen ook niet. En net als vier jaar geleden kreeg ik de volgende ochtend heel veel lieve berichtjes. Dat deed me erg goed. Ik dacht: ik besta nog, met of zonder goud. Ik wist de volgende dag ook meteen dat ik niet mijn verdere leven zou laten bepalen door een slechte race. Ja, ik kan nu zeggen dat ik beide kanten van de medaille heb meegemaakt.''

Kromowidjojo kijkt 'absoluut niet' in wrok terug op de Olympische Spelen van Rio. ,,Nee, het is geen zwarte bladzijde in mijn carrière. Het is een beetje dubbel. Ik heb niet slecht gezwommen, maar het was ook niet geweldig. De Olympische Spelen zijn altijd een feest, maar natuurlijk kwam ik om te winnen'', zegt de topzwemster, die op de 100 vrij in Brazilië haar beste tijd in vier jaar zwom. Op het koninginnennummer viel ze met een vijfde plek echter toch buiten de prijzen.

Ze noemt de Spelen van Rio qua organisatie de minste die ze heeft meegemaakt, na Peking en Londen. ,,Het vervoer, het olympisch dorp; het was niet perfect. Aan de andere kant maakte de gouden medaille van Ferry veel goed. Daardoor keerde ik toch met een trots gevoel terug naar Nederland'', zegt Kromowidjojo, die twee dagen na de eerste oranjevlucht huiswaarts mocht keren.

Terugblikkend op haar eigen prestatie is de topzwemster tot de conclusie gekomen dat ze in de aanloop naar Rio 'geen foute keuzes heeft gemaakt'. ,,Gelukkig niet. Kort voor de Spelen was er wel wat ruis met het vertrek van Joop Alberda, maar daar heb ik geen slapeloze nachten van gehad.'' Wel erkent ze dat het jetlagprotocol niet goed heeft gewerkt. ,,Het was beter geweest als we eerder naar de Braziliaanse tijdzone waren afgereisd. Zeker in combinatie met de late zwemfinales.''

Nog niet klaar
Het missen van een medaille in Rio is voor Kromowidjojo niet van invloed geweest op haar besluit om door te gaan. ,,Nee, het zit veel dieper. Ik vind zwemmen nog veel te leuk.''

Na de Olympische Spelen kon ze even haar zinnen verzetten. Eerst stond er een verhuizing op het programma, gevolgd door een rondreis door Italië. Al snel kwam ze tot de conclusie dat ze nog niet klaar is met het topzwemmen. De drievoudig olympisch kampioene plakt nog minstens één jaar aan haar indrukwekkende carrière. Na de WK van de komende zomer in Boedapest kijkt ze weer verder.

Verder kijken doet ze ook buiten het zwembad. Dit seizoen wil Kromowidjojo investeren in haar 'persoonlijke en maatschappelijke ontwikkeling', zoals ze het zelf noemt. ,,Ik heb daarom besloten iets minder te gaan trainen. In plaats van tien keer in de week ga ik naar acht à negen keer. Nee, ik ga zeker niet afbouwen. Het zwemmen blijft vooropstaan.

,,Met mijn ervaring en mijn motortje is iets minder training ook voldoende. Vanaf 2017 ga ik meer tijd steken in het verzorgen van coachtrainingen, bijvoorbeeld aan mensen die niet happy zijn met hun baan. Als topsporter hoop ik deze mensen via zelfreflectie op weg te helpen: 'Waar word je echt gelukkig van?' Het bedrijf Eiffel ondersteunt mij hierbij. ,,Ik zie het als een heel mooie uitdaging, die me ook veel energie en zelfvertrouwen geeft. Dat is uiteindelijk ook goed voor mijn zwemcarrière.''