Dipje? Hup, naar bijles, al ben je pas zes jaar

Zes-, zeven- en achtjarigen die naast school extra bijgespijkerd worden in hoofdrekenen of begrijpend lezen, zijn tegenwoordig geen uitzondering meer. Nu het studieadvies niet meer afhangt van de Cito-score, maar wordt bepaald op basis van de hele schoolcarrière, nemen ouders nemen niet meer zomaar aan dat wat er op school gebeurt voldoende is voor de toekomst van hun zoon of dochter, aldus onderwijsdeskundigen en bijlesdocenten. De ouders nemen het heft in eigen hand, omdat ze het gevoel hebben dat de school tekortschiet, om niet voor verrassingen te komen te staan of 'gewoon' voor de zekerheid.

Zuid-Korea
Aziatische praktijken, waar een-op-eenbegeleiding voor veel kinderen al vanzelfsprekend is, worden ook hier niet uitgesloten. Onderwijskundige Louise Elffers: 'Wat je ziet in een land als Zuid-Korea, is dat mensen er veel geld tegenaan gooien. Kinderen zitten tot 's avonds laat aan hun huiswerk en komen niet meer aan spelen toe. Zo erg is het in Nederland nog niet, maar we zien dezelfde mechanismes aan het werk. Om bij de top te horen wordt bijgespijkerd waar mogelijk. Gaat echter iedereen aan de bijles, dan wordt het een ratrace waarin iedereen op zijn tenen gaat staan en uiteindelijk niemand beter ziet.'

Vroeg beginnen
Bijlesinstituten zien de leeftijden van hun klanten verjongen. Was de komst van leerlingen uit groep zeven en acht eerder al gebruikelijk geworden vanwege het verplaatsen van de eindtoets en de zwaartekracht van het advies, nu is hun schoolcarrière soms amper begonnen. Danique Wiltink, bedenker van bijlesplatform Nimbles: 'Mensen willen het liefst zo vroeg mogelijk zo hoog mogelijk insteken, omdat het moeilijker en duurder is geworden om lang te studeren.' Ook Boudewijn Dekker, oprichter van Bijlesnetwerk, ziet de verjonging: 'Ouders komen veel sneller in beweging. We verbazen ons nu wel eens over hoe jong ze zijn. Ze komen rustig al wanneer ze in groep drie of vier zitten.'

Ouders wachten het verloop van de schoolcarrière van hun kind niet meer af. Elffers: 'De mentaliteit van de maatschappij is veranderd. Iedereen wil naar het hoger onderwijs en er is een grotere behoefte aan het maken van onderscheid. De ouders zien dit, maar het onderwijs verandert niet mee.'

Aandacht
'Het werk dat ik doe zou natuurlijk eigenlijk niet nodig moeten zijn. Onderwijs moet dit allemaal kunnen dekken,' zegt Wiltink. 'Ouders kiezen preventief voor een private tutor, omdat de kinderen in een klas van 35 leerlingen zitten. Ze krijgen er bijna geen aandacht, dus de ouders denken: ik koop het er wel bij. Ze willen er in elk geval alles aan hebben gedaan om ervoor te zorgen dat ze hun kind het maximale hebben gegeven.'

Dat ziet ook Martin van den Bosch, oprichter van bètaonderwijsinstituut WisMon. 'In een ideale wereld krijgen de kinderen genoeg aandacht op school, maar dat is helaas niet altijd het geval. Hier krijgen ze wel die extra aandacht.'