De vijf typen scooterrijders van Amsterdam

Het past niet, daar komt het op neer. Snorscooters en fietsen samen op het fietspad blijkt een slechte combinatie. Snorscooters rijden te hard. Of fietsers te langzaam. En dan zijn de Amsterdamse fietspaden ook nog eens smaller dan ze zouden moeten zijn.

Eerst regelde het zichzelf nog, toen de stad minder fietsers en nauwelijks nog snorfietsers kende. Maar beide groepen verkeersdeelnemers zijn de afgelopen decennia onstuitbaar in omvang gegroeid. Gevolg: meer en meer ergernissen. Plus: snorfietsers zijn buitensporig vaak betrokken bij verkeersongevallen.

De snorscooteraar bestaat niet
Het past niet, maar dat gaat veranderen. De snorscooter krijgt een andere plek: niet langer op het fietspad, maar op de rijweg. Met een helm op en tussen de auto's. Goed nieuws voor fietsers, maar wat vindt de snorfietser er zelf eigenlijk van? Dat het fietspad níet de goede plek is, wil niet zeggen dat de rijweg dat wél is. Met 25 kilometer per uur tussen de auto's die vijftig rijden, daar zien velen tegenop.

Nu de snorfiets na jaren van duwen en trekken, van lobbyen en campagne voeren, eindelijk van het fietspad lijkt af te gaan (zie kader) liet de gemeente onderzoeken hoe de snor- en bromfietsers daarover denken. Een zeer uitgebreid onderzoek onder bijna tweeduizend scooterrijders, waaruit onder meer blijkt dat dé snorscooteraar niet bestaat. De onderzoekers deelden ze in en noemden deze persona's 'Goed stadsleven', Sociale huurders', 'Jonge digitalen', 'Kind en carrière' en 'Stedelijke balanceerders'.

Agressieve jongetjes
Resumerend: scooterrijders zijn van alles wat. Het zijn natuurlijk agressieve jongetjes op extreem opgevoerde snorfietsen en makelaars met een zonnebril in hun haar. Maar dat is niet het hele beeld. Scooterrijders vormen een behoorlijke doorsnede van de Amsterdamse bevolking. Het zijn ouders die hun kinderen op de scooter naar school brengen en dertigers die ermee naar festivals tuffen. Arbeiders op weg naar het Westelijk Havengebied en dames op leeftijd tijdens de boodschappen. Ze zijn laagopgeleid, maar zeker niet zelden ook hoog. Ze zijn dun, dik, mooi en lelijk.

Opvallend: allemaal begrijpen ze, in mindere of meerdere mate, dat scooters en fietsers uit elkaar moeten worden getrokken. Maar ook geldt voor vrijwel allemaal dat ze een plek tussen de auto's niet logisch vinden. Ze zien op tegen de snelheidsverschillen en noemen de rijweg vaak ook druk.

Binnen alle groepen zegt een heel groot deel naar aanleiding van de verplaatsing naar de rijweg te willen stoppen met de snorfiets. Zes op de tien gebruikers stapt over op een echte brommer of stopt helemaal met het vervoermiddel. Auto en fiets worden het meest genoemd als alternatieve vervoermiddelen, openbaar vervoer en een brommer volgden, afhankelijk van het type scooterrijder, als andere uitwijkmogelijkheden.

Milieuzone komt eraan
En dan is de verplaatsing naar de rijweg nog niet eens het enige wat de scooterrijder boven het hoofd hangt. Vanaf januari 2018 geldt voor de stad een milieuzone die feitelijk een verbod betekent voor brom- en snorfietsen met een bouwjaar van 2010 en ouder. Voor de gehele bebouwde kom van Amsterdam, met uitzondering van landelijk Noord. De maatregel heeft betrekking op een kleine 29.000 Amsterdamse brommers en snorfietsen, plus nog eens ongeveer 7500 exemplaren van mensen uit omliggende plaatsen.

Het wordt een pittig jaar voor de scooterrijder.

De kakker

De veertiger uit Oost. IJburg all over. Heeft een gezin én is hoogopgeleid. Ambitieus en professioneel. Dat kan maar een ding betekenen: schipperen. Tussen werk en privé, alle balletjes in de lucht houden. Maar geen yup. In de stad is een snorfiets misschien niet ideaal, maar ernaartoe heb je er echt iets aan.

Onderzoekers zeggen: 'toekomstbouwers' en 'randstedelijke pubergezinnen'. De snorfiets wordt gebruikt voor werk en winkelen. Als er een alternatieve route buiten de Ring om is: waarom niet? Waarom de scooter eruit halen, zeggen ze. Waarom de auto niet? "Verbiedt alle auto's en laat iedereen lekker snorren. Dat is beter voor het milieu en de verkeersveiligheid."

De arbeider

Vrouw. Ze gebruikt haar Piaggio C38 vooral om boodschappen te doen. Jaartje of vijftig, zestig zelfs. Woont in Noord. Preciezer nog: Tuindorp Oostzaan. Sociale huurwoning, weinig opleiding. Heeft het niet breed. Neemt de hond mee achterop voor de dagelijkse boodschappen bij de Lidl. Rijdt zeker niet te hard, want de snorfiets is niet opgevoerd.

Iets meer dan één op de tien valt in deze groep. Ze blijven de snorfiets trouw, ook als ze de rijweg op moeten, maar liefst zeventig procent gelooft er niets van dat hun verbanning de doorstroming op het fietspad zal verbeteren. "De rijweg is veel te gevaarlijk met al die automobilisten die geen rekening houden met de snorfiets."

De hipster

Twintiger uit West. Rijdt een Kymco People S. Woont in een huurwoning. Laag inkomen, maar dat gaat vast veranderen. Werkt parttime in de horeca. Studenten, maar ook oudere jongeren: onderzoekers noemen ze ook 'digitale singles' of 'online starters'.

Rijden doorgaans te hard, zij het niet véél te hard. Raggen er niet langs op de fietspaden, maar blijven wel ergerlijk achter fietsers snorren. Als de helmplicht komt, doen ze hun snorfiets weg. "Het is de vertrutting van de maatschappij. Eén vliegtuig over de stad levert dezelfde vervuiling op als een jaar lang alle snorfietsen laten rijden." Ze vrezen op de rijweg vooral de geërgerde automobilist, met wie het snelheidsverschil te groot wordt.

De Vinexvespa

Een jaar of dertig, rijdt Vespa. Woont in een koopappartement in Zuid. Hoogopgeleid, geen kinderen. Geen auto, niet nodig. Gebruikt zijn snorfiets vooral voor werk en winkelen. Is een beetje een kakker, maar meestal geen proleet. En tegelijk is dit de grote gemene deler in scooterland: van de snorfietsers valt ruwweg één op de drie binnen deze groep.

De onderzoekers betitelen hen ook als 'binnenstedelijke singles' of 'karakteristieke stadsbewoners'. Voldoet niet aan alle vooroordelen over 'de snorfietser'. Rijdt niet te hard, of in elk geval niet vaak: daarvoor is de pakkans te groot. "Het is veiliger als snorfietsers een helm gaan dragen omdat jongeren dan niet meer op een snorfiets willen rijden."

Het Bontkraagje

Dé probleemgroep in de snorfietswereld, maar kijk naar de cijfers: slechts tien procent valt in deze groep. Jong, single en schoolgaand. Allochtone achtergrond. Rond de twintig. Woont in een huurhuis in Osdorp of dieper Nieuw-West in. Rijdt vaak en véél te hard en realiseert zich dat hij een risico neemt: hij acht het zeer waarschijnlijk dat hij 'gepakt' gaat worden.

Met een helm op naar de rijweg? Niet helemaal onlogisch, als je kijkt naar de snelheden waarmee wordt gereden. Maar: "Als je je wel aan de snelheid houdt, rij je 25 kilometer per uur. Dan hoeft het echt niet." En over de nieuwe regels: "Grote flauwekul. Superasociaal." Als ie niet scootert zit ie in de tram.