Even voorstellen: Marco de Souza, Amsterdammer van het Jaar
Marco de Souza (São José do Rio Pardo, 1964) is initiator van het Leerorkest, waarin kinderen uit migrantenwijken klassieke muziekles krijgen. Vandaag is hij uitgeroepen tot Amsterdammer van het Jaar. Eerder stond in Het Parool een interview met hem over zijn missie.
Een kind wordt altijd maar langs de meetlat gelegd, alles moet in kaart worden gebracht zijn, bij voorkeur in de Cito-toets. Marco de Souza snapt dat niet. Kinderen kunnen toch zeker ook waardering oogsten op andere vlakken?
Met muziek bijvoorbeeld. Voor De Souza, directeur van Muziekcentrum Zuidoost, hoort dat net zo thuis op school als rekenen en schrijven.
'Op zwarte scholen groeien kinderen op met het gevoel: ik ben een potentieel probleem. Maar muziek, en zeker samen muziek maken, geeft kinderen een gevoel van trots: ik kan iets. Je ziet ze glimmen als ze in een band spelen, applaus krijgen, even in het voetlicht staan. Die kans wil ik kinderen geven.'
Nederlands Philharmonisch Orkest
Dus begon hij acht jaar geleden met het Leerorkest. Kinderen op de basisschool krijgen les in klassieke muziek en vormen samen een symfonieorkest. Ze krijgen les van professionele muziekdocenten en treden uiteindelijk op met leden van het Nederlands Philharmonisch Orkest. Ook mooi: de instrumenten mogen mee naar huis. Ook dat geeft vertrouwen. 'Een jongetje in een flatje met een fagot van 2500 euro denkt dan: ik ben dus de moeite waard.'
De Souza begon destijds met 24 leerlingen, nu zijn het er drieduizend: 26 orkesten op achttien basisscholen in Amsterdam. Na Zuid00st volgden Nieuw-West, Oost en Noord, en inmiddels krijgt het leerorkest landelijke navolging, tot aan Den Bosch en Groningen aan toe.
Kansarme kinderen
En allemaal omdat De Souza acht jaar geleden steeds kinderen uit de buurt door het raam van zijn muziekschool naar binnen zag kijken, waarna ze doorliepen. 'Drie procent van de kinderen zit op muziekles. Vaak kunnen ouders het niet betalen of het steeds halen en brengen is een probleem. Juist bij kansarme kinderen zie je dat. Daarom moet het op de basisschool.'
Bovendien, op muziekles krijgt een kind vaak eerst eindeloos toonladders en pas daarna mag het in een orkest spelen. Bij het Leerorkest leren ze drie noten en ze spelen dan meteen samen.'Ons orkest is een voetbalclub die altijd wint. Want elke keer als je speelt, krijg je applaus.'
Discipline
Ondertussen leren de kinderen discipline. Ze moeten samenwerken en luisteren naar de dirigent, naar elkaar, en merken hoe leuk het is samen te spelen.
Aanvankelijk kreeg De Souza wat kritiek. Waarom violen en fagotten in de Bijlmer en niet gewoon steelpans en djembés? 'Volstrekte flauwekul! Kinderen in de Bijlmer kijken ook naar Harry Potter-films en die zitten vol symfonische muziek. Een kind in de Beethovenstraat mag ook kiezen, dus waarom een kind uit de Bijlmer niet? Weet je wat een kind het liefste wil? Erbij horen. De kans krijgen dezelfde dingen te doen als iedereen.'
Laatst was hij op een school in de Indische Buurt. 'Een vrouw met een hoofddoek zei tegen me: 'Voor het eerst heb ik het gevoel dat mijn kind als Nederlander wordt gezien.'' En dat dankzij een Braziliaan en een fagot.
undefined
'Op zwarte scholen groeien kinderen op met het gevoel: ik ben een potentieel probleem.'Marco de Souza, Amsterdammer van het Jaar