Geertekes vriend verdronk in de Nieuwe Meer: 'Een oerverdriet'

Het was een kort bericht in Het Parool: 'Verdwenen schipper dood gevonden in Nieuwe Meer.' Die schipper was de grote liefde van actrice Geerteke van Lierop (38). Op 28 augustus 2016 verdronk hij na een vaartocht in het water van de Nieuwe Meer.

Ze kenden elkaar pas een jaar. Hij was de eerste fotograaf geweest die haar luie rechteroog goed op de foto had kunnen zetten. Die grote, stevige 'man-man' met zijn donkerbruine haar en vriendelijke ogen.

Vanachter zijn lens had hij haar gevraagd om nog eens voor hem te poseren. Een fotoshoot voor het Rijksmuseum ontaardde in verliefdheid. "Alle clichés over liefde bleken waar, alles ging zo vanzelf."

Trouwen, een kind
Haar huis werd ook het zijne, haar keuken zijn domein. Slenterend over Java-eiland maakten ze zich avondenlang druk over de ongelijke traptreden van de Jan ­Schaeferbrug, dronken ze bier bij Kanis & Meiland en fantaseerden ze over stappen waar Van Lierop nooit aan had durven denken: een woonboot kopen, trouwen, een kind.

"Het benauwde me niet meer. Hij hield van zijn ­vrijheid en ik ook, daarom konden we juist zo goed samen zijn." Op een zondag in augustus vielen al die toekomstdromen weg.

Het was die zomerochtend al vroeg warm. Een mooie dag om te varen, al vond Bas elke dag daar geschikt voor. Op het water was hij in zijn element. In het weekend maakte hij meestal een lange tocht op de Nieuwe Meer.

Van Lierop zou meegaan, maar ze had het te druk met haar werk. Dus namen ze bij de voordeur afscheid. Vanaf de kade op ­Java-eiland stapte hij in zijn kleine motorboot. Van Lierop had hem nog opgebeld, omdat de harde schijf van haar laptop was gecrasht. "Dat vind ik zo jammer. Ons laatste gesprek ging over iets triviaals als een laptop."

Wanneer wist u dat dat uw laatste gesprek was ­geweest?
"Hij zou die avond niet bij mij slapen. Als we niet bij ­elkaar waren, stuurden we berichtjes. Ik appte 'slaap lekker', maar hij antwoordde niet. Ik belde hem, maar hij nam niet op. Dat was voor het eerst dat er geen contact was tussen ons. Ik voelde ­direct: dit is niet goed."

"Ik heb die nacht heel slecht geslapen, werd misselijk wakker. 's Ochtends belde ik de jachthaven waar hij was geweest, die hadden hem gewoon zien wegvaren. Toch was ik er niet gerust op. Toen ik die middag na mijn werk weer belde, was de politie daar. Ze zeiden: 'Je moet aangifte doen. We hebben zijn boot gevonden, zonder Bas'."

Hij was vermist.
"Ik wist direct: hij is dood. Ik voelde een pijn die ik niet kende. Het was dieper dan liefdesverdriet. Een oerverdriet, alsof er een stukje van mij met hem was dood­gegaan. Ik stond op straat, had mijn fiets tegen de muur gezet en huilde zoals ik nooit had gehuild. Ik wist: vanaf dit moment is niks meer hetzelfde."

Had u geen enkele hoop dat hij nog leefde?
"Geen seconde. Ik was erbij toen ze twee dagen lang het water afzochten met sonarapparatuur. Ik was in shock, maar toch helder en scherp. Ik dacht: dit is waar, dit ­gebeurt nu. Het was ongelofelijk werkelijk. De enige hoop die ik had, was dat ik hem nog een keer zou kunnen zien. Als iemand te lang in het water ligt, wordt hij onherkenbaar."

Na twee dagen zoeken werd het lichaam van Bas gevonden in het water van de Nieuwe Meer, dicht bij een aanlegsteiger. Bij zijn slaap had hij een grote wond. De oorzaak van zijn dood is nooit opgehelderd. Waarschijnlijk heeft hij met zijn boot willen aanmeren, maar is hij ­gevallen, bewusteloos geraakt en verdronken. Een misdrijf is door de politie uitgesloten. Het was een ongeluk. Van Lierop: "Dat is dus het noodlot. Het water was zijn lust en zijn leven en precies daar vond hij de dood."

Wat vond u het moeilijkst aan de periode na zijn ­overlijden?
"Ik voelde me afgescheiden van de rest van de wereld. Mijn leven ging door, maar dat voelde niet zo. Het voelde als overleven. Ik vroeg me af hoe ik ooit weer leuk kon worden voor mezelf en anderen. Of ik ooit weer kon ­lachen. Mijn lichtheid was juist waarop Bas was gevallen."

Begrepen anderen uw verdriet?
"Ik kreeg vaak te horen: 'Oh, maar jullie kenden elkaar maar een jaar.' Alsof je dan minder verdriet mag hebben. Ik heb een relatie gehad van zes jaar, maar deze voelde hechter."

"Voor het eerst wilde ik al die grote dingen met ­iemand doen. Ik moest niet alleen afscheid nemen van hem, maar ook van alle mooie toekomstdromen. Ik zal nooit met hem trouwen, nooit een kind van hem krijgen."

U was 36, de mensen om u heen deden dat wel.
"Je doet voor je gevoel even niet meer mee. Vrienden hadden het over gezinsuitbreiding of verhuizen uit de stad. Bij problemen zeiden ze: 'Het is natuurlijk allemaal niks vergeleken bij jou.' Daardoor voelde ik me buiten­gesloten. Ik stond op een verjaardag en voelde me besmet, ­niemand durfde op me af te stappen."

"Mensen vonden het spannend om te vragen hoe het met me ging, terwijl ik zo'n behoefte had om erover te praten. Ik heb me echt ­verbaasd over het grote ongemak rondom de dood. ­Mensen willen er niet mee bezig zijn, omdat het hen ­confronteert met de eindigheid van het leven."

Van Lierop zocht houvast bij zelfhulpboeken over rouw. Om de dood van een geliefde te verwerken, waren volgens de ene theorie vier seizoenen nodig. Een andere kwam, de traumatische ervaring meegerekend, uit op zeven jaar. "Elke dag met pijn duurt eindeloos lang, dus dat beangstigde me alleen maar. Ik dacht steeds: in welke rouwfase zit ik dan nu? Heb ik de ontkenning al gehad? Nee, krijg ik die dan nog?"

En, welke theorie kreeg gelijk?
"Volgens mij kent rouw geen vaste tijd. Het is niet iets wat je moet doorlopen en dan is het klaar. Het is ook voor ­iedereen anders. Op een gegeven moment is de pijn ­gewoon minder scherp."

"Dan krijgen de lichte momenten de overhand op de zware en merk je dat je weer kunt ­genieten naast het rouwen, zelfs opnieuw verliefd kunt worden. Maar zijn dood blijft voor altijd verbonden met mijn ­leven. Rouw is de consequentie van liefhebben."

Geerteke van Lierop: Een Zee van Glas, Uitgeverij Ten Have, €15