'Huisjesmelkers hebben vrij spel'

Een woning vinden in Amsterdam is lastig en duur, dat weet iedereen. Voor studenten, die vaak van ver hier naartoe verhuizen, geldt dat net zo goed. Dus nemen studenten maar al te vaak genoegen met minder dan waar ze recht op hebben.

Een overschrijding van de wettelijk toegestane huurprijs is meer regel dan uitzondering; huisjesmelkers hebben vrij spel. Voor iedere student 9400 anderen, het huidige tekort aan studentenwoningen.

Bij de ASVA Studentenunie krijgen we wekelijks verhalen binnen over dit soort praktijken. Uit cijfers van de Landelijke Studentenvakbond blijkt dat Amsterdamse studenten in 2017 gemiddeld ruim 180 euro te veel betaalden voor hun kamer.

Het enige dat wij kunnen doen is de studenten doorverwijzen naar de Huurcommissie. Het idee is dat huurders daar op een laagdrempelige manier een procedure tegen hun verhuurder kunnen aanspannen als die zich niet aan de regels houdt.

In november 2018 constateerde EenVandaag echter dat de Huurcommissie de stortvloed aan klachten niet aan kan. Een procedure duurt nu soms wel anderhalf jaar, tijd zat voor de verhuurder om de huurder weg te pesten of het contract af te laten lopen en vervolgens een nieuwe huurder te vinden.

Dat de Huurcommissie slecht functioneert, is een kwalijke zaak, al helemaal als je weet dat uit recente cijfers van de Woonbond bleek dat 91 procent van de studenten die een procedure begon bij de Huurcommissie gelijk kreeg, en dat ze gemiddeld 160 euro huurverlaging af wisten te dwingen.

De Huurcommissie heeft echter niet de bevoegdheid om straffen uit te delen of te controleren of de verhuurder in andere panden bij andere huurders ook de regels aan zijn laars lapt. Bovendien kan de verhuurder gewoon weer een te hoge huur vragen als er een nieuwe huurder in de woning komt.

Verhuurdersvergunning
Binnen korte tijd kan de verhuurder dus zonder enige sancties weer verder gaan met het overtreden van de regels. De regel dat zij die de wet overtreden, daarvoor gestraft worden, geldt blijkbaar niet voor huisjesmelkers.

Door de grote krapte op de Amsterdamse woningmarkt is het probleem van verhuurders die buiten de lijntjes kleuren hier misschien wel groter dan waar ook in Nederland. In de afwezigheid van actie uit Den Haag is het daarom zaak dat Amsterdam hier zelf stappen in neemt.

Een mooi voorbeeld is er in ieder geval al: in Groningen is vanaf 1 januari 2019 een systeem van kracht waarin verhuurders van verkamerde woningen naast een onttrekkingsvergunning ook in het bezit moeten zijn van een verhuurdersvergunning. Daar zitten in eerste instantie geen eisen aan; elke woning waar een onttrekkingsvergunning voor is, krijgt automatisch ook een verhuurdersvergunning.

Als echter blijkt dat de verhuurder de regels overtreedt, kan de gemeente via een relatief snelle procedure waarschuwingen uitdelen, dwangsommen opleggen en uiteindelijk zelfs de vergunning intrekken. Het is dan de verantwoordelijkheid van de verhuurder om alternatieve woonruimte voor de huurders te vinden.

Aanvankelijk gaat dit hele proces van waarschuwing, dwangsom en intrekking nog niet zo snel, maar als blijkt dat een verhuurder de regels aan zijn laars blijft lappen, zal de gemeente steeds sneller en harder actie kunnen ondernemen.

Mede omdat door nieuwe regelgeving verkamering in Amsterdam de illegaliteit in wordt gedrukt zal dit systeem niet één op één kopieerbaar zijn van Groningen naar Amsterdam.

Ook is dit systeem nog erg afhankelijk van de meldingsbereidheid van huurders in een kwetsbare positie. Het geeft echter wel aan dat er manieren zijn waarop de gemeente haar verantwoordelijkheid kan nemen in het tegengaan van huisjesmelkerij.

Wij sporen de gemeente Amsterdam dan ook aan hier serieus naar te gaan kijken. Verhuurders die zich niet aan de wet houden moeten hier consequenties van ondervinden en verhuurde kamers moeten een eerlijke prijs krijgen. Zodat elke student uiteindelijk voor een normale prijs in een kwalitatief goede kamer kan wonen.

Wij denken graag met ze mee.